ไขปริศนาทางรถไฟด้วยภาพถ่ายทางอากาศ และ Google Earth

[railway123]

ไว้มีโอกาสเข้าไปเมืองเพชรบุรีอีก คงได้แวะไปเก็บภาพอาคารหลังนี้ครับ หรือท่านใดผ่านไปก็ช่วยเก็บภาพมาฝากกันก็จะขอบคุณยิ่งครับ



รูปทรงอาคารสถานีเพชรบุรีคล้ายกับสถานีบางกอกน้อยก่อนสงคราม (ผมสังเกตจากช่องประตูทางเข้า) แต่ที่บางกอกน้อยอาจจะเล็กกว่านิดนึงครับคุณ Mongwin

[Mongwin]

ภาพเปรียบเทียบครับ

[railway123]

บางกอกน้อยในภาพที่เห็น ถ้าเดินตรงเข้าไปยังตัวอาคารสถานีเลี้ยวไปด้านซ้าย ผมคิดว่าน่าจะเป็นห้องโถงหรือห้องพักผู้โดยสาร ถ้าเดินไปตรงกลางจะสามารถเดินตรงทะลุไปยังมุขด้านในของสถานีและเลยไปยังชานชลาที่มีหลังคาคลุมชานชลาได้เลย ถ้าเดินเลี้ยวขวาก็จะไปในส่วนของอาคารที่หายไปจากเฟรมด้านขวามือของเรา ซึ่งผมเดาว่าน่าจะเป็นที่ทำการสถานี(ห้องขายตั๋ว,ห้องพักนายสถานี) เทียบสัดส่วนระหว่างรถ ตญ. กับตัวอาคาร ก็คิดว่า ใหญ่พอดูครับ

[Nakhonlampang]

ขอพูดถึงอดีตสถานี"หลักหก"หน่อยนะครับ

สถานี "หลักหก" ในที่นี้ไม่ได้หมายถึงที่หยุดรถหลักหกที่ กม.27.61 ข้างสะพานทางเข้าหมู่บ้านเมืองเอกนะครับ
แต่หมายถึงสถานีหลักหกเดิม ซึ่งเป็น 1 ในสถานีรถไฟหลวงรุ่นแรกสุดของประเทศไทย เพราะเปิดใช้งานพร้อมกับการเดินรถไฟหลวงขบวนปฐมฤกษ์ เมื่อวันที่ 26 มีนาคม 2439 ซึ่งอยู่ที่ กม.26.135

ก่อนหน้านี้ผมก็เคยมีความคิดว่าจะลองไปหาที่ตั้งสถานีหลักหกของเดิมดูสักครั้ง แม้ว่าจะมั่นใจว่าคงไม่เหลือร่องรอยใดๆของอดีตสถานีแห่งนี้ให้เห็น แต่ก็ไม่มีโอกาสสักที แล้วก็ยังไม่รู้ว่าจะเริ่มต้นตั้งหลักตรงไหนดี

พอดีไม่กี่วันก่อนหน้านี้ผมได้นั่งรถไฟผ่านบริเวณดังกล่าว ซึ่งกำลังมีการก่อสร้างอาคารไซต์งานของ ITD ทั้งฝั่งข้างทางรถไฟและฝั่งถนนโลคัลโรด แล้วสังเกตว่าพื้นที่ก่อสร้างได้ล้ำออกไปกว้างกว่าเขตทางช่วงอื่น ซึ่งสังเกตได้จากแนวกำแพงหมู่บ้านบริเวณนั้น จึงคิดได้ว่าแม้ผมอาจจะค้นหาหลักฐานที่ตั้งตัวสถานีไม่ได้ แต่อย่างน้อยผมน่าจะมองหาขอบเขตของพื้นที่สถานีหลักหกในอดีตได้ เมื่อลองสังเกตสภาพพื้นที่แล้วมาเทียบดูจากภาพถ่ายดาวเทียม ผมก็คิดว่าน่าจะไม่มีอะไรผิดพลาด
http://goo.gl/maps/VOr2o

เส้นประสีแดงคือแนวเขตทางรถไฟครับ ตรงส่วนที่กว้างคือบริเวณที่ผมมั่นใจว่าเป็นเขตสถานีหลักหก

ขอบล่างของเขตสถานีน่าจะตรงหรือเกือบตรงกับ สทล.26/1 หลังคาสีส้มทางฝั่งตะวันตก (ซ้ายมือ) ของเขตสถานี ปัจจุบันคือร้านอาหาร "อิ่มปลาเผา" ซึ่งถ้าดูเผินๆก็ไม่เห็นชัดเจนว่าเป็นเขตที่ดินรถไฟที่กว้างออกไปถ้าไม่ดูภาพถ่ายดาวเทียมประกอบ แต่ฝั่งตรงกันข้ามที่กำลังมีการก่อสร้างไซต์งานของ ITD นี่แหละครับที่เป็นจุดสังเกตครั้งแรกของผม

http://goo.gl/maps/08qD6

ขอใช้ภาพจาก google นะครับ
ภาพข้างบนนี้เป็นบริเวณขอบล่างของเขตสถานีฝั่งตะวันออกของทางรถไฟที่กำลังมีการก่อสร้างไซต์งานของ ITD ตามที่ผมกล่าวไว้ สังเกตว่าทางขวามือจะเห็นกำแพงหมู่บ้านชัดเจน แต่เมื่อไล่ต่อมาทางซ้าย ตัวหมู่บ้านจะอยู่ลึกห่างออกไป

ขอบบนของเขตสถานีจะอยู่ระหว่าง สทล.26/7 กับ 26/7 บริเวณหน้าบ้าน "ณ วังขนาย"
http://goo.gl/maps/jHuvY

สังเกตว่าแนวรั้วบ้านด้านใต้จะเว้าลึกห่างออกไปจากถนน เมื่อก่อนนี้ผมก็เคยสงสัยว่าทำไม แต่ตอนนี้พอเข้าใจแล้ว ซึ่งปัจจุบันพื้นที่เวิ้งส่วนนี้ก็กำลังมีการก่อสร้างไซต์งานของ ITD เช่นกัน เสาโทรเลขที่เห็นใกล้สุดในภาพเป็น สทล.26/5 ครับ ส่วนทางฝั่งตะวันออกของทางรถไฟที่อยู่ตรงข้ามนั้นมองไม่เห็นขอบเขตอะไรชัดเจนครับ ต้องอาศัยเล็งจากภาพถ่ายดาวเทียมในการลากเส้น วัดความยาวของเขตสถานีจากเหนือไปใต้ใน google ได้ระยะทาง 400 เมตร ซึ่งเมื่อนำไปเทียบกับพิกัดสถานีของเดิมแล้ว มั่นใจว่าใช่แน่นอนครับ

[Mongwin]

นิราศสุโขทัย ของคุณหญิงเขื่อนเพ็ชรเสนา (ส้มจีน อุณหะนันท์) กล่าวถึงการเดินทางไปจังหวัดสุโขทัยเพื่อส่งญาติชื่อ "พ่อเถียว" ที่จะเดินทางไปรับตำแหน่งอัยการจังหวัดสุโขทัย ออกเดินทางเมื่อวันศุกร์ที่ ๒๗ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๓
http://portal.rotfaithai.com/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=5951

[Mongwin]

ดูจากภาพถ่ายดาวเทียมแล้ว ยังเหลือร่องรอยของ"ร่องสวน" ให้เห็นนะครับ
ส่วนที่ลุ่มน้ำขังนั้น ในอดีตอาจเป็น"สระบัว"ก็ได้

[Nakhonlampang]

ภาพถ่ายทางอากาศของ Robert Larimore Pendleton กับชื่อภาพที่บอกว่า
Central region (Thailand), aerial view of the Chao Phraya river and roads

http://collections.lib.uwm.edu/cdm/singleitem/collection/agsphoto/id/1724/rec/398
ภาพใหญ่ http://collections.lib.uwm.edu/utils/ajaxhelper/?CISOROOT=agsphoto&CISOPTR=1724&action=2&DMSCALE=100&DMWIDTH=8960&DMHEIGHT=9320
ภาพนี้ถ่ายเมื่อเดือนเมษายน 2495 มีคำอธิบายว่าภาพถ่ายหันไปทางตะวันตกเฉียงใต้ โดยมีทางรถไฟสายเหนือปรากฏด้านหน้า และมีแม่น้ำเจ้าพระยาอยู่ด้านหลัง โดยไม่ระบุสถานที่ แต่ถ้าสังเกตให้ดีจะเห็นสถานีรถไฟอยู่ตรงมุมล่างขวาของภาพด้วย
--> ตอนแรกก็พิจารณาอยู่นานครับว่าชื่อภาพและคำอธิบายไม่มีอะไรผิดพลาดให้จับได้เหมือนกับหลายภาพที่พบ

อย่างแรกคือตัดทางช่วงก่อนถึงบางปะอินออกไป เพราะทางช่วงดังกล่าวจะมีคลองเปรมประชากรมาคั่นกลาง
หลังจากนั้นก็ไล่ไปเรื่อยๆ เพราะไม่แน่ใจว่าสายน้ำที่เห็นในภาพจะเป็นแม่น้ำเจ้าพระยาแน่นอนหรือไม่ จนในที่สุดก็พบว่า สถานีรถไฟที่ปรากฏในภาพคือ สถานีเนินมะกอก นั่นเอง และแม่น้ำที่เห็นก็คือแม่น้ำเจ้าพระยา ช่วง อ.พยุหะคีรี จ.นครสวรรค์ ครับ

ภาพถ่ายดาวเทียมครับ http://goo.gl/maps/jsQgM
จุดสังเกต
1.ทางรถไฟก่อนถึงสถานีเมื่อหันหน้าขึ้นเหนือเป็นทางโค้งขวา
2.สถานีอยู่ฝั่งตะวันตก (ฝั่งซ้าย) ของทางรถไฟ
3.ลักษณะถนนที่เชื่อมจากสถานีรถไฟไปยังแม่น้ำเจ้าพระยามีลักษณะเส้นทางเหมือนกับทางหลวงหมายเลข 3008 ที่เห็นในปัจจุบัน
แต่สังเกตว่าแม่น้ำในปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงไปจากภาพเดิมพอสมควรครับ

แถมภาพมุมมองย้อนกลับมาจากแม่น้ำเจ้าพระยาจากปลายถนนที่ริมน้ำครับ แต่ทางรถไฟจะเลือนลางจนมองไม่เห็นนะครับ
http://collections.lib.uwm.edu/cdm/singleitem/collection/agsphoto/id/1669/rec/383

[Nakhonlampang]

อีก 2 ภาพที่น่าจะต่อเนื่องกับภาพที่เห็นสถานีเนินมะกอกครับ

ภาพแรก
Central region (Thailand), aerial view of a road and forests
ภาพใหญ่ครับ http://collections.lib.uwm.edu/utils/ajaxhelper/?CISOROOT=agsphoto&CISOPTR=1720&action=2&DMSCALE=100&DMWIDTH=8000&DMHEIGHT=8000
ภาพนี้ผมดูแล้วคิดว่าน่าจะเป็นบริเวณใกล้เคียงในพื้นที่ อ.พยุหะคีรีนะครับ โดยมีข้อสังเกตเพิ่มเติมว่าแนวเส้นตรงที่ปรากฏอยู่ด้านใกล้นี้น่าจะเป็นทางรถไฟมากกว่าจะเป็นถนนตามชื่อภาพ โดยดูจากบริเวณใกล้ขอบขวาซึ่งมีสะพานปรากฏอยู่ ลักษณะเชิงลาดยาวแบบนี้น่าจะเป็นสะพานรถไฟมากกว่าสะพานรถยนต์ และเมื่อมองเลยภูเขาสูงออกไป จะเห็นแม่น้ำอยู่ไกลออกไป

ภาพที่สอง
Central region (Thailand), aerial view of railroad and forest
ภาพใหญ่ครับ http://collections.lib.uwm.edu/utils/ajaxhelper/?CISOROOT=agsphoto&CISOPTR=1727&action=2&DMSCALE=100&DMWIDTH=8000&DMHEIGHT=8000
ภาพนี้ระบุว่ามีภาพทางรถไฟ ภาพนี้สังเกตปลายด้านซ้ายของภูเขาสูง จะเห็นเส้นสีขาวที่ผมคิดว่าน่าจะเป็นแม่น้ำปรากฏอยู่


ทั้งสองภาพข้างบนนี้ถูกระบุเวลาถ่ายเหมือนกับภาพที่เห็นสถานีเนินมะกอก และมีทางรถไฟที่อยู่ห่างแม่น้ำค่อนข้างไกลแต่มองเห็นได้ในภาพเดียวคล้ายกัน ต่างกันที่สองภาพหลังมีภูเขาสูงมาคั่นกลาง
พิจารณาแล้วผมคิดว่าสองภาพนี้เป็นบริเวณที่อยู่เหนือเนินมะกอกขึ้นไป ก่อนถึงนครสวรรค์ครับ

น่าจะอยู่แถวๆนี้นะครับ (ไม่ยืนยัน ) http://goo.gl/maps/zSdl0

[umic2000]

[Mongwin]