ผังราง (track map) แผนที่สถานีหัวลำโพง เมื่อหนึ่งร้อยปีก่อน

Mongwin · Last edited by Mongwin on 19/11/2008 9:10 am; edited 1 time in total

เมื่อวานนี้ผมได้ไปหอสมุดแห่งชาติที่ท่าวาสุกรี
เห็นแผนที่กรุงเทพ ปี 2450 มาตราส่วน 1:4000 ซึ่งละเอียดดีมาก
เลยนำเฉพาะบางส่วน คือบริเวณสถานีหัวลำโพง มาให้ชมกันครับ Very Happy

Mongwin · Posted: 19/11/2008 7:26 am Post subject:

แผนที่ฉบับนี้ รวบรวมจัดทำขึ้น โดยเป็นงานวิจัยที่ได้รับทุน สกว. ของคณาจารย์ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาฯ ครับ สำหรับคนรักรถไฟแบบเรา นับว่าน่าสนใจมาก
เนื่องจากแผนที่กรุงเทพที่จัดทำโดย กรมแผนที่ กระทรวงเกษตราธิการในสมัยเมื่อร้อยปีก่อน ช่วยให้เห็นตำแหน่งที่ตั้งของสถานที่สำคัญต่างๆ เช่น ทางรถไฟสายปากน้ำ รถราง รถไฟหลวง อย่างละเอียดทีเดียวครับ

จากข่าวนี้ครับ

จัดทำสมุดภาพล้ำค่าแผนที่กทม.100ปี @ 17 December 2007 01:35 PM
--------------------------------------------------------------------------------
กทม.จัดทำสมุดภาพแผนที่หนึ่งศตวรรษกรุงเทพมหานคร เปรียบเทียบแผนที่กรุงเทพฯ ที่จัดทำขึ้นในปี 2450 สมัยรัชกาลที่ 5 กับแผนที่กรุงเทพฯ ปัจจุบัน เทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ผู้ทรงพระอัจฉริยภาพด้านงานแผนที่ เตรียมทูลเกล้าฯ ถวาย พร้อมจัดพิมพ์อีก 1,000 เล่มเผยแพร่ให้ความรู้ด้านแผนที่แก่ประชาชน

นายอภิรักษ์ โกษะโยธิน ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร เปิดเผยเมื่อวันที่ 17 ธันวาคมนี้ ว่า กทม.ร่วมกับคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จัดทำโครงการสมุดภาพแผนที่หนึ่งศตวรรษกรุงเทพมหานคร เพื่อเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในฐานะที่พระองค์ทรงพระอัจฉริยภาพด้านงานแผนที่ โดยทรงใช้งานแผนที่ในพระราชกรณียกิจนานัปการที่เกี่ยวข้องกับปัญหาของบ้านเมือง และด้วยความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ที่มีต่อพสกนิกรชาวไทย กทม.จะนำสมุดภาพแผนที่ทูลเกล้าฯ ถวายเป็นพระราชสักการะเนื่องในวโรกาสมหามงคลที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเจริญพระชนมพรรษา 80 พรรษา

สำหรับสมุดภาพแผนที่หนึ่งศตวรรษกรุงเทพฯ มีขนาดรูปเล่ม 48x60 เซนติเมตร จำนวน 98 หน้า ปกหนังสือหุ้มผ้าไหมสีเหลือง ปั๊มฟอยล์ทอง ปกหน้าติดตราสัญลักษณ์งานเฉลิมพระเกียรติเนื่องในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา ประดับด้วยพลอยสีขาว 80 เม็ดเพื่อเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์และเอกสารวิชาการด้านแผนที่ รวมทั้งแสดงถึงพัฒนาการของกรุงเทพฯ ในช่วง 100 ปีที่ผ่านมา

"กทม.หวังจะให้สมุดภาพแผนที่เล่มนี้เป็นประโยชน์ในการศึกษาค้นคว้าและส่งเสริมการเรียนรู้ในเรื่องของแผนที่และภาพถ่ายทางอากาศสำหรับผู้ที่สนใจ โดยจะจัดทำสมุดภาพแผนที่หนึ่งศตวรรษกรุงเทพฯ จำนวน 1,000 เล่ม เพื่อแจกจ่ายให้กับส่วนราชการต่างๆ และห้องสมุดในสังกัดกรุงเทพฯ ทุกแห่ง และในอนาคตจะจัดทำเป็นรูปแบบวีซีดีเพื่อเผยแพร่ประชาชนต่อไป" ผู้ว่าฯ กทม.เผย
ด้าน รศ.เลอสม สถาปิตานนท์ คณบดีคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาฯ กล่าวว่า สมุดภาพแผนที่หนึ่งศตวรรษกรุงเทพฯ จะมีแผนที่กรุงเทพฯ ที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้กรมแผนที่ กระทรวงเกษตราธิการ จัดทำขึ้นเมื่อปี 2450 โดยรวบรวมข้อมูลที่กระจายอยู่ตามแหล่งข้อมูลต่างๆ นำมาปรับปรุงให้มีความชัดเจนเพื่อแสดงสภาพทางกายภาพของกรุงเทพฯ เมื่อ 100 ปีที่แล้ว และนำมาศึกษาเปรียบเทียบกับแผนที่กรุงเทพฯ ในปัจจุบัน ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงกายภาพที่เปลี่ยนแปลงของพระนครในรอบศตวรรษที่ผ่านมาอย่างชัดเจน

รศ.เลอสมกล่าวว่า จากแผนที่กรุงเทพฯ ปี 2450 กับปี 2550 เราจะเห็นถึงการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพอย่างมากทั้งด้านพื้นที่ ความหนาแน่น การตั้งถิ่นฐาน สภาพแวดล้อม ตลอดจนองค์ประกอบทางกายภาพเมือง ได้แก่ แม่น้ำ ลำคลอง ถนน อาคารและสิ่งปลูกสร้างต่างๆ โดยในปี 2450 กรมแผนที่ได้สำรวจรังวัดที่ดินเพื่อจัดทำแผนที่สำหรับการออกโฉนดที่ดินโดยเฉพาะ

ส่วนแผนที่กรุงเทพฯ 2550 เป็นผลงานวิจัยของคณะสถาปัตย์ซึ่งได้รับงบประมาณจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) โดยมีมาตราส่วน 1 : 4,000 เพื่อแสดงการใช้ประโยชน์อาคารว่าเป็นอาคารประเภทใด เช่น อาคารพักอาศัย อาคารพาณิชย์ อุตสาหกรรม ซึ่งนำมาใช้ในการจัดทำกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมกรุงเทพฯ และวางแผนพัฒนาเมืองด้านต่างๆ จัดว่าเป็นแผนที่ที่มีความถูกต้องทันสมัยและมีข้อมูลครบถ้วนสมบูรณ์มากที่สุด

ที่มา : http://www.sadoodta.com/scoop/print.php?id=1197923736&archive=

Mongwin · Posted: 19/11/2008 7:30 am Post subject:

ด้านเหนือ บริเวณใกล้สะพานยศเส ถนนบำรุงเมืองครับ
โปรดสังเกตอาคาร กรมรถไฟ ที่แรเงาไว้ทางด้านทิศตะวันตก
มีขนาดเล็กกว่าอาคารการรถไฟฯ ในปัจจุบันครับ

Click on the image for full size

Mongwin · Posted: 19/11/2008 7:32 am Post subject:

ส่วนที่ 2 ถัดมาทางด้านทิศใต้
เป็นบริเวณ อาคารสเตชั่นรถไฟและชานชาลาผู้โดยสารครับ

Click on the image for full size

Mongwin · Posted: 19/11/2008 7:35 am Post subject:

ส่วนที่สาม ถัดลงมาด้านทิศใต้จนจรดสถานีหัวลำโพงของรถไฟปากน้ำ (รถไฟใต้ดินหัวลำโพงในปัจจุบัน)

ผมชอบส่วนนี้เป็นพิเศษ เนื่องจากระบุตำแหน่งของวงเวียนกลับรถจักร 2 แห่ง ด้านถนนรองเมืองไว้อย่างชัดเจนครับ Shocked

Mongwin · Posted: 19/11/2008 7:37 am Post subject:

จากแผนที่ฉบับนี้ ทำให้ทราบว่าบริเวณถนนพระรามที่ 4 ในปัจจุบัน เดิมเรียกว่า ถนนวัวลำพอง

และสถานีหัวลำโพงของรถไฟปากน้ำไม่มีวงเวียนกลับรถจักรครับ
(สมัยก่อนรถไฟปากน้ำต้องกลับรถจักรหรือเปล่าครับ Rolling Eyes

)

ท่านที่สนใจแผนที่ฉบับนี้ ขอชมได้ที่หอสมุดแห่งชาติ ท่าวาสุกรี ชั้น 3 ครับ
เข้าไปแล้ว อยู่บนโต๊ะทางด้านขวามือเลยครับ Very Happy

black_express · Posted: 19/11/2008 9:21 am Post subject:

รายละเอียดในแผนที่ฉบับนี้ชัดเจนมากๆ ครับ อ.หม่อง ดูแล้วมาเปรียบเทียบกับการ์ตูนเที่ยวอีสานทางรถไฟ ในส่วนที่กล่าวถึง ทรส.และย่านสถานี เห็นอะไรมิต่ออะไรเพิ่มขึ้นเยอะแยะ

วงเวียนกลับรถจักรสายปากน้ำคงเป็นวงเวียนขนาดเล็ก ผมเคยเห็นผาดๆ จากภาพเก่า คลับคล้ายคลับคลาว่าจะมีที่สถานีหัวลำโพงแห่งหนึ่ง แต่สถานีปากน้ำต้องมีแน่ๆ ล่ะ

เพราะสมัยก่อนมีรถจักรไอน้ำใช้งานด้วย

Mongwin · Posted: 19/11/2008 10:22 am Post subject:

ตามนี้เลยครับพี่ตึ๋ง

Click on the image for full size

จากกระทู้นี้ครับ
http://portal.rotfaithai.com/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=2553&postdays=0&postorder=asc&start=60

BanPong1 · Posted: 19/11/2008 10:48 am Post subject:

อาจารย์เอกได้เห็นว่ามีภาพถ่ายอาคารสถานีสมัยนั้นมั้ยครับ
เพราะเข้าใจว่า 2450 ยังไม่ใช่อาคารหัวลำโพงในปัจจุบัน
ลองวิเคราะห์ดูแล้วยังว่ามีกี่ชานชลา

เสียดายรถไฟสายปากน้ำมากๆเลยครับ
ไม่งั้นบริเวณนี้จะเหมือนเมืองใหญ่ๆในเมืองนอกมาก
ที่มีสถานีรถไฟใกล้ๆกัน หรือมีรถรางอยู่หน้าสถานีรถไฟใหญ่
รัฐบาลเราเอาถนนใหญ่ๆมาแลกกับคลองและทางรถไฟไปเยอะมากเลยนะครับ

umic2000 · Posted: 19/11/2008 11:55 am Post subject:

อ่า...ท่าอ.เอกครับ ในแผนที่ตรงที่มีทางแยกเลี้ยวไปตรงแถบพื้นที่หมายเลข ๑๖ มันคือสถานที่อะไรในอดีตหรือครับ Rolling Eyes