หลักกิโล (Milepost) ตำบลที่ตั้งสถานี และราง

THN_FanClub

เรียน ถามท่านผู้รู้นะครับ ด้วยยอมรับว่าเป็นมือใหม่ และไม่คล่องแคล่วในการหาประวัติศาสตร์ด้านรถไฟไทย จึงขออนุญาตตั้งกระทู้นี้ึขึ้น เพื่อสอบถามว่า

หลักกิโลที่เป็นคอนกรีตบ้าง ไม้บ้าง และ เสาโทรเลข (สทล.) นั้น สิ่งไหนเริ่มใช้ก่อนกัน และยึดหลักไหนเป็นเกณฑ์ทีุ่ถูกต้อง

ทั้งนี้ หน่วยกิโลเมตรที่เรากำลังพูดถึงนี้ ถูกนำไปใช้ในป้่ายบอกระยะทางห่าง ระหว่างสถานีต่่างๆ จึงขอถามต่ออีกสักหน่อยว่า การนับระยะห่างของสถานี เช่น อีก 19.125 กิโลเมตร จะถึงสถานี... นับจากส่วนใดของสถานีครับ เช่น อาคารที่ตั้งสถานี หรือว่า นับตั้งแต่เสาสัญญานขาเข้า ต่อๆ กันไป

ขอบคุณครับ
มาร์ช

ขออนุญาตปรับชื่อกระทู้และย้ายหมวดให้สัมพันธ์กับเนื้อหาที่เพิ่มขึ้นมาครับ
edit by Nakhonlampang
_________________
© MARCHI

∅Thai Railway Club ⇔ http://on.fb.me/mGur4K
∅Thai Aviation Club ⇔ http://on.fb.me/mEG62l

Compressor · Posted: 24/10/2010 1:46 pm Post subject:

การนับระยะทาง นับจากหมุดศูนย์กลางสถานีครับ

ส่วนใหญ่ จะตั้งอยู่ระหว่างทางประธานกับทางหลีก บริเวณหน้าสถานีนั่นแหละครับ

THN_FanClub · Posted: 24/10/2010 1:58 pm Post subject:

ขอบคุณครับ Cool

เหลืออีกคำถาม คือ หลักกิโลที่เป็นคอนกรีตบ้าง ไม้บ้าง และ เสาโทรเลข (สทล.) นั้น สิ่งไหนเริ่มใช้ก่อนกัน และยึดหลักไหนเป็นเกณฑ์ถูกต้องครับ
_________________
© MARCHI

∅Thai Railway Club ⇔ http://on.fb.me/mGur4K
∅Thai Aviation Club ⇔ http://on.fb.me/mEG62l

Mongwin · Last edited by Mongwin on 28/10/2010 8:45 am; edited 3 times in total

Mongwin · Posted: 25/10/2010 10:51 am Post subject:

หลักกิโลนั้น มีใช้งานทั้งแบบไม้ คอนกรีตและเหล็กครับ
บางเส้นทางอย่างเช่น สายสุพรรณบุรี เป็นแบบเหล็ก
สมัยก่อนเคยมีหลักเฮกโตเมตร (100 เมตร) ใช้ด้วยครับ แต่ปัจจุบันไม่มีให้เห็นแล้ว
ที่ยังเหลืออยู่คือ สายบ้านแหลม-แม่กลอง ที่ยังเหลือหลักกิโลแบบไม้ของเก่ากับแบบคอนกรีตที่ทำขึ้นใหม่ วางซ้อนกันอยู่ โดยหลักแบบไม้ค่อย ๆ ผุพังหายไป ส่วนหลักคอนกรีตหลายหลักก็ล้มไปเพราะไม่ได้ทำฐานรากให้ดีพอครับ
สายบ้านแหลม-แม่กลอง ไม่มีเสาโทรเลข จึงต้องมีหลักเฮกโตเมตรไว้เพื่อบอกพิกัดให้ละเอียดกว่าหลักกิโล โดยใช้ระบบ xx + yyy ครับ
ส่วนสายชุมทางแก่งคอย-ชุมทางคลองสิบเก้า ไม่มีเสาโทรเลข ก็เอาหมอนโมโนบล๊อคมาดัดแปลง ปักลงในแนวตั้ง ทำเป็นหลักเฮกโตเมตรครับ ใช้ระบบ xx + yyy เช่นกัน

ตัวอย่าง ภาพหลักเฮกโตเมตรของสายแก่งคอย-คลองสิบเก้า หลักที่ 151 + 100 ครับ
Click on the image for full size

ส่วนเส้นทางสายหลัก นอกจากหลักกิโลแล้ว ยังมีหลักครึ่งกิโลอีกด้วย โดยไม่มีตัวเลขบอก มีแต่ขีดแนวนอน 1 ขีดเป็นสัญลักษณ์บอกระยะทางครึ่งกิโล ซึ่งในสายสุพรรณบุรีมีหลักครึ่งกิโลค่อนข้างสมบูรณ์ แต่ในบางเส้นทาง อาจจะมีเฉพาะช่วงทางโค้ง ที่ครึ่งกิโลไม่ได้สัมพันธ์กับเสาโทรเลข 16 ต้น/1 กม.ครับ

Mongwin · Posted: 25/10/2010 10:57 am Post subject:

ส่วนหลักในภาพนี้ เป็นหลักเฮกโตเมตรสุดท้ายของสายสุพรรณบุรีครับ คือ หลักเฮกโตเมตรที่ 142 + 600 ใกล้ที่หยุดรถมาลัยแมน

เนื่องจากตั้งแต่อาคารสถานีสุพรรณบุรีจนถึงแป้นปะทะริมถนนมาลัยแมน ไม่มีเสาโทรเลข จึงต้องมีหลักเฮกโตเมตร อย่างเดียวกับสายแก่งคอย-คลองสิบเก้า และสายบ้านแหลม-แม่กลองครับ

Click on the image for full size

Mongwin · Posted: 25/10/2010 11:03 am Post subject:

หลักกิโล (หลักเฮกโตเมตร) ที่ 27/700 ใกล้ที่หยุดรถลาดใหญ่ สายแม่กลองครับ

Click on the image for full size

Mongwin · Posted: 25/10/2010 11:22 am Post subject:

สำหรับหมุดศูนย์กลางสถานีที่คุณปิ Compressor บอกนั้น หน้าตาจะเป็นอย่างนี้ครับ

สถานีวัดควนมีด
Click on the image for full size

ขอบคุณภาพถ่ายจากเฮียใช้ครับ ในกระทู้นี้
http://portal.rotfaithai.com/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=3468&postdays=0&postorder=asc&start=40

ศูนย์กลางสถานีนั้น ไม่จำเป็นจะต้องอยู่กึ่งกลางประแจด้านเหนือถึงด้านใต้เสมอไปครับ แม้ว่าส่วนใหญ่จะเป็นเช่นนั้น
สมัยก่อนเวลาสร้างทางรถไฟ จะมีการกำหนดพื้นที่ที่จะสร้างสถานี เป็นที่ดินรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า กึ่งกลางที่ดินจึงเป็นศูนย์กลางสถานีครับ ดังเช่นในภาพนี้ครับ

Click on the image for full size

ที่มา : แผนที่แนบท้ายพระราชบัญญัติเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ ในท้องที่อำเภอเมืองนครปฐม อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี และอำเภอสองพี่น้อง อำเภอบางปลาม้า อำเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี พ.ศ. ๒๕๐๖
http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2506/A/039/1.PDF

จะเห็นว่า สถานีศรีสำราญ ตั้งอยู่ระหว่าง กม.ที่ 112 + 950.00 ถึง กม.ที่ 113 + 650.00 ดังนั้นกึ่งกลางหรือศูนย์กลางสถานีจะอยู่ที่ กม.ที่ (112.95000 + 113.65000)/2 = 113.30 นั่นเองครับ

อนึ่ง พิกัดศูนย์กลางสถานีในปัจจุบัน อาจจะไม่ได้อยู่ตรงกับช่องขายตั๋วหรือห้องทำงานของนายสถานีเป๊ะครับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้ามีการรื้อถอน สร้างอาคารสถานีใหม่ในที่ใหม่ อย่างเช่น สถานีชุมทางหาดใหญ่นั้น กม. 928.58 ที่เป็นศูนย์กลางสถานีไม่ได้อยู่ตรงกับนาฬิกาที่อยู่กึ่งกลางถนนธรรมนูญวิถีนะครับ แต่อยู่ค่อนไปทางทิศเหนือ ใกล้ที่ตั้งของรถจักรไอน้ำ ซึ่งเป็นที่ตั้งของอาคารสถานีหลังเดิมครับ

อีกอย่าง บางครั้งมีการย้ายสถานีไปอยู่ที่ใหม่เลย เช่น กรณีของที่หยุดรถเขาปูนในสายกาญจนบุรี ซึ่งย้ายไปจากอดีตสถานีเขาปูนเดิมหลายกิโลเมตร แต่ก็ยังใช้พิกัดเดิมกันอยู่ด้วยความเข้าใจผิดครับ เรื่องคงจะแดงขึ้นมาเมื่อมีการประเมินค่าก่อสร้าง ค่าบำรุงทาง เปลี่ยนรางอย่างแน่นอนครับ

Wink

Mongwin · Posted: 25/10/2010 11:33 am Post subject:

สำหรับพิกัดเสาโทรเลขนั้น ใช้ในงานเดินรถเป็นส่วนมาก ไม่ได้ใช้ในงานช่างโยธาครับ
มีประโยชน์ในการบอกพิกัดคร่าว ๆ และเร่งด่วน เช่น เกิดอุบัติเหตุรถไฟตกรางที่บริเวณเสาโทรเลขที่ 135/12 อย่างนี้เป็นต้นครับ จะได้เข้าถึงจุดเกิดเหตุได้อย่างรวดเร็ว เพราะหลักกิโลอย่างเดียวไม่เพียงพอในการระบุพิกัด กรณีเร่งด่วนครับ
ด้วยสาเหตุนี้เอง เส้นทางที่ไม่มีเสาโทรเลข จึงต้องมีหลัก 100 เมตร (หลักเฮกโตเมตรครับ)

โดยปกติแล้ว พิกัดเสาโทรเลขจะเริ่มตั้งแต่ xx/1 ถึง xx/16 ครับ โดยที่เสาโทรเลขที่ xx/1 จะอยู่ตรงกับหลักกิโล และ 1 กิโลเมตรมี 16 ช่วงเสาโทรเลข (ช่วงละ 62.5 เมตร) ดังนั้น ที่ กม. 35.500 ก็จะอยู่ตรงกับเสาโทรเลขที่ 35/9 ครับ (อย่าเผลอเอา 16/2 = 8 แล้วเข้าใจผิดว่าครึ่้งกิโลอยู่ตรงกับเสาที่ xx/8 นะครับ)

ในเส้นทางสายสุพรรณบุรี สทล.ที่ /9 มักจะอยู่ตรงกับหลักครึ่งกิโลเป๊ะเลยครับ

มีข้อยกเว้นกรณีทางโค้ง ที่จำเป็นต้องมีเสาโทรเลขมากกว่า 16 ช่วงต่อ กม. อาจเป็น 17-18 ช่วง กรณีนี้ก็จะพบ สทล.ที่ xx/17 ด้วยครับ
และจะทำให้หลักครึ่งกิโลไปอยู่ระหว่าง สทล.ที่ /9 และ /10 แทน ลองอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมที่นี่ครับ
http://portal.rotfaithai.com/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=3111&start=30

ประโยชน์ของเสาโทรเลขและหลักครึ่ีงกิโลนี้ นอกจากใช้ระบุพิกัดในกรณีเกิดเหตุฉุกเฉินแล้ว ในเวลาปกติ พขร.จะใช้ประโยชน์ในการกะระยะเคลื่อนขบวนรถที่มีความยาวมาก ๆ ให้พ้นทางหลีก พ้นประแจด้วยครับ Wink

Mongwin · Posted: 25/10/2010 11:38 am Post subject:

เสาโทรเลขยุคแรก ๆ เป็นไม้ ต่อมาก็มีทั้งแบบคอนกรีตและเหล็กรางรถไฟครับ
ในสายสงขลา ภาพถ่ายเก่า ๆ ใช้เสาไม้ มีพิกัดเสาโทรเลขระบุไว้ด้วยครับ อย่างเช่นในภาพนี้ ซึ่งเป็นภาพถ่ายบริเวณที่หยุดรถเขาบรรไดนาง จากหนังสือของ อ.เอนก นาวิกมูล (สมุดภาพสงขลา มหาวชิราวุธ)

Click on the image for full size

จะเห็นว่ามีสีขาว ๆ ทาไว้ที่เสาโทรเลขด้วย
พอขยายดูก็พบว่าเป็น 937/4 ครับ ซึ่งสอดคล้องกับพิกัดของที่หยุดรถเขาบรรไดนาง ที่ กม. 936.92 (เสานี้อยู่ทางด้านเหนือของศูนย์กลางที่หยุดรถ)

Click on the image for full size

ส่วนหลักกิโล 937 ก็มีอยู่ในภาพครับ

Click on the image for full size

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่กระทู้นี้ครับ
http://portal.rotfaithai.com/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=4328&postdays=0&postorder=asc&start=20