สามเหลี่ยมจิตรลดา

[Mongwin]

สวัสดีครับ

การสำรวจครั้งนี้ เป็นเรื่องสืบเนื่องจากการค้นหาพิกัด กม.0 ของทางรถไฟ ที่สถานีหัวลำโพงเมื่อปีที่แล้ว
http://portal.rotfaithai.com/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=5217&postdays=0&postorder=asc&start=20

ผมเกิดข้อสงสัยเพิ่มเติมว่ากรณีชุมทางที่เป็นสามเหลี่ยม (triangular junction) นั้น จะมีวิธีการนับ กม.หรือเสาโทรเลขอย่างไร จึงเกิดการสำรวจสามเหลี่ยมจิตรลดาขึ้นครับ
(น่าประหลาดใจที่บ้านเรามีชุมทางรถไฟหลายแห่ง แต่กลับมีสามเหลี่ยมจิตรลดาเพียงแห่งเดียวที่เป็นชุมทางสามเหลี่ยม)

ภาพถ่ายทางอากาศ วันที่ 25 ธ.ค. 2495 บริเวณสามเหลี่ยมจิตรลดา โดยกรมแผนที่ทหาร



สามเหลี่ยมจิตรลดา ประกอบด้วยทางรถไฟที่เป็นรางทางตรง (ฐานสามเหลี่ยม) อยู่ในแนวเหนือ-ใต้ (สามเสน-กรุงเทพ)
กับด้านประกอบมุมยอดเป็นทางโค้ง
โค้งด้านเหนือ คือ แนวทางรถไฟช่วงสามเสน-มักกะสัน
โึค้งด้านใต้ คือ แนวทางรถไฟช่วงกรุงเทพ-มักกะสัน

สรุปว่า สามเหลี่ยมจิตรลดา ช่วยให้การเดินรถระหว่างกรุงเทพ สามเสน และมักกะสัน ทำได้ทุกทิศทาง โดยไม่ต้องกลับทิศขบวนรถครับ ต่างจากชุมทางแห่งอื่น ๆ ที่จะต้องกลับทิศ เช่น ขบวน 3 กรุงเทพ-สวรรคโลก ต้องกลับทิศที่ชุมทางบ้านดารา และกันตัง-สงขลา ในอดีต ก็ต้องกลับทิศที่ชุมทางทุ่งสง และชุมทางหาดใหญ่ครับ

[Mongwin]

สามเหลี่ยมจิตรลดา มีมุมด้านเหนือ อยู่ที่ถนนศรีอยุธยา (ใกล้แยกเสาวนีย์)
มุมด้านใต้อยู่ที่ถนนเพชรบุรี (แยกยมราช)
และมุมด้านตะวันออก อยู่ที่ถนนพระราม 6 (ใกล้แยกอุรุพงษ์)
ระยะทางยาวด้านละประมาณ 700-800 เมตรครับ


ขอบคุณแผนที่จาก Longdo Map

[Mongwin]

ผมขึ้นรถไฟขบวน 356 สุพรรณบุรี-กรุงเทพ จากป้ายหยุดรถทุ่งบัว อ.กำแพงแสน จ.นครปฐม มาลงที่ป้ายหยุดรถโรงพยาบาลรามาธิบดี (กม. 3 + 459) ครับ

ภาพนี้มองไปทางทิศใต้ เห็นอาคารสถานีรถไฟหลวงจิตรลดาอยู่ทางด้านขวามือของทางรถไฟครับ



กำหนดเวลาเดินรถเที่ยวเข้ากรุงเทพ ของป้ายหยุดรถโรงพยาบาลรามาธิบดี



ป้ายหยุดรถแห่งนี้เปิดเมื่อ 3 ก.พ. 52 เกือบครบ 3 ปีแล้วครับ

[Mongwin]

จาก รพ.รามาฯ กม. 3 + 459 ผมเดินตามทางรถไฟไปเรื่อย ๆ ครับ
ผ่านหน้าสถานีรถไฟหลวงสวนจิตรลดา (กม. 3.29) ขบวนรถเปล่าผ่านมาพอดี



ทางบริเวณนี้มี 3 ราง



เสาสัญญาณไฟ จากซ้ายไปขวา หมายเลข S43 S44 และ S45 ครับ

[Mongwin]

ประแจหมายเลข 117 ตัวนี้ ท่าตรงจะเป็นเส้นทางเข้าสายตะวันออกครับ
ส่วนท่าเบี่ยงขวา จะเป็นรางเบี่ยงเข้าทางกลาง ตรงไปยังหัวลำโพง

9 โมงกว่าแล้ว ด่วนพิเศษ ขบวน 43 กรุงเทพ-สุราษฎร์ธานี เพิ่งผ่านมาครับ



ผมเดินตามทางตรง ด้านทิศตะวันออกมาเรื่อย ๆ ก็ถึงหลัก กม. 3 แล้วครับ



กม. 3 ของทางรถไฟสายเหนือ อยู่ที่พิกัด 13.763966,100.523652 ตรงกับด้านข้างของกระทรวงการต่างประเทศ บริเวณสระว่ายน้ำพอดี

รายละเอียดในป้ายที่อยู่คู่กับหลัก กม.3 หลุดลอกไปมากแล้ว
อ่านตีความหมายได้ว่า ทิศเหนือถัดจาก กม. 3 เป็นเขตรับผิดชอบของนายตรวจทางกรุงเทพ
ส่วนด้านใต้ กม.3 เป็นเขตรับผิดชอบของนายตรวจทางมักกะสัน
สาย จล.-มส. (จิตรลดา-มักกะสัน)
แขวงบำรุงทางกรุงเทพ

(อาจจะถือว่าด้านโค้งทั้งเหนือและใต้ของสามเหลี่ยมจิตรลดา เป็นส่วนหนึ่งของทางรถไฟสายตะวันออกนั่นเอง ส่วนฐานของสามเหลี่ยมที่เป็นทางตรง เป็นทางรถไฟสายเหนือ)

[Mongwin]

มองไปทางทิศตะวันออก เห็นเสาโทรเลขครับ อยู่ริมถนนกำแพงเพชร 5 (ถนนเลียบทางรถไฟมาตั้งแต่สะพานสูง บางซื่อ)
เสาต้นขวามือของภาพ คือ เสาโทรเลขที่ 3/1
ส่วนหอถังน้ำซ้ายมือ อยู่ภายในบริเวณคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล



มองย้อนกลับไปทางสถานีจิตรลดาครับ

[Mongwin]

เข้ามาใกล้จุดตัดถนนศรีอยุธยาแล้วครับ
ทางเริ่มโค้ง เบนออกจากทางรถไฟสายเหนือแล้ว
มองเห็นที่ทำการหอสัญญาณไฟฟ้าจิตรลดา นายตรวจสายจิตรลดา อยู่อีกฝั่งของถนนศรีอยุธยา ขวามือของภาพครับ (ในอดีตคือ หอประแจกลจิตรลดา)



เดินผ่านประแจหมายเลข 111 ที่เห็นในภาพข้างบน แล้วมองย้อนกลับไปทางสถานีจิตรลดาครับ

[Mongwin]

สำหรับพิกัด กม. ของจุดตัดทางรถไฟสายเหนือกับถนนศรีอยุธยานั้น มีปรากฏอยู่ในรายงานประจำปี 2517 การรถไฟฯ ครับ

พิกัดของเครื่องกั้นถนนศรีอยุธยา บริเวณหอประแจกลจิตรลดา

[Mongwin]

มองย้อนกลับไปทางสถานีจิตรลดา



ป้ายชื่อถนนกำแพงเพชร ๕ พื้นที่เขตราชเทวี



สำหรับถนนด้านตะวันตกของทางรถไฟสายเหนือ เลียบสวนจิตรลดา คือ ถนนสวรรคโลก และจุดที่ถนนสวรรคโลกตัดกับถนนศรีอยุธยา เรียกว่า สี่แยกเสาวนีย์

[Mongwin]

จากจุดตัดแห่งนี้ผมต้องข้ามถนนไปฝั่งกรมทางหลวงครับ เพื่อเดินสำรวจโค้งของสามเหลี่ยมจิตรลดาด้านเหนือต่อไป

การจราจรบริเวณนี้คับคั่งครับ ข้ามถนนยากอยู่สักหน่อย แต่ผมรอจังหวะให้เครื่องกั้นลง แล้วข้ามมาได้ครับ

สรุปว่าจุดตัดถนนศรีอยุธยา มีทางรถไฟผ่าน 3 ทางด้วยกันครับ จากตะวันตกไปตะวันออกคือ
1. ทางตรงขาออกจากกรุงเทพ
2. ทางตรงขาเข้ากรุงเทพ
3. ทางโค้งไปมักกะสัน

ผมยืนอยู่ที่ทางโค้ง ขบวนรถด่วนพิเศษเชียงใหม่-กรุงเทพ (ขบวน 14) ผ่านมาครับ ช้าเกือบ 3 ชั่วโมง



เดินเข้ามาในทางโค้งแล้วครับ มองย้อนกลับไปยังจุดตัดถนนศรีอยุธยา



สำหรับถนนกำแพงเพชร 5 ก็ยังคงเลียบทางรถไฟโค้งมาเรื่อย ๆ ครับ