| View previous topic :: View next topic |
| Author |
Message |
Wisarut
1st Class Pass (Air)
Joined: 27/03/2006
Posts: 42702
Location: NECTEC
|
|
| Back to top |
|
 |
Wisarut
1st Class Pass (Air)
Joined: 27/03/2006
Posts: 42702
Location: NECTEC
|
|
| Back to top |
|
|
Wisarut
1st Class Pass (Air)
Joined: 27/03/2006
Posts: 42702
Location: NECTEC
|
 Posted: 13/08/2019 12:50 am Post subject: |
 |
|
จาก ระยะทางไปมณฑลพายัพ เขียนโดย พระยาสุนทรเทพกิจจารักษ์ (ทอง จันทรางศุ) พิมพ์เมื่อปลาย ปี 2465 (ราวๆ มีนาคม 2465 นับได้ว่าปี 1923 แล้ว) ที่ โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร ทำให้ทราบว่า
1. สมัยนั้นรถที่มีเดินทุกวันคือ รถขบวนกรุงเทพ - ปากน้ำโพ ทำให้คนแถว พิจิตร บางมูลนาก (จุดรับสินค้าจากเพชรบูรณ์ หล่มสัก) และ พิษณุโลก ต้องลำบากในการขนสินค้ามาก
2. รถด่วนสายเหนือ มีเดินทุกวันอาทิตย์และพุธ ออกเดินทาง 16:30 น. ถึงพิษณุโลก เวลา 04:00 น. วันจันทร์ และ พฤหัสบดี ถึงเชียงใหม่ในวันรุ่งขึ้น (วันจันทร์ และ พฤหัสบดี) เวลา 18:00 น.
3. รถธรรรมดา (จริงๆ คือรถรวม) พิษณุโลก - ลำปาง นี้ออกจากพิษณุโลก 08:20 น. ถึงเด่นไชย 13:30 น. ออกเด่นไชย 13:40 น. ถึงบ้านปิน 14:54 น. ถึงแม่เมาะ 17:50 น. ต้องเดินเครื่องแรงเพื่อไต่เขา ถึงสถานีแม่ทะ 18:05 น. และ ถึงปลายทาง สถานีนครลำปาง ที่ สบตุ๋ย (ต้นฉบับเขียนว่าสถานีสบตุ๋ย) 18:18 น.
4. ถนนจากเด่นไชยผ่านสูงเม่น ไปแพร่ ระยะทาง 600 เส้น หรือ 24 กิโลเมตร กรมทางทำไว้แต่ไม่ค่อยมั่นคงเท่าไหร่
5. ถนนจากสถานีบ้านปิน ถึง ที่ว่าการอำเภอลอง ระยะทางแค่ 75 เส้น (3 กิโลเมตร)
6. ถนนจากสถานีนครลำปางที่สบตุ๋ยถึงที่พักซึ่งเป็นบ้านเจ้าเทพธำรง ณ ลำปาง ระยะทางแค่ 150 เส้น (6 กิโลเมตร) อยู่ฟากตรงข้ามกับคุ้มเจ้าหลวง บุญวาทยวงศ์มานิต
7. ที่น่าสนใจคือ ที่พักคนเดินทาง (โรงแรม) ของกรม รถไฟ ที่สถานีนครลำปางห่างจากตัวสถานีไปทางด้านเหนือ แค่ 2 เส้น (80 เมตร) ที่ลำปางมีศาลเมือง และ ศาลมณฑลด้วย ส่วนเรือจำเก่านั้นโทรมมาก ต้องย้ายไปสร้างใหม่ ตอนนั้นก่อรากไว้แล้ว
8. ถนนจากลำปาง ผ่านงาว พะเยา ไปเชียงราย (ถนนพหลโยธิน) ระยะทาง 234 กิโลเมตร (5850 เส้น) ตอนแรก เจ้าหลวงลำปางตัดไว้ แต่ตอนนี้ กรมทางรับเข้าไปปกครองแทนเจ้าหลวงลำปาง โดยถือว่าเป็นทางหลวงแผ่นดิน ตอนนั้นใช้งานได้ดี 38 กิโลเมตร (950 เส้น) แต่กระนั้น กรมทางมีภาระต้องแก้ไขทางที่ตัดไว้เดิมที่สูงชัน ทางโค้งหักข้อศอก เลียบหน้าผาด้วย กว่าจะพ้นอำเภอเมืองลำปางก็ 52 กิโลเมตร จากนั้นเป็นทางลงเขาอีก 87 กิโลเมตร จึงจะถึงเมืองงาว ใช้เวลาเดินทางจากลำปางไปงาว 5 ชั่วโมง
9. ที่ตลาดมีของส่วนใหญ่มาจากกรุงเทพ นอกนั้นมีผ้าซิ่นทอมือของคนลำปางที่ดีรสู้ผ้าซิ่นเชียงใหม่ไม่ได้ แต่ มีดีที่เครื่องหนังทำมือโดยคนไทย มีโรงภาพยนตร์แล้วด้วย
10. นอกเมืองลำปางพอพ้นสะพานรัษฏา ก็มีโรงเรียนหลวงและโรงเรียนชาย หญิงที่มิสชันนารีอเมริกันบริหาร และ เขาสอนดีให้รู้จักรักในอาชีพทำนาที่บรรพชนเคยทำด้วย ข้อนี้น่าสนใจจริงๆ ออ ยังมีโรงพยาบาลที่พวกมิสชันนารีอเมริกัน อีกด้วย
11. นอกจากนี้มีโรงงานฟอกหนังด้วย และยังมีโรงงานทอผ้า ที่ เจ้าหลวง บุญวาทยวงศ์มานิต ดำเนินการ แต่ยังติดตั้งเครื่องจักรไม่ถึงครึ่งก็ถึงแก่พิลาลัยเสียก่อน ลูกหลาน ก็บริหารไม่เป็น เลยโทรมไปอย่างน่าเสียดาย
12. ทางจากนครลำปางไป พระธาตุลำปางหลวง ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ แค่ 300 เส้น (12 กิโลเมตร)
13. รถไฟจากลำปางไปเชียงใหม่เที่ยวเช้า 06:50 น. ผ่านบ่อแห้ว ห้างฉัตร ปางม่วง ปางหัวพง (ตอนนั้นยังไม่เลิก) ผ่านสะพานหอสูงสามแห่งที่ปางแงะ ซึ่งน่าหวาดเสียวเพราะสูงจากพื้นไม่ต่ำกว่าสิบวา (20 เมตร) ไม่มีโค้งสะพานอยู่บนสะพานหอสูงเป็นพนัก ให้อุ่นใจ ถึงปากถ้ำขุนตาน ฝั่งลำปาง 08:26 น. ถึงปากถ้ำขุนตานฝั่งลำพูน 08:31 น. แล้วจึงถึงสถานีขุนตาน - ถ้ำขุนตานยาว 33 เส้น (จริงๆยาวกว่านั้น) ที่ยนอดดอยขุนตานมีที่พักกรมรถไฟ ตอนแรกเป็นบ้านพักของนายไอเซนโฮเฟอร์ นายช่างเยอร์มันเพื่อดูคนงาน แต่ พอตกเป็นเชลยศึกก็กลายสภาพเป็นที่พักกรมรถไฟ มีการต่อท่อเอาน้ำจากดอยงาช้างมาใช้ เจ้าฟ้ากรมหลวงนครสวรรค์วรพินิต และ เจ้าฟ้ากรมหลวงนครรราชสีมา เคยประทับที่บ้านพักกรมรถไฟที่ดอยขุนตานอีกด้วย แม้อากาศบนยอดดอยขุนตานจะดีเหมือนชายทะเล แต่ ที่สถานขุนตานที่อยู่เบื้องล่าง ความไข้ (มาลาเรีย) ชุกชุมนัก ถึงทางชมพู 08:55 น. ผ่านสะพานทาชมพูที่ มีโค้งเป็นพนัก ที่ดูงามกว่าสะพานเหล็กเป็นอันมาก ผ่านสถานีแม่ทาศาลา (ที่ถูกคือ สถานีศาลาแม่ทา) 09:26 น. ผ่านหนองหล่ม และ สนามเรือบินลำพูน ถึง สถานีลำพูน 10:20 น. จากนั้น รถไฟผ่านสถานี บางเลิ้ง (ที่ถูกคือ สถานีป่ายางเลิ้ง ตามชื่อหมู่บ้าน) ในอำเภอสารถี ก่อนถึงสถานีเชียงใหม่ สถานีสุดทางรถไฟ 11:10 น. ตัวสถานีเชียงใหม่อยู่ที่ตำบลท่าศาลา หรือ หนองประทีป มีถนนไปสันกำแพงและแม่ออน และ มีถนนเชียงใหม่ - ลำพูน ยาว 600 เส้น (24 กิโลเมตร)
14. ทางจากสถานีห้างฉัตรไป ที่ว่าการอำเภอหางสัตว์ แค่ 70 เส้น (2.8 กิโลเมตร) และ ตัวเมืองลำพูน อยู่ห่างจากสถานีลำพูนไปทางใต้ 2 กิโลเมตร (50 เส้น)
15. ปลายปี 2465 กรมทางกำลังก่อรากสะพานนวรัฐ (ต้นฉบับเขียนว่าสะพานเนาวรัตน์) เพื่อทำสะพานเหล็กคอนกรีตข้ามแม่น้ำปิง เพื่อแทนสะพานไม้ที่มีมาแต่เดิม เสร็จปี 2466
16. อาคารสถานีเชียงใหม่ เป็นตึกหลังยาวชั้นเดียวมีโครงเหล็ก ขวางจากตัวตึกให้รถไฟเข้าเทียบ มีที่พักคนเดินทาง (โรงแรม) อยู่ทางเหนือ ที่กรมรถไฟให้เอกชนผูกขาดแต่ ขาดทุนเพราะ ไม่ค่อยมีคนมาพักเนื่องจาก โดยมากคนเดินทางมักนัดแนะกับญาติมิตร ไว้ก่อนแล้ว มีโรงโรง สินค้า อยู่ด้านใต้ของสถานีรถไฟและ กองพลทหารราบที่ 8 (ค่ายกาวิละ) ก็อยู่ด้านใต้ของสถานีรถไฟด้วย
17. ที่เชียงใหม่ มีโรงเรียนที่หมอสอนศาสนามาตั้งขึ้น (โรงเรียน ปรินสรอยัล และ โรงเรียนพระราชชายา ที่ ต่อมาย้ายมาแถววัดเกตุเป็นโรงเรียนดาราวิทยา) สถานีกงสุลอังกฤษ และ สถานกงสุลฝรั่งเศส โรงเรียนจีน โรงพิมพ์ ศาลเมือง ศาลมณฑล เรือนอุปราชภาคพายัพ มีโรงพยาบาลอเมริกัน ด้านใต้วังพระราชชายาด้วย ทำให้ กระทรวงมหา่ดไทยสมัยนั้นที่คุมกรมสาธารณสุข ต้องหาทางตั้งโรงพยาบาลประจำจังหวัดให้ได้ หรืออย่างน้อยให้สุขาภิบาลตั้งโรงพยาบาลของสุขาภิบาลเองก็ยังดี แต่ต้องทำให้ดีๆ อย่าสักแต่ว่าทำ ถัดจากโรงพยาลาลอเมริกันก็คือคุ้มเจ้าหลวงเชียงใหม่ มีตลาดใหญ่มากชุมพ่อค้าแม่ค้าและลุกค้าได้ 2000 - 3000 คน เปิดเฉพาะตอนเช้า สายๆก็เลิก มีที่ทำการไปรษณีย์ที่แปลงจากศาลต่าประเทศก่อนย้ายไปรวมกะศาลมณฑล ในตัวเมืองมีคลังมณฑลที่โทรมไปมาก ศาลเมือง และ ศาลมณฑล ส่วนเรือนจำมณฑลพายัพทำไว้ดีมาก มีโรงเรียนมหาดเล็กหลวงที่ห้วยแก้วตรงตีนดอยสุเทพที่อยู่ด้านตะวันตกของโรงเรียน มีป่าล้อมสามด้าน แถมความไข้ชุกชุม และลมหนามมักมาแรง
18. อัตราแลกเปลี่ยน เมื่อปลายปี 2465 นั้น 133 รูเปียแลกได้ 100 บาท และ คนงานกรมรถไฟที่ได้ค่าแรงวันละบาทมักแลกรูเปีย ได้ 1.25 - 1.30 รูเปีย เพื่อใช้สอย แต่เวลาแลกรูเปียเป็นเงินบาทเพื่อการจ่ายภาษี พบว่า ต้องใช้ 1.40 - 1.50 รูเปียจึงจะแลกเงิน 1 บาทได้ ส่วนอัตราหลวงที่กำหนด 1.75 รูเปียแลกได้ 1 บาทนั้นไม่ค่อยมีใครใช้กัน
19. ที่ตลาดมีไม้ขีดไฟ เครื่องเหล็ก เครื่องทองเหลือง น้ำมัน จากกรุงเทพ เข้ามามาก แถมยังส่งไปขายไกลถึงเชียงตุง เพราะ ขนสินค้าจากกรุงเทพมาเชียงตุงสะดวกกว่าการขนสินค้าจากท่าเรือย่างกุ้งเสียอีก มีรถยนต์ 50 คัน รถม้า 50 คัน รถจักรยาน 2000 คัน นอกนั้นเป็นเกวียนหุ้มล้อด้วยเหล็ก
20. สมัยก่อน ถนนจากเชียงใหม่ ไปอำเภอรอบนอกยังมีไม่ทั่วถึงเลยต้องมีการล่องเรือ ตามลำน้ำปิงไปตามอำเภอ หางดง จอมทอง และ ยังไปไกล ถึงปากบ่อง (อำเภอป่าซาง ของลำพูน ก่อนที่ทางหลวงจากเชียงใหม่ จะมาถึงป่าซางปี 2489) กว่าจะถึงบ้านมืดกา แถวดอยเต่า จากนั้นต้องล่องแก่ง ผ่านอำเภอลี้ไปเมืองตาก เจอคนหากินทางเก็บขี้ค้างคาวมาทำดินประสิว ได้ปีละ 70 ชั่ง ขายชั่งละ 7 รูเปีย ต้องใช้เวลา 4 วันในการล่องแก่งจากปากบ่อง ที่ดอยเต่า ไปแก่งส้มป่อย แถวสามเงา เมืองตาก ชาวบ้านไม่คิดจะระเบิดแก่งเพราะทำหน้าที่เป็นประตูน้ำโดยธรรมชาติช่วยการกักเก็บน้ำและชะลอกระแสน้ำอย่างดี จากแก่งส้มป่อยถึงเมืองตากต้องล่องเรือไปอีกวัน และ ใช้เวลาอีกห้าวันกว่าจะถึงเมืองกำแพงเพชร และอีก ห้าวันกว่าจะล่องจากกำแพงเพชรีถึงปากน้ำโพ และ การล่องเรือจากเชียงใหม่ถึงปากน้ำโพนับวันจะเสื่อมโทรมลง เพราะมีรถไฟไปถึงแล้ว
https://www.sac.or.th/databases/siamrarebooksold/main/index.php/history/2012-04-26-08-47-27/1493-book-10 |
|
| Back to top |
|
|
Wisarut
1st Class Pass (Air)
Joined: 27/03/2006
Posts: 42702
Location: NECTEC
|
|
| Back to top |
|
|
Mongwin
1st Class Pass (Air)
Joined: 24/09/2007
Posts: 44506
Location: ทางรถไฟสายสุพรรณบุรี สายสงขลา
|
|
| Back to top |
|
|
Mongwin
1st Class Pass (Air)
Joined: 24/09/2007
Posts: 44506
Location: ทางรถไฟสายสุพรรณบุรี สายสงขลา
|
|
| Back to top |
|
|
Wisarut
1st Class Pass (Air)
Joined: 27/03/2006
Posts: 42702
Location: NECTEC
|
|
| Back to top |
|
|
Wisarut
1st Class Pass (Air)
Joined: 27/03/2006
Posts: 42702
Location: NECTEC
|
| Posted: 09/09/2019 5:55 pm Post subject: |
|
|
เที่ยวตามทางรถไฟ โดยกรมพระยาดำรงราชานุภาพ มีอ่านออนไลน์ ที่นี่
ที่หอสมุดแห่งชาติก็มีเที่ยวตามทางรถไฟ โดยกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ด้วย
https://www.facebook.com/NationalLibraryThailand/posts/4579944645448711
บันทึกการเสรีไทย ทำสนามบินลับและฝึกอาวุธ สงครามโลกครั้งที่ 2 ที่คลองไผ่ จังหวัดนครราชสีมา โดย ขุนพิสิฐนนทเดช (บุญมี มกรเสน) - ทำใกล้ๆ สถานีรถไฟคลองไผ่เสียด้วย ดูได้ ที่นี่
Last edited by Wisarut on 04/02/2022 4:06 pm; edited 2 times in total |
|
| Back to top |
|
|
Wisarut
1st Class Pass (Air)
Joined: 27/03/2006
Posts: 42702
Location: NECTEC
|
|
| Back to top |
|
|
Wisarut
1st Class Pass (Air)
Joined: 27/03/2006
Posts: 42702
Location: NECTEC
|
|
| Back to top |
|
|
|
Forum FAQ
Search
Usergroups
Profile
Log in to check your private messages
Log in
