ไขปริศนาทางรถไฟด้วยภาพถ่ายทางอากาศ และ Google Earth

[Mongwin]

[Noomrattana]

ขอส่งแผนที่ พศ. 2462 เข้าร่วมพิจารณาด้วยครับ


Uploaded with ImageShack.us

[Noomrattana]

แผนที่พิมพ์เมื่อ พศ. 2475

(สงสัยว่า แผนที่ 2462 แนวรางรถไฟอยู่เหนือคลอง พอมาถึง 2475 อยู่ใต้คลอง)



Uploaded with ImageShack.us

[Mongwin]

จากกระทู้นี้ครับ
http://portal.rotfaithai.com/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=6039

ถ้าดูภาพสถานีปากคลองสาน ในสมัย ร.5
จาก อนุสาร อ.ส.ท. ปีที่ 10 ฉบับที่ 3 ประจำเดือนตุลาคม พ.ศ. 2512
ภาพนี้ผมยังหาฟิล์มหรือกระจกต้นฉบับไม่เจอเลยครับ ไม่ทราบเหมือนกันว่า อ.ส.ท. ไปนำมาจากเอกสารชั้นต้นที่ไหน แต่ก็เคยวิเคราะห์กันว่าเป็นภาพในชุด สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ ทรงเปิดการเดินรถไฟสายท่าจีน เมื่อวันที่ 4 ม.ค. 2447



ภาพนี้มีลักษณะย้อนแสง ซึ่งถ้าเป็นตอนเช้าก็สอดคล้องกันครับ และด้านทิศใต้ของอาคารสถานีก็มีคลองอยู่ครับ (คงเป็นลำรางเล็ก ๆ แยกจากแม่น้ำเจ้าพระยาเข้ามา) ซึ่งจะสอดคล้องกับแผนที่ฉบับนี้ครับ


ที่มา : แผนที่ขยาย ท่าเรือกรุงเทพฯ ตั้งแต่เขตต์ท่าเรือทิศใต้ ถึง สะพานพระราม ๖
สำรวจโดยราชนาวีสยาม ธันวาคม-กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๔๗๒

[Mongwin]

ดังนั้น แผนที่ขาวดำปี 2462 จึงถูกต้องในแง่ที่ว่า ย่านสถานี (ทางรถไฟ) อยู่ฝั่งเหนือของคลอง (ลำรางเล็ก ๆ ) นะครับ เพียงแต่ไม่ได้ลงรูปร่างอาคารสถานีไว้ชัดเจน
(ที่เป็นแถบสี่เหลี่ยมผืนผ้าดำ ๆ ยาว ๆ นั้นผมเชื่อว่าไม่ได้หมายถึงอาคารสถานีคลองสานครับ ใหญ่โตเกินไป และไม่ควรมีคลองมาคั่นกลางระหว่างย่านสถานีกับอาคารสถานีนะครับ

ที่นี้ก็มาดูแผนที่สี ปี 2475 ซึ่งลงผังราง (track map) ไว้ค่อนข้างละเอียด ก็ยังสอดคล้องอยู่ดี เพราะด้านใต้ของย่านสถานี ก็มีขีดดำ ๆ ซึ่งก็คือลำรางนั่นแหละครับ (แต่คงตื้นเขินไปตามกาลเวลา เลยเหลือขีดเดียว)

ส่วนคลองที่อยู่ด้านเหนือของย่านสถานี ในแผนที่สี ปี 2475 นั้น ก็คงขุดลอกขึ้นใหม่ จากการพัฒนาที่ดินบริเวณฝั่งเหนือของย่านสถานีคลองสานกระมังครับ

สำหรับหลักฐานภาพถ่ายทางอากาศที่เก่าที่สุดที่หาได้ ก็คือปี 2495 นั้น อาคารสถานีคลองสาน (หลังคาคลุมราง) จะอยู่ในแนวเดียวกับถนนเจริญรัถในปัจจุบันพอดีครับ

[Mongwin]

จึงพอสรุปได้ว่า ไม่ว่าจะเป็นแผนที่ปี 2462 หรือปี 2475 ก็ไม่ได้วาดจุดสำคัญผิดพลาดคลาดเคลื่อนจากข้อเท็จจริงแต่ประการใดนะครับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งแนวทางรถไฟก็ยังใช้ได้อยู่

เพียงแต่แผนที่ปี 2462 ขาดตำแหน่งอาคารสถานีรถไฟไปครับ

สำหรับวิธีการอ่านแผนที่สี ปี 2475 มีหลักอยู่ว่า สีแดงทึบ คือ อาคารถาวร สถานที่สำคัญของหลวง (ราชการ) ส่วนสีดำทึบ คือ อาคารถาวร สถานที่ที่ไม่ใช่ของหลวง หรือมีความสำคัญรองลงมา

ส่วนอาคารที่วาดเป็นสี่เหลี่ยมโปร่ง ๆ มีกากบาทเหมือนเลือกตั้งหรือกาข้อสอบนั้น คือ อาคารที่มีหลังคา แต่มีลักษณะโปร่ง เช่น หลังคาคลุมชานชาลา หลังคาโกดัง เป็นต้น

ที่มักจะเข้าใจผิดกัน ก็คือเข้าใจว่า อาคารสถานีปากคลองสาน อยู่ตรงปากคลองสาน แต่ที่จริงไม่ใช่ครับ คลองสานคือคลองที่อยู่ด้านใต้ของป้อมป้องปัจจามิตร ใกล้ถนนลาดหญ้าครับ ตามแผนที่นี้
http://bit.ly/1al5QgQ



ส่วนอาคารสถานีคลองสาน ปัจจุบันก็กลายเป็นศูนย์การค้าท่าเรือคลองสานพลาซ่าไปแล้ว

[Mongwin]

ขอนำแผนที่ปี 2475 มาลงคำอธิบายเพิ่มเติมครับ

[Mongwin]

จากหน้านี้
http://portal.rotfaithai.com/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=1772&postdays=0&postorder=asc&start=270

สถานีรถไฟสามเสน ยุคปี 2495 ยังอยู่ที่ กม. 4.46 ด้านเหนือของจุดตัดถนนนครไชยศรีครับ
(ภาพข้างล่างยุคที่ยังเป็น dual gauge)



ปัจจุบันย้ายมาอยู่ที่ กม. 4.80

[Mongwin]

ภาพขยายครับ

[Noomrattana]

ได้แผนที่บริเวณทางรถไฟสายใต้ สถานีบางกอกน้อย ซึ่งมีรายละเอียดพอสมควร เลยอยากนำมาฝากดูกันครับ แผนที่นี้ถูกสำรวจและเขียนในสมัยรัชกาลที่ ๖ และนำมาเขียนเพิ่มอีกครั้งก่อนสงครามโลกครั้งที่ ๒ เพราะบริเวณหนึ่งมีระบุไว้ว่าเป็น หลุมหลบภัย

https://scontent-a-sin.xx.fbcdn.net/hphotos-xfa1/v/t1.0-9/10402002_437015633107022_6829055070008746169_n.jpg?oh=110d56ed68fbe6014d35fa611ad95604&oe=5481EB6E