สถานีปากน้ำโพ.... อดีตที่รุ่งเรือง

rimura · Posted: 03/05/2007 1:53 pm Post subject:

รู้สึกได้กลิ่นอายแห่งอดีตเมื่อสัก 40-50 ปีที่แล้วเลยครับ , มโนภาพ จินตนาการเอาเลยว่าในสมัยนั้น ที่การเดินทางโดยรถไฟรุ่งเรืองถึงขีดสุดๆเป็นอย่างไร นี่ล่ะครับ เสน่ห์ของการนั่งรถไฟอีกอย่างหนึ่ง ไม่ว่าจะทางสายไหน โดยเฉพาะสายเหนือนี่ ความรู้สึกส่วนตัวผมว่าเหมือนกับการเดินทางตามรอยอดีต ดังเช่น บ้านหลังเก่าๆ สถาปัตยกรรมสถานี หรืออย่างซากสะพานที่เป็นตัวจริงของจริงเมื่อครั้งสมัยสงครามโลก ถือเป็นสิ่งที่ขลังอย่างบอกไม่ถูกครับ เวลาได้ผ่านไปเยือน

ปล.ถ้ายังได้เห็น Davenport 1000 Hp. คันสุดท้าย อยู่ด้วยนี่จะสุดยอดเลยครับ Shocked

Volume_Reservoir · 3rd Class Pass Joined: 03/07/2006 Posts: 71 Location: CM

CivilSpice · Posted: 07/06/2007 10:21 pm Post subject:

สถานีปากน้ำโพ ก็มีที่แปลกอยู่อย่างนึง นั่นก็คือ ถ้าเป็นสถานีทั่วไป รางประธานถ้าไม่อยู่ติดชานชาลาที่ 1
ก็จะอยู่ประมาณ ราง 2-3 ....แต่รางประธานของสถานีปากน้ำโพ เล่นย้ายไปอยู่รางนอกสุด ซะงั้น

ช่วงที่ผมไปเชียงใหม่กับป๋านัท ... รางประธานถูกจัดไว้สำหรับจอดรถ ต.ญ. เพื่อเป็นที่พักอาศัยชั่วคราว
ของผู้ที่ประสบภัยน้ำท่วม ทำให้ขบวนรถไฟที่แล่นผ่านสถานีปากน้ำโพ ต้องมาวิ่งในรางหลีก แทน

pattharachai · Posted: 07/06/2007 10:40 pm Post subject:

เวลานั่งรถไฟผ่านสถานีปากน้ำโพ ถ้าไม่สังเกตดีๆๆๆ แทบจะไม่เห็นอาคารสถานีเลยนะ

pak_nampho · Posted: 27/06/2007 2:37 pm Post subject:

คุณใหม่ ครับ
ถ้าผมขออนุญาต อธิบายเสริมประกอบภาพของคุณใหม่ เกี่ยวกับความยิ่งใหญ่สถานีปากน้ำโพบ้านผมให้เพื่อนสมาชิกคนรักรถไฟทราบได้ไหมครับ ซึ่งผมอยากรำลึกความยิ่งใหญ่ของบ้านผมในฐานะ ลูก พ.ข.ร สมัยแขวงปากน้ำโพทำขบวนด้วยรถจักรไอน้ำ ย่านสถานีมีรถจักรไอน้ำจอดประจำแขวง 7 ถึง 8 หัว รวม ทั้ง C56 หมายเลข 713 และ 715 ชึ่ง รถ C 715 มีความหลัง ที่บริเวณสะพานรถไฟ(คนปากน้ำโพเรียกสะพานโค้ง) ใต้สถานี ครับ

Bradycardia · Posted: 27/06/2007 2:42 pm Post subject:

pak_nampho · Posted: 28/06/2007 6:23 pm Post subject:

สถานีปากน้ำโพเมื่อ 40 ปีก่อน สมัยผมยังเด็กมีสภาพดังนี้และ ผมขอใช้คำพูดง่าย ๆ ที่ใช้เรียกเกี่ยวกับรถไฟ ของคนในท้องถิ่น เพื่อให้สมาชิกฟังแล้วเหมือนกับเคยวิ่งเล่น และเกาะขบวนโดยสารรถเข้า - ออกสถานี เหมือนผม

รูปที่ 1 : คือห้องขายตั๋ว,ห้องนายสถานี,ห้องอาณัติสัญญานด้วยสายลวดหรือห้องสัปประแจรถเข้ารางหลีก หรือ ราง 1 ราง 2 ราง 3 เป็นต้น และขบวนรถจะเข้าสถานีได้ หรือต้องรอสัญญานหลีกนอกสถานี ที่เสาหางปลาบริเวณสะพานรถไฟด้านใต้สถานี หรือชาวบ้านเรียกว่า "สะพานโค้ง" ห้องที่ปิดประตูทืบสีนำน้ำตาลคือ ห้องชั่ง เพราะมีตราชั่งน้ำหนักสินค้าที่ฝากไปกับรถไฟ ซึ่งขบวนที่รับฝากสินค้า เรียกว่า ขบวนรถรวม หรือคนรถไฟ เรียกว่า รถหวานเย็น เพราะถึงก็ชั่งไม่ถึงก็ชั่ง (รถรวมประกอบด้วยรถ ต.ญ. และ บ.ช.ส 2 ตู้ )

และข้างอาคารสถานีมองไม่เห็นในภาพ เป็นตลาดขายอาหารผัก, ปลา, หมู คนปากน้ำโพเรียกว่า"ตลาดเช้า" เพราะขายถึง 9 โมงเช้าเลิก ส่วนอาคารสีขาวด้านหลังเห็นช่องหน้าต่าง ปี 2550 คือ รันนิ่งรูม หรือ ห้องพัก พ.ข.ร. และช่างเครื่อง แขวงบางซื่อ หรือแขวงอุตรดิตถ์ ที่ลงพักเพื่อรอทำขบวนกลับ แต่ อาคารนี้เมื่อปี 2510 คือร้านขายอาหาร,เหล้า สำหรับผู้โดยสารที่รอรถไฟทั้งเที่ยวขึ้น และเที่ยวล่อง คนปากน้ำโพเรียก ร้านบาร์ เพราะปิด เกือบตี 1 ทุกวัน โดยกลางคืนผู้โดยสารส่วนมาก จะเป็นพ่อค้า (สมัยนี้คือเซลล์แมน) จะมารอขบวน รถธรรมดาเที่ยวล่อง คือ รถ 4 ทุ่ม ถึง ปากน้ำโพ (ขบวนพิษ'โลก - กรุงเทพ ) และ รถ 5 ทุ่ม (รถศิลาอาสน์ - กรุงเทพ ) เพื่อมาลงลพบุรี ลงภาชี เพื่อ ต่อรถไปอิสาน หรือลงอยุธยา เพื่อติดต่อค้าขายสินค้าในเช้าวันรุ่งขึ้นส่วนรถธรรมดาเที่ยว ขึ้นก็เป็น รถ 5 ทุ่ม (กรุงเทพ - พิษ'โลก) รถเที่ยงคืน (กรุงเทพ - ศิลาอาสน์) รุ่งขึ้นพ่อค้าเมื่อถึงปลายทางก็ทำการติดต่อค้าขายได้ทันที

ส่วนตอนเช้า 7 โมง ตรงเป็นขบวนรถขึ้น นครสวรรค์ - ลำปาง พ่อผมก็ทำขบวนนี้แต่ลงที่ศิลาอาสน์ ทำขบวนโดย แปซิฟิค และ มิกาโด รุ่นเดียวที่วิ่งขบวนประวัติศาสน์ กรุงเทพ - อยุธยา ขณะนี้นั่นเอง ผู้โดยสารส่วนใหญ่ก็เป็นพ่อค้ามานอนค้างในตัวเมือง และเตรียมตัวไปค้าขายที่ ทับกฤษ, ชุมแสง, บางมูลนาก, ตะพานหิน เป็นต้น

อ้อ !!!!เกือบลืม เมือปี 2510 ที่ปากน้ำโพ โดยร้านอาหารที่ว่านี้จะทำอาหารที่ขึ้นชื่อของสถานี้ปากน้ำโพ คือ ปลาทอดมัน ขายคู่ข้าวเปล่า ใส่กระทงใบตอง แถมช้อนอลูมินียม 1 คันทานแล้วทิ้งเลย จะมีคนเดินขายข้างรถเมือรถจอด โดยทอดมัน ที่มีชื่อติดปากคนเดินทางด้วยรถไฟ คือ ป. ปลาทอดมัน หรือ ทอดมันนาย ป. สมาชิกหลายท่านลองถาม ปู่ - ย่า,ตา - ยาย หรือคุณพ่อ-คุณแม่ ที่เคยขึ้นรถไฟผ่านปากน้ำโพ ยังจำ ทอดมันนายป. แสนอร่อยได้ไหม ????

รูปที่ 2 : คือรางตอนเพื่อนำหัวรถจักรไอน้ำเข้าจอดในรางตอนของแขวงเพื่อให้นายตรวจกลทำการตรวจเช็คและอัดจาระบี หลังทำขบวนการวิ่ง
รูปที่ 3 : ป้ายสถานีคือบริเวณชานชลาสถานี เมื่อก่อนจะมีหลังคาชานชลาสถานีสร้างด้วยเหล็กรางรถไฟเป็นรูปตัว Y แต่โดนพายุพัดพังลง
ประมาณ พ.ศ. 2519 อาจผิดพลาด ในตัวชานชลาจะมีร้านค้าหนังสือพิมพ์ลุกอม ของใช้เดินทาง เหมือนกับท่ารถยนต์ บ.ข.ส 4 - 5 ร้าน
รูปที่ 4 : คือรางจอดหัวรถจักรไอน้ำของแขวง และทีว่างระหว่างราง 2 กับ ราง 3 ตรง ที่ตั้งแท็งสูงสีขาวเมื่อก่อนคือที่เก็บฟืนสำหรับรถจักรไอน้ำ ลักษณะเหมือนชั้นเก็บของ ยาวประมาณ 15 เมตร ยกพืนสูงเท่ารถลำเลียงรถจักรเพื่อสะดวกสกหรับคนงานโยนฟืนขึ้นรถลำเลียง ส่วนขวามือ เมื่อก่อนไม่มีรั้วและถนน จะเป็น รางอีก 2 รางวางไปสุดประมาณ 200 เมตรจะเป็นแป้นกระแทก เป็นรางพักรถจักร และที่สำหรับทิ้งซุงที่บรรทุกมาโดยรถไฟ จากลำปางและแพร่ ลงแม่น้ำน่าน เพื่อนำเข้าโรงเลื่อยด้านหลังสถานี

ข้ามไปรูปที่ 7 : ป้ายสถานีเพิ่งสร้างเมื่อก่อนจะเป็นสต็อคเก็บฟืนเป็นแถวยาวหลายสต็อค และหลังป้ายป็นรางย่านสถานีและมีสต็อคฟืนเช่นกัน
รูปที่ 8 : รางที่พูดถึงในรูปที่ 7 ถูกยกเลิกละถอดรางไปแล้ว ร้านค้าสร้างทับราง และสต็อคฟืน
รูปที่ 9 : ท้ายขบวนรถที่จอดในย่านรางหลีก จะเป็นสต้อคฟืนและ งวงท่อน้ำสำหรับรถที่ทำขบวนตัดหัวรถจักรเข้ารับน้ำและฟืนก่อนทำขบวนต่อ
รูปที่ 10 : สะพานที่เห็นคือสะพานโค้ง จะมีเสาอาณัติสัญญาน ( หางปลาอนุญาติเข้าสถานี ) หรือ รอให้ทางขบวนอื่นรอหลีกในย่าน
รูปที่ 11 - 14 : ทางสร้างเข้าท่าเรือขนส่งทางน้ำของกรมเจ้าท่า
รูปที่ 15 : ต่อเนื่องจากบรรยายรูป ที่ 4 บ้านพักรถไฟ ติดกันจะเป็นโรงสูบน้ำจากแม่น้ำน่าน เข้าเก็บในแท็งสูงหลังที่ทำการสารวัตรรถจักร
รูปที่ 16 : บ้านพักสารวัตรรถจักรปากน้ำโพ
รูปที่ 17 : เป็นรถช่วยอันตรายของแขวงตั้งแต่สมัยรถจักรไอน้ำ

รูปที่ 19 : เป็นโรงเก็บหัวรถจักรไอน้ำ สังเกตุได้จากปล่องท่อควันที่สูง ผมมีรุปหมู่ของพนักงานรถจักร ตั้งแต่สารวัตรรถจักร , ช1, ช2, พ.ข.ร, ช่างไฟ เป็นภาพขาวดำของพ่อผม แต่ใหญ่มากถ่ายพร้อมหัวรถจักรบอลวินด์ 4 หัวในโรงรถ ส่วนบริเวณลานซีเมนต์ และมีร่องข้างรางคือ บริเวณล้างหม้อน้ำรถจักร คนรถไฟจะเรียกว่า "รถไฟล้างหม้อ" คือเมื่อรถจักรครบวาระ คนการต้องตักขี้เถ้าในเตาทิ้ง และเปิดหัวรถจักรด้านหน้าเอาน้ำฉีดล้างเขม่าฟืนที่อุดตัน และตกค้าง ทำความสะอาดหัวรถจักรอัดจารบี ขัดทองเหลืองอุปกรณ์ในห้อง พ.ข.ร.(หน้าเตารถจักร) และรูปหลังคาห้อง พ.ข.ร ของ รถจักร McArture หมายเลข 354 ที่เห็นของของเหลือที่เมื่อหมดยุครถจักรไอน้ำ การรถไฟได้ขายให้ผู้ประมูล มาตัดหัวรถจักรเป็นเศษเหล็ก เอาเฉพาะหม้อน้ำไปขายให้กับโรงสีข้าวหรือโรงเลื่อยต่อไป

รูปที่ 20 : เป็นวงเวียนแต่สมัยผมเด็กคือที่จัดงานลอยกระทงของคนรถไฟปากน้ำโพ และนำกระทงไปลอยน้ำในวงเวียนด้วยการปล่อยน้ำลงไป
รูปที่ 23 : คือรางเก็บล้อสำหรับเปลี่ยนรถจักรไอน้ำ หรือรถ ต.ญ. จะเห็นว่ายังมีล้ออะไหล่อยู่
รูปที่ 24 : บริเวณที่รถ ต.ญ. จอดอยู่ เมื่อก่อนคือ โรงเปลี่ยนล้อรถจักร ลักษณะ ขุดบ่อผนังคอนกรีตสีเหลี่ยมลงไปในดินลึกประมาณ 5 เมตร แล้ววางราง เหมือนรางบนวงเวียน แต่ความยาวรางเท่าปากบ่อและใต้รางในบ่อเป็นแม่แรง ทำงานระบบแป็นทดด้วยเฟืองยกขึ้นลงของล้อ เสียดายที่คุณใหม่ไม่ได้ถ่ายรูปมาให้เพื่อนสมาชิกได้ดู แล้วตรงสุดรางที่จอดรถต.ญ. เข้าไปหลังจากยกเลิกรถจักรไอน้ำแล้ว เมือก่อน มีรถ C 56 หมายเลข 714 จอดเป็นอนุสรณ์ให้ผู้โดยสารที่ผ่านปากน้ำโพได้เห็นด้วย แต่เดี๋ยวนี้ไม่มีแล้วเพื่อนสมาชิกครับ ผมขอเล่านอกรื่องให้ฟัง ของ ชีวิต พ.ข.ร.

สมัยก่อนหัวรถจักรถจักรไอน้ำ ทำขบวนประกอบด้วย 1.พ.ข.ร. 2. ช่างไฟ 1(ห้ามล้อ) 3. ช่างไฟ 2 (โยนฟืนใส่เตา) พ่อผมชุดเครื่องแบบต้องใส่แบบเก่า และปะชุนไม่สามารถใส่ชุดใหม่ได้ เพราะจะโดนสะเก็ดไฟฟืนปลิวออกจากเตา มาโดนเสื้อเครื่องแบบ ทะลุไหม้เป็นจุด ๆ (คนรถไฟเรียกสะเก็ดลูกไฟ ) แต่รถจักรไอน้ำ พ.ข.ร. สามารถนึ่งข้าว ทานบนรถได้เลยโดยใช้เหล็กยาวสำหรับเขี่ยฟืน ในเตาเกี่ยวหม้ออลูมิเนียมหูเดียว ใส่เตาฟืนหนึ่งแล้วทานข้าวบนรถจักรได้เลย แล้วพ่อผมเคยเล่าให้ฟังว่ารถโดยสาร จอดสถานีใหญ่ ๆ จะ จอดเกินกำหนดในเวลาตารางการเดินรถ เช่น สถานีปากน้ำโพจอด 1 นาที เมื่อครบ 1 นาที่ พ.ร.ร จะธงเขียว ทวนกับนายสถานี แต่ พ.ข.ร. จะแกล้งไม่มองท้ายขบวน โดยจอดนาน 3 นาที่เพื่อให้พ่อค้า ขายอาหารข้างรถขายได้นานขึ้น โดย เจ้าของร้านที่สถานี จะให้เด็กไปรอส่งอาหารพวกข้าวห่อ และโอเลี้ยง 3 ชุดให้ พ.ข.ร ... ส่วน พ.ร.ร. จะไม่ได้ แต่ พ.ร.ร. ก็จะได้กินกับรถเสบียงในขบวน และ พ.ข.ร. ก็จะทำเวลาทดแทน ระหว่างขบวนรถลอยตัวระหว่างสถานี

ขอจบความรุ่งเรืองของสถานีปากน้ำโพและแขวงรถพ่วงปากน้ำโพ เพียงเท่านี้ และต้องขอขอบคุณ..คุณใหม่ ด้วยครับ ที่ทำให้ได้ผมบรรยายให้เพื่อนสมาชิกได้ทราบ

mai_cnx_th · Posted: 28/06/2007 8:35 pm Post subject:

ขอบคุณมากครับ ที่นำข้อมูลมาลงเพิ่ม ( ข้อมูล ดูยิ่งใหญ่มากจริงๆ 555 อ่านซะตาลาย )
ว่าแต่ พี่อายุเท่าไรหรอครับ น่าจะทันช่วง สน.ปากน้ำโพมั้งเนี่ย.........
ยินดีครับ ที่ได้เจอคนบ้านเดียวกัน 8)

beer45 · Posted: 28/07/2007 9:50 am Post subject:

สวัสดีครับ ผมเบียร์ 45 ครับผมคนหนึ่งครับที่หลงมนต์เสน่ห์ของปากน้ำโพ เพิ่งมารับหน้าที่ พขร ได้เกือบสองปี แล้วคิดว่า ปากน้ำโพมีความคลาสสิกในตัวมันเองครับ

pak_nampho · Posted: 28/07/2007 1:55 pm Post subject: