เล่าเรื่องตั๋วแข็งหลากสีหลายชนิด

[tuie]

[Gunnersaurus]

บ้านผมอยู่สุรินทร์ตามถิ่นที่อยู่ที่แจ้งไว้ ถูกต้องแล้วครับ

ท่านเอาตั๋วเก่ามาแสดงให้พวกกระผมดูก็ยอดเยี่ยมแล้ว

หากถึงกับต้องส่งไปให้ผมยิ่งเกรงใจ ถ้ามีผมรอดูพร้อมเพื่อนๆ ดีกว่าครับ

ต้องขอขอบคุณอีกรอบครับ

[Anan124]

ถ้าอยากดูตั๋วแข็งแบบว่าเยอะๆ ตอนนี้สามารถหาชมได้ที่ สถานีรถไฟ กรุงเทพฯ ( หัวลำโพง หรือ กท. ) นะครับ จะอยู่ที่ประตูกลางระหว่างช่องขายตั๋วโดยสารที่เดินเข้าไปชานชลาอ่ะครับ ถ้าเดินจากช่องขายตั๋ว(ห้องโถง)ไปชานชลา จะอยู่ที่ผนังฝั่งซ้ายมืออ่ะครับ เรียงกันเป็นลวดลายเลย สวยดีนะครับ เห็นติดโชว์ไว้นานแล้ว ถ้าผ่านก็อย่าลืมไปดูนะครับ มีตั้งหลายแบบแหนะ

[Mahachai]

โอ้ววว มีตั๋วบ้านผมด้วย ดีใจจัง งามๆ ขอบคุณคร้าบที่นำมาให้ชม อิอิ


แล้วก็ ... ขอบคุณอีกครั้งที่อธิบายถึงภาพเครื่องมือ จนเริ่มกระจ่างๆ อิอิ ขอบคุณคร้าบ

[Rakpong]

คุณ tuie สะสมตั๋วรถไฟเอาไว้สวยจริง ๆ ครับ

น่าเสียดายที่ผมเป็นเด็ก ตจว.เดินทางโดยรถไฟบ่อย เก็บสะสมตั๋วรถไฟไว้เหมือนกัน เรียกว่า ลิ้นชักโต๊ะอ่านหนังสือ สมัยเรียนมัธยม ฝั่งนึง มีแต่ตั๋วรถไฟ เพราะเดินทางกลับบ้านเกือบทุกอาทิตย์อยู่แล้ว น่าเสียดายที่ย้ายออกจากบ้านญาติที่ไปอยู่ตอนนั้นแบบกระทันหัน เลยไม่ได้เก็บตั๋วรถไฟที่เก็บไว้ 4-5 ปีมาเลยสักใบเดียว

เรื่องขอตั๋วโดยสารรถไฟแบบแข็ง ในสมัยขอผม มีข้อสังเกต ที่เด็กรุ่นหลังอาจจะไม่ทราบดังนี้ครับ

1. ตั๋วโดยสารสำหรับเด็ก

เนื่องจากเป็นตั๋วโดยสารครึ่งราคา เวลาซื้อตั๋วพนักงานขายตั๋วจะตัดตั๋วออกให้เรา 2 ใน 3 ส่วน คือส่วนขวามือในภาพที่ขอยืมของคุณtuie มา แล้วเก็บส่วน 1 ใน 3 ซ้ายมือเอาไว้เป็นหลักฐานของสถานี


2. การซื้อตั๋วที่มีค่าธรรมเนียม

ตั๋วแบบนี้ผมชอบมาก ถ้าเราซื้อตั๋วรถนอน บนรถด่วนรถเร็ว จะได้ตั๋วแบบแข็ง แยกออกมาเป็นค่าโดยสาร ค่าธรรมเนียมรถด่วน(สมัยนั้น 30 บาท ) รถเร็ว (สมัยนั้น 20 บาท) และค่ารรมเนียมชนิดของเตียงนอน แยกออกมาเป็นตั๋ว ๆ สีสันสดใส น่าเก็บสะสมเป็นอย่างยิ่ง ( คุณ tuie น่าจะมี )

เวลาไปจองตั๋วก็จะมีซองใส่ตั๋วคล้ายกับที่ใช้ในปัจจุบันนี้ ( ซึ่งเดี๋ยวนี้ไม่รู้จะมีไปทำไม นอกจากเอาไว้พิมพ์โฆษณา )และต้องห่อให้ดี ๆ อย่าให้ตกแม้แต่ตั๋วเดียว

แต่ช่วงหลัง ๆ ก็จะมีตั๋วแบบรวมค่าธรรมเนียมด้วย บางทีก็เป็นสีเขียว แถบส้ม มีวงกลมสีขาวตรงกลาง เลยเหลือแค่ใบเดียว

ก็เลยขอเล่าไปถึงการจองตั๋วรถไฟสมัยก่อน ( โดยเฉพาะเส้นทางสายใต้ )

เนื่องจากไม่มีการจองตั๋วออนไลน์เหมือนสมัยนี้ การจองตั๋วจากกรุงเทพไปคงไม่ค่อยมีปัญหา

แต่ถ้าจะจองตั๋วเที่ยวกลับจากสถานีในหัวเมือง ในอดีตก็จะมีการตัดตู้สำรองไว้ตามสถานีใหญ่ ๆ เช่น หาดใหญ่ ทุ่งสง สุราษฎร์ธานี สำหรับรถชั้น 3
ส่วนชั้น 2 ก็เช่นเดียวกัน อย่างที่ทุ่งสง ก็จะมีรถนอน บนท.พ่วงขบวนรถด่วน 2 ตู้ แต่ก็มีโควต้ารถนอนของรถเร็วนคร และตรัง ให้ซื้อได้ ซึ่งจะมีแผนผังที่นอนให้ลงบันทึกว่ามีคนจองหรือยัง
แต่บางทีเต็มก็ต้องหมุนโทรศัพท์ ไปขอที่นคร หรือ ตรัง หรือหาดใหญ่บ้างก็มี

[tuie]

คุณหมอ Rakpong ครับ ต้องขอขอบคุณที่กรุณาเล่าเพิ่มเติมเกี่ยวกับตั๋วแข็งครึ่งราคาแบบตัดออกจากตั๋วขนาดปกติ ผมมีภาพตั๋วที่ถูกตัดในลักษณะนี้ กำลังจะนำเสนอเพิ่มเติมครับ

เนื้อเรื่องที่จะเล่าจะมี ๔ หัวข้อใหญ่ๆ เริ่มจาก ๑ ตั๋วค่าโดยสาร ซึ่งกำลังจะจบ แล้วจะต่อ หัวข้อ ๒ ตั๋วค่าธรรมเนียม จะมีตั้งแต่ตั๋วค่าธรรมเนียมรถด่วน รถเร็ว ตั๋วค่าธรรมเนียมรถบนอ. รถบนท. ตั๋วค่าธรรมเนียมรถปับอากาศทั้งรถบนอ.ป. บนท.ป. บชท.ป. จากนั้นจะเป็นหัวข้อ ๓ ตั๋วรวมค่าโดยสารและค่าธรรมเนียม มีหลากสีดังที่คุณหมอว่า พร้อมนำเสนอในลำดับถัดไปครับ ส่วนหัวข้อ ๔ หัวข้อสุดท้ายจะเป็นตั๋วที่มีลักษณะพิเศษผิดไปจากสีมาตรฐาน

เรื่องจองตั๋วล่วงหน้าเที่ยวกลับสมัยยังไม่มีระบบคอมพิวเตอร์ออนไลน์ ผมก็เคยมีประสบการณ์ในลักษณะเดียวกัน ยังมีภาพตั๋วเที่ยวกลับที่ซื้อล่วงหน้าที่ห้องจำหน่ายตั๋วล่วงหน้า สถานีกรุงเทพขายตามโควต้าสถานีต้นทางเที่ยวกลับไว้เลยครับ ตั๋วในกรณีนี้จะมีการประทับว่า "จำหน่ายแทน" หมายถึงจำหนายแทนสถานีต้นทางที่ขบวนรถเที่ยวกลับออกน่ะครับ ตอนนั้นเป็นเด็ก(โตแล้ว) ก็งงๆในตอนแรกว่าเราซื้อที่สถานี กับเจ้าหน้าที่โดยตรง ไม่ใช่ซื้อจากตัวแทนจำหน่าย ไฉนจึงระบุว่า "จำหน่ายแทน" เพิ่มจะมาเข้าใจภายหลังครับ

โปรดติดตามชมนะครับ กำลังเร่งเตรียมภาพและปั่นต้นฉบับส่ง หากช้าไปบ้างต้องขออภัยล่วงหน้าครับ

[tuie]

เล่าต่อนะครับ

ถ้าท่านสังเกตเวลาเจ้าหน้าที่บนขบวนรถมาตรวจตั๋วแล้วใช้เครื่องมือตัดตั๋วแสดงว่าตรวจแล้ว หากเป็นตั๋วค่าโดยสารเที่ยวเดียว ตั๋วค่าธรรมเนียม ตั๋วโดยสารรวมค่าธรรมเนียม(เที่ยวเดียว) หรือแม้กระทั่งตั๋วคอมพิวเตอร์สมัยนี้ เจ้าหน้าที่จะตัดตั๋วด้านบน แต่ถ้าเป็นตั๋วค่าโดยสารกระดาษแข็งไป-กลับตามภาพข้างต้น เที่ยวไปเจ้าหน้าที่จะตัดตั๋วด้านบนตามปกติแสดงว่าใช้ตั๋วเดินทางเที่ยวไปแล้ว ส่วนเที่ยวกลับเจ้าหน้าที่จะตัดตั๋วด้านล่าง พอตัดครบทั้งสองด้านแล้วตั๋วไป-กลับฉบับนั้นจะใช้เดินทางไม่ได้อีก

การจำหน่ายตั๋วค่าโดยสารไป-กลับ นับว่าสะดวกมากทั้งแก่ผู้โดยสารและเจ้าหน้าที่ที่ไม่ต้องมาติดต่อซื้อ-ขายตั๋วกันทุกเที่ยวเดินทาง แต่ไม่ใช่ว่าซื้อตั๋วไป-กลับแล้ว ผู้โดยสารจะเดินทางกลับวันใดก็ได้ เพราะมีระเบียบกำหนดวันเดินทางกลับหลังจากใช้ตั๋วเที่ยวไปเอาไว้ตามระยะทาง คือ ระยะทาง ๑-๑๐๐ กม. ให้กลับภายในวันเดียวกัน ๑๐๑-๒๐๐ กม. ให้กลับภายใน ๓ วัน ๒๐๑-๕๐๐ กม. ให้กลับภายใน ๗ วัน ๕๐๑ กม. ขึ้นไป ให้กลับภายใน ๒๐ วัน

ท่านที่เคยใช้บริการรถไฟสายวงเวียนใหญ่-มหาชัย คงสังเกตว่ารถไฟสายนี้การกำหนดให้เป็นชั้นสองทั้งๆที่สภาพที่นั่ง การโดยสารแทบจะไม่ต่างจากขบวนรถดีเซลรางชั้นสามในเส้นทางสายหลักเลย ผมเข้าใจว่าน่าจะเป็นเพราะเหตุผลเรื่องรายได้จากค่าโดยสารสายนี้ที่มีระยะสั้นมาก หากคิดค่าโดยสารชั้นสามราคาจะยิ่งถูกกว่านี้ ดูอย่างตั๋วค่าโดยสารไปกลับมหาชัย-วงเวียนใหญ่-มหาชัย ข้างต้นราคาชั้นสองไป-กลับเพียง ๑๔ บาท ตกเที่ยวละ ๗ บาทเท่านั้นเอง หากคิดเป็นราคาค่าโดยสารชั้นสามคงยิ่งขาดทุนเอามากๆเลยนะครับ

ต่อจากเรื่องตั๋วค่าโดยสารไป-กลับ เป็นเรื่องตั๋วค่าโดยสารครึ่งราคาของผู้มีสิทธิได้ลดราคาค่าโดยสาร เช่น เด็ก ทหาร ฯลฯ แบบที่ใช้กันแพร่หลายก็คือ การนำตั๋วค่าโดยสารแบบปกติมาตัดออกประมาณหนึ่งในสาม เหลือเพียงประมาณสองในสามหรือเกินครึ่งมาเล็กน้อย โดยไม่ต้องแก้ไขตัวเลขราคาหน้าตั๋วให้ลดลงครึ่งหนึ่งตามไปด้วย เป็นที่เข้าใจได้ว่าเมื่อตั๋วถูกตัดเหลือประมาณครึ่งฉบับก็ต้องมีราคาครึ่งเดียว ตามภาพต่อไปนี้






การจำหน่ายตั๋วครึ่งราคาแบบดังกล่าว ทำให้มีผู้โดนสารจำนวนไม่น้อยบ่นว่ากลัวจะทำตั๋วหายเพราะเดิมตั๋วกระดาษแข็งขนาดปกติเต็มราคาก็ใบเล็กอยู่แล้ว พอตัดเหลือเกินครึ่งไปนิดเดียวก็ยิ่งเล็กเข้าไปใหญ่ ต่อมาการรถไฟฯจึงจำหน่ายตั๋วค่าโดยสารครึ่งราคา ในขนาดปกติแต่ระบุที่หน้าตั๋วว่าเป็นตั๋วครึ่งราคา (ภาพแรกรีบเลือกมาฝากคนเมืองช้างก่อนนะครับ)






ตั๋วค่าโดยสารไป-กลับ ครึ่งราคาในขนาดปกติสำหรับเด็กก็มีนะครับ ตามภาพนี้



สำหรับตั๋วค่าโดยสารสีแปลกผิดไปจากสีมาตรฐานของตั๋วกระดาษแข็งแต่ละชั้น ผมขอยกยอดไปรวมนำเสนอในหัวข้อที่ ๔ ตั๋วแบบพิเศษ นะครับ จะได้เริ่มเล่าเรื่องในหัวข้อที่ ๒ ตั๋วค่าธรรมเนียม เสียที
เอาภาพตั๋วค่าธรรมเนียมแบบโบราณ เข้าใจว่าหายากเพราะระบุรถคันที่ เป็นอักษรแทนตัวเลขอย่าในปัจจุบัน มาให้ชมเล่นๆกันก่อนสักภาพเป็นของแถมนะครับ

[Mahachai]

พี่ tuie ครับ สมัยที่รถไฟบ้านผมใช้ตั๋วแข็ง สภาพที่นั่งเป็นเบาะนิ่มนั่งสบาย แต่ตอนนี้เปลี่ยนเป็น ที่นั่งแข็งโป๊ก... ชั้น3 ไปแล้ว แต่ยังคงใช้ประเภทชั้น2 อยู่ครับผม

[Mahachai]

เอ้อ..ผมจะถามว่า แล้วมีตั๋วครึ่งราคาที่ปั้ม ตราครึ่งวงกลมสีแดง ป่าวครับ เท่าที่จำได้ผมเคยใช้มันตอนนั้นในฐานะ เด็ก 4 บาท ไปวงเวียนใหญ่ สบายโลด...

[class1]

สำหรับผมเสียดายมากๆเลยครับ เมื่อก่อนเก็บสะสมไว้เยอะมากแต่พอหนักๆเข้าก็กลายเป็นขยะไปหมดรกบ้าน เพราะเมื่อก่อนคุณตาผมเดินทางไปรถไฟเป็นประจำครับ อุดร-กรุงเทพ เป็นรถนอนชั้น 2 สีเขียวใบไม้มีแถบสีแดงมีวงกลมสีขาวตรงกลางครับ และมีสายอื่นๆด้วยครับ
สำหรับสมาชิกท่านใดที่มีตั๋วแข็งสะสมไว้หลายๆใบผมขอแบ่งมาให้สะสมบ้างนะครับซัก 2-3 ใบก็ได้ครับ และผู้รู้ช่วยตอบด้วยนะครับว่าตอนนี้มีสถานัใดที่มีตั๋วแข็งจำหน่ายอยู่บ้างบอกให้ทราบด้วยนะครับ ผมจะไปซื้อเก็บไว้ ขอบคุณครับ