วิธีอ่านค่าตำแหน่งพิกัดทางทหาร ในเอกสารราชการไทย

[Mongwin]

สวัสดีครับ เพื่อนสมาชิกรถไฟไทยดอทคอมทุกท่าน

ระยะนี้โครงการขนส่งระบบรางเริ่มคึกคักขึ้นเรื่อย ๆ ทั้งการอนุมัติทางคู่ฉะเชิงเทรา แก่งคอย คลองสิบเก้า การก่อสร้างรถไฟฟ้าสายสีต่าง ๆ รวมทั้งโครงการที่ยังอยู่บนกระดาษ อย่างเช่นรถไฟเด่นชัย-เชียงราย บัวใหญ่-นครพนม และรถไฟเชื่อมประเทศเพื่อนบ้าน ทั้งลาว กัมพูชา พม่า เวียดนาม มาเลเซีย

วันก่อนมีข่าวว่าจะมีการเปิดด่านถาวรไทย-กัมพูชาแห่งใหม่ที่อรัญประเทศ-ปอยเปต เพื่อลดความแออัดของด่านเดิม และมีความเป็นไปได้ที่จะเปลี่ยนแนวเส้นทางรถไฟสายอรัญประเทศ-ปอยเปต ไปตามแนวใหม่ เพื่อเลี่ยงเขตเมือง

และคุณวิศรุตได้ค้นคว้า นำรายงานการประชุมของจังหวัดสระแก้วเมื่อปลายปี 2553 มาให้อ่าน เกี่ยวกับสาเหตุที่ต้องเปิดด่านแห่งใหม่ และการกำหนดตำแหน่งที่จะสร้างจุดผ่านแดนแห่งใหม่ บริเวณบ้านหนองเอี่ยน ตำบลท่าข้าม อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว
http://www.sakaeo.go.th/websakaeo/news/news_file/1614Jan20111294988995150323071253.pdf

หากอ่านรายงานการประชุมฉบับนี้ ในหน้า 4 จะเห็นว่า มีการระบุพิกัดตำแหน่งที่คาดว่าจะสร้างจุดผ่านแดนถาวรแห่งใหม่ อยู่ที่พิกัด TA423060
แล้วพิกัดที่ว่านี้ มันอยู่ที่ไหน

แล้วก็บังเอิญว่า มีลูกศิษย์ผมมาปรึกษา ถามว่า เจอพิกัดแบบนี้ (มีอักษรภาษาอังกฤษ 2 ตัว แล้วตามด้วยตัวเลข 6 ตัว) อยู่ในประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอต่าง ๆ แล้วอยากจะรู้ว่าเขตตำบลนั้นอยู่ตรงไหนกันแน่ ส่องดูใน Google Maps, Google Earth หรือ Point Asiaได้หรือไม่
เพราะจะต้องแสดงพิกัดตำแหน่งที่เก็บตัวอย่างพืช สัตว์ เพื่อศึกษาทางนิเวศวิทยาในรายงานทางวิชาการ ซึ่งในวงการวิทยาศาสตร์นิยมใช้พิกัดละติจูด ลองจิจูดมากกว่า

ถือว่าได้จังหวะพอดี ขอนำวิธีการแกะรอยพิกัดภูมิศาสตร์ในเอกสารราชการของไทยมาคุยกันในกระทู้นี้ครับ โดยจะเน้นวิธีลัดในการใช้งานจริงนะครับ ไม่เอาหลักวิชาการภูมิศาสตร์มากเกินไป เดี๋ยวจะมึนทั้งเจ้าของกระทู้และคนอ่านกระทู้

[Mongwin]

ขอยกตัวอย่าง ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร มาเป็นกรณีศึกษาก่อนนะครับ

หน้า 39 กำหนดเขตตำบลมหาชัย

ทิศตะวันออก ติดต่อกับตำบลโคกขาม อำเภอเมืองสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร
โดยมีแนวเขตเริ่มต้นจากริมทางรถไฟสายวงเวียนใหญ่-มหาชัย ห่างจาก
จุดศูนย์กลางทางรถไฟ กม.30.470 ไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ
ระยะห่าง 20 เมตร บริเวณพิกัด PQ 409988 เป็นเส้นตั้งฉากกับ
ศูนย์กลางทางรถไฟสายวงเวียนใหญ่-มหาชัย ไปทางทิศตะวันออก
เฉียงใต้ ผ่านคลองมหาชัยและถนนเจษฎาวิถี ถึงริมถนนเจษฎาวิถีฟาก
ทิศใต้ บริเวณพิกัด PQ 410984 รวมระยะทางด้านทิศตะวันออก
ประมาณ 0.4 กิโลเมตร

-----------------
พิจารณาพิกัด PQ 409988
ลักษณะการระบุพิกัดแบบนี้ เรียกว่า พิกัดทางทหาร ครับ ภาษาอังกฤษเรียกว่า Military Grid Reference System (MGRS) ซึ่งปัจจุบันยังไม่สามารถนำพิกัดนี้ไปป้อนเข้าโปรแกรม Google Earth หรือ Point Asia เพื่อดูตำแหน่งในภาพถ่ายดาวเทียมได้โดยตรงครับ ต้องผ่านขั้นตอนการแปลงเสียก่อน

PQ เป็นตัวอักษรแทนพื้นที่จัตุรัสบนพื้นผิวโลก ขนาด 100 x 100 กิโลเมตร (1 แสนเมตร x 1 แสนเมตร)
เลข 6 หลัก คือ 409988 เป็นการระบุตำแหน่งที่มีความละเอียดระดับ 100 เมตร
โดย 3 หลักแรก คือ 409 เป็นระยะทางตามแนวแกน X (ไปทางทิศตะวันออก)
ส่วน 3 หลักท้าย คือ 988 เป็นระยะทางตามแนวแกน Y (ไปทางทิศเหนือ)

ดังนั้น 409 จึงหมายถึงว่า ห่างจากจุดอ้างอิง (มุมซ้ายล่าง) ของสี่เหลี่ยม PQ ไปทางทิศตะวันออก 409 x 100 = 40,900 เมตร
และ 988 หมายความว่า ห่างจากจุดอ้างอิง (มุมซ้ายล่าง) ของสี่เหลี่ยม PQ ไปทางทิศเหนือ 988 x 100 = 98,800 เมตร

จากนั้น ก็แปลงตัวอักษร PQ เป็นตัวเลขก่อนครับ (แปลงพิกัดทางทหารเป็นพิกัดแบบ UTM) โดยเปิดดูตารางที่นี่ครับ
http://www.luomus.fi/english/botany/afe/map/mgrs.gif
ซึ่งมีให้ดาวน์โหลดเป็นไฟล์ Excel ด้วย และใช้งานสะดวกกว่า
http://www.luomus.fi/english/botany/afe/map/mgrs2.xls
ที่มา: Finnish Museum of Natural History, University of Helsinki

[Mongwin]

วิธีใช้ตาราง ขอสรุปแบบง่าย ๆ ดังนี้ครับ ขออนุญาตไม่พูดถึงที่มาที่ไปนะครับ เพื่อความรวดเร็ว
1. ประเทศไทย อยู่ใน ZONE 47 และ 48 โดยบางจังหวัดจะตั้งอยู่คร่อม ZONE






ขอบคุณภาพจาก จีไอเอส : เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ

2. ZONE 47 จะต้องอ่านตารางใน SET 5 ส่วน ZONE 48 จะต้องอ่านตารางใน SET 6 (ขวามือสุด)

กรณีของพิกัด PQ 409988 ก็มองหาอักษร PQ ใน SET 5 และ SET 6
ก็พบว่าอยู่ใน SET 5 หรือ ZONE 47 ครับ

[Mongwin]

จากตาราง http://www.luomus.fi/english/botany/afe/map/mgrs.gif
จะเห็นว่า ตัวอักษร PQ อยู่ตรงกับคอลัมน์ของแกน X เป็นตัวเลข 600000
และตรงกับแถวของแกน Y เป็นตัวเลข 1400000

ดังนั้น กรณีของพิกัดทางทหาร PQ 409988
จึงสามารถแปลงพิกัดเป็นแบบ UTM ได้เป็น
X = 600000 + 40900 = 640900
Y = 1400000 + 98800 = 1498800

นั่นคือ พิกัดทางทหาร PQ 409988 จะเท่ากับพิกัด UTM คือ 640900,1498800

[Mongwin]

แต่เดี๋ยวก่อนครับ...

ระบบพิกัดที่ใช้ในราชการไทย ไม่ว่ากรมที่ดินหรือกรมแผนที่ทหาร ในยุคเก่า (หรือแม้แต่ปัจจุบัน) จะใช้ค่าพิกัดและพื้นหลักฐานเป็นระบบ Indian 1975 ครับ

แต่โปรแกรม Google Earth และ Point Asia ตลอดจนแผนที่ทหารยุคใหม่ เช่น แผนที่ภูมิประเทศ 1:50,000 ชุด L7018 จะใช้พื้นหลักฐานเป็นระบบ WGS84

ดังนั้น ค่าที่เราได้คือ 640900,1498800 จะนำมาป้อนในโปรแกรมโดยตรง ยังไม่ได้ ต้องแปลงจาก Indian 1975 เป็น WGS84 เสียก่อน โดยเข้าเว็บไซต์ของกรมแผนที่ทหารครับ

http://www.rtsd.mi.th/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=30&lang=th

[Mongwin]

นำค่า X = 640900 และ Y = 1498800 มาป้อนในช่องที่กรมแผนที่ทหารทำไว้ให้ครับ
แล้วกดปุ่มคำนวณ
อ้อ! ระวัง Y กับ X สลับกันนะครับ Y อยู่บน X อยู่ล่าง



จะได้ค่า X ใหม่ ตามระบบ WGS84 = 640567 (ปัดจุดทศนิยม)
ค่า Y ใหม่ ตามระบบ WGS84 = 1499103 (ปัดจุดทศนิยม)

[Mongwin]

นำค่าที่ได้ มาแปลงเป็นละติจูด ลองจิจูด ที่เว็บไซต์นี้ครับ ซึ่งเป็น UTM to Latitude and Longitude Converter
http://www.engineeringtoolbox.com/utm-latitude-longitude-d_1370.html

โดยนำค่า Y = 1499103 มาใส่ในช่องบน (North)
ค่า X = 640567 มาใส่ในช่องล่าง (East)

สำหรับช่อง ZONE ใ้ห้ใส่เลข 47 ครับ ตามด้วยอักษร P หรือ Q ซึ่งระบุโซนย่อย
โดยดูได้จากแผนที่โลกที่นี่ครับ
http://courses.washington.edu/gis250/lessons/projection/images_av3/utmworld.gif

[Mongwin]

คราวนี้ก็เป็นอันเสร็จพิธี ได้พิกัดละติจูดลองจิจูดที่ใช้งานได้ใน Google Maps, Google Earth หรือ Point Asia แล้วครับ
ที่จริงใน Google Earth หรือ Point Asia เราสามารถป้อนพิกัดแบบ UTM ได้โดยตรง
แต่ผมชอบเว็บไซต์นี้มากกว่า
ตรงที่แปลงออกมาแล้ว กดดูภาพใน Google Maps ได้โดยตรง ที่ลิงค์ข้างล่างนั่นแหละครับ (- position in Google Maps!)

จะเห็นได้ว่า พิกัดที่ได้ อยู่ตรงนี้ครับ
https://maps.google.com/maps?ll=13.556447,100.299103&spn=0.002083,0.003484&t=h&z=19

ซึ่งใกล้เคียงกับสะพานรถไฟข้ามคลองกระเจ็ดน้อย กม. 30+461.82 ความยาว 12.00 เมตร (ขอบคุณข้อมูลสะพานจากคุณวิศรุต)

และสอดคล้องกับในประกาศกระทรวงมหาดไทย ที่บอกว่า...

[Dahlia]

เป็นความรู้ที่มีประโยชน์มากๆเลยครับอ.เอก ขอบพระคุณมากๆครับ

[Mongwin]

ขอบคุณคุณเป้มากครับที่เข้ามาให้กำลังใจครับ
-------------
เมื่อแปลงพิกัดทางทหารในเอกสารราชการ เป็นละติจูด ลองจิจูดใน Google Maps ได้ชำนาญแล้ว
มาหาพิกัดที่ตั้งจุดผ่านแดนไทย-กัมพูชา แห่งใหม่กันดีกว่าครับ

พิกัด TA423060

ก็ทำแบบเดียวกันครับ ดูตารางที่นี่ก่อน
http://www.luomus.fi/english/botany/afe/map/mgrs.gif

จากตารางจะเห็นว่า TA อยู่ใน SET 6 ซึ่งเป็น ZONE 48
โดยมีค่า X = 200000 ค่า Y = 1500000
ดังนั้น พิกัด TA423060 จึงมีค่าพิกัดตามระบบ UTM อยู่ที่
X = 242300 และ Y = 1506000

นำค่าที่ได้ ไปแปลงจาก Indian 1975 เป็น WGS84 ที่เว็บไซต์นี้
http://www.rtsd.mi.th/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=30&lang=th
อย่าลืม ! เปลี่ยนเป็น UTM48 นะครับ

จะได้พิกัด UTM ระบบ WGS84 อยู่ที่ 241884,1506312

นำไปแปลงเป็นละติจูด ลองจิจูดที่นี่
http://www.engineeringtoolbox.com/utm-latitude-longitude-d_1370.html

ช่อง ZONE ให้ใส่ 48 และ P นะครับ ตามภาพนี้ (อรัญประเทศและปอยเปตอยู่แถว ๆ 48P)
http://courses.washington.edu/gis250/lessons/projection/images_av3/utmworld.gif

ก็จะได้ว่า จุดผ่านแดนแห่งใหม่อยู่ที่พิกัดละติจูดลองจิจูด 13.614084,102.614378

เมื่อคลิกดูใน Google Maps ก็ำพบว่า จุดผ่านแดนแห่งใหม่จะอยู่ที่นี่ครับ



จุดผ่านแดนเริ่มก่อสร้างเมื่อไหร่ ค่อยลงพื้นที่ไปชมกันนะครับ ไม่แน่ทางรถไฟอาจจะผ่านแถว ๆ นี้ก็ได้ ไม่อย่างนั้นก็ต้องทุบกาสิโนทิ้ง