ภาพหายากในอดีต และภาพเก่าจากหนังไทย

Mongwin · Posted: 24/01/2025 8:45 pm Post subject:

ภาพอาคารสถานีพิษณุโลกรุ่นแรก

https://www.facebook.com/pichet.chamneam/posts/28984631064457583

Nakhonlampang · Posted: 22/02/2025 2:09 pm Post subject:

กิจการในกระทรวงพาณิชย์แลคมนาคม ประมาณปี 2470-2472

Film Archive Thailand (หอภาพยนตร์)
Apr 23, 2022

ภาพยนตร์นี้เป็นผลงานส่วนพระองค์ของ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน ซึ่งทรงเป็นเสนาบดีกระทรวงพาณิชย์แลคมนาคม ตั้งแต่ปี ๒๔๖๙ จนเปลี่ยนแปลงการปกครอง ด้วยความที่ทรงเป็นนักนิยมภาพยนตร์และนักถ่ายภาพยนตร์สมัครเล่นซึ่งเป็นที่รู้จักในวงการภาพยนตร์สมัครเล่นนานาชาติ ทรงเคยให้สัมภาษณ์วารสารภาพยนตร์ฉบับหนึ่งในประเทศอังกฤษว่า ทรงสนใจการใช้ภาพยนตร์เพื่อการศึกษา ทรงถ่ายและใช้ภาพยนตร์เป็นเครื่องมือในการฝึกอบรมในกรมทหารที่ทรงเป็นผู้บังคับบัญชา และต่อมาเมื่อทรงได้รับแต่งตั้งเป็นผู้บัญชาการกรมรถไฟหลวง ทรงจัดตั้งกองภาพยนตร์เผยแผ่ข่าว ขึ้นในกรมรถไฟหลวงตั้งแต่ปี ๒๔๖๕ นับเป็นหน่วยงานทำหน้าที่ผลิตและใช้ภาพยนตร์ของรัฐแห่งแรก ๆ แห่งหนึ่งในโลก น่าสังเกตว่า เมื่อทรงเป็นเสนาบดีกระทรวงพาณิชย์และคมนาคม ตั้งแต่ปี ๒๔๖๙ ทำไมจึงโปรดให้ถ่ายทำภาพยนตร์ขนาด ๑๖ มม เรื่อง กิจการกระทรวงพาณิชย์แลคมนาคม เป็นการส่วนพระองค์ คือในนาม บ้านดอกไม้ฟิล์ม ไม่ใช่ภาพยนตร์ขนาด ๓๕ มม ของกองภาพยนตร์เผยแผ่ข่าว ยังไม่พบและสามารถระบุหลักฐานแน่ชัดว่าสร้างขึ้นในปีอะไร แต่คาดว่าระหว่าง ๒๔๗๐ – ๗๒ เหตุที่ทรงสร้างเป็นส่วนพระองค์นั้น อาจจะต้องการทำเร่งด่วน และเพื่อใช้เผยแผ่ให้ผู้ชมซึ่งอาจมีทั้งผู้คนภายในราชการ และสาธารณะหรือประชาชนทั่วไป เพราะมีหลักฐานว่าทรงนำภาพยนตร์ขนาดเล็กนี้ไปฉายเสมอในการเสด็จตรวจราชการต่างจังหวัด และโดยเฉพาะอาจใช้สำหรับเผยแพร่ชาวต่างชาติที่มาติดต่อกระทรวงด้วย เพราะจะเห็นว่าตัวอักษรบรรยายในภาพยนตร์ซึ่งเป็นภาพยนตร์เงียบนี้มีทั้งภาษาไทยบ้างและอังกฤษบ้าง (แต่ในการฉาย สามารถจะมีผู้บรรยายประกอบหนังได้ หรือเสด็จในกรมจะทรงบรรยายเองก็ได้)

เนื้อหาของภาพยนตร์จึงเป็นการเล่าเพื่อแนะนำว่ากระทรวงพาณิชย์และคมนาคม มีอาคารที่ตั้งหน้าตาเป็นเช่นไร ทำงานอะไรกันบ้าง ภาพยนตร์เป็นภาพยนตร์เงียบ ใช้ตัวหนังสือบอกหัวข้อเรื่องแต่ละกิจการหรือหน่วยงานในกระทรวง เริ่มเปิดเรื่องด้วยอาคารที่ทำการกระทรวงถนนสนามไชย ถ่ายจากประตูรั้วด้านหน้า เห็นรถยนต์แล่นออกมา จากนั้นตัดไปที่ห้องทำงาน เห็นพนักงานกำลังพิมพ์จดหมายราชการ แล้วตัดไปขึ้นข้อความ
“BUSY SCENE AT BANGKOK GOODS YARD” ให้เห็นบริเวณสถานีชุมทางรถไฟ เข้าใจว่าที่บางซื่อ ในเวลาที่รถตู้สินค้าจากเชียงใหม่นำลำใยมาลง เห็นพ่อค้าแม่ขายชุมนุมกันแน่นเพื่อแย่งซื้อลำใยไปจำหน่าย จากนั้นตัดเข้าไปภายในสถานีรถไฟกรุงเทพ หัวลำโพง เป็นเหตุการที่เสนาบดี กรมพระกำแพงเพชรจะเสด็จขึ้นรถไฟไปตรวจราชการต่างจังหวัด เห็นบรรดาข้าราชการมาส่ง ในผู้มาส่งที่น่าสนใจคือพระยาสารศาสตร์ศิริลักษณ์ (สรนรเสริญ สุขยางค์) ผู้บัญชาการกรมรถไฟหลวงขณะนั้น และ หลวงกลการเจนจิต (เภา วสุวัต) หัวหน้ากองภาพยนตร์เผยแผ่ข่าว ของกรมรถไฟ (น่าสนใจว่าหลวงกลมาส่ง ไม่ได้มาถ่ายภาพยนตร์) กรมพระกำแพงฯ และข้าราชการบางท่านสวมปลอกแขนไว้ทุกข์ อาจจะเป็นเวลาไว้ทุกข์ของเจ้านายที่สิ้นพระชมน์ในขณะนั้น (เช่น เจ้าฟ้ามหิดล ) รถไฟเคลื่อนออกจากสถานี ตัดไปหัวข้อ “ประชุมสหกรณ์” ให้เห็นบรรยากาศการประชุมสหกรณ์แห่งหนึ่งในต่างจังหวัด ไม่ชัดเจนว่าสหกรณ์เดียวหรือเป็นการประชุมเจ้าหน้าที่กิจการสหกรณ์ ซึ่งเสด็จในกรมทรงมาเป็นประธาน ทรงมอบเอกสารคล้ายวุฒิบัตร นี้เป็นการบอกว่ากิจการสหกรณ์ก็เป็นกิจการอย่างหนึ่งของกระทรวงพาณิชย์แลคมนาคม แล้วภาพยนตร์ตัดไปถ่ายที่ป้ายเหนือประตูทางเข้า สำนักงานกลาง มาตราชั่งตวงวัด Central Bureau of Weights & Measures ให้เห็นข้าราชการสำนักนี้กำลังทำงานกัน กับการตวง การชั่ง การวัด ให้เห็นเครื่องไม้เครื่องมือต่าง ๆ เกี่ยวกับการกำหนดมาตรฐานนี้ ที่น่าสนใจคือในบรรดาข้าราชการหนุ่ม ๆ ที่กำลังทำงานอย่างขมักเขม้นนี้ มีขุนวิจิตรมาตรา ซึ่งเป็นหัวหน้ากอง กำกับการอยู่ด้วย (ท่านขุนผู้นี้ต่อมามีชื่อเสียงรุ่งโรจน์ในฐานะ นักเขียน นักการลคร ผู้กำกับภาพยนตร์ โดยเฉพาะของโรงถ่ายภาพยนตร์เสียงศรีกรุง) นี่แสดงว่าการกำหนดและควบคุมมาตรฐานการชั่งตวงวัดเป็นอีกกิจการหนึ่งของกระทรวงนี้
ภาพยนตร์ตัดไปที่หัวข้อ ต่อไปคือ “สถานีโทรศัพท์กลาง” แล้วนำไปที่ตัวอาคารที่ตั้งสถานี เป็นอาคารตึกใหญ่โตสองชั้นริมถนน (ซึ่งน่าจะที่สามเสน ?) แล้วพาเข้าไปข้างใน ดูข้าราชการหนุ่ม ๆ กำลังทำงานในห้อง ก่อนจะตัดไปเห็นพนักงานต่อโทรศัพท์ หรือโอปะเรเตอร์ ซึ่งล้วนเป็นสตรีและล้วนแต่งกายชุดผ้านุ่ง เสื้อคอกระเช้า ? (เรียกไม่ถูก) และเอาไว้ผมทรงบ้อบที่คงกำลังเป็นสมัยนิยมทุกคน พนักงานสตรีเหล่านี้กำลังเดินเรียงแถวมาลงชื่อเข้างาน เพื่อเปลี่ยนกะเข้าเวรประจำที่นั่งสำหรับต่อโทรศัพท์ ภาพยนตร์บรรจงถ่ายให้เห็นเฉพาะตัวที่พนักงานบางคนกำลังทำงานอย่างคล่องแคล่ว แสดงว่านี้เป็นกิจการอีกอย่างหนึ่งของกระทรวงนี้
ภาพยนตร์ตัดไปที่หัวข้อ “คนงานโทรศัพท์” คราวนี้พาไปให้เห็นพนักงานกำลังใช้เครื่องจักร์ปักและติดตั้งเสาโทรศัพท์ ในท้องถนนหลวงในพระนคร เห็นการฝังท่อวางสายใต้ดิน การเดินสายบนอากาศ การถอนเปลี่ยนเสาไม้เก่าที่ชำรุด

สุดท้ายภาพยนตร์ตัดไปที่หัวข้อ “ที่ศาลาแยกธาตุ” ให้เห็นอาคารปูนชั้นเดียวหลังหนึ่งในบริเวณพื้นที่ของกระทรวง เข้าไปข้างใน เห็นเจ้าหน้าที่กำลังทำงาน มีฝรั่งชาวต่างชาติคนหนึ่งกำลังทำงานในห้องปฏิบัติการทางเคมี ห้องซึ่งเต็มไปด้วยขวดแก้วและอุปกรณ์การทดลองทดสอบเคมี มีเจ้าหน้าที่ชายไทยอีกสามสี่นายกำลังทำงานทดสอบด้วยเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ต่าง ๆ นี่คือกิจการอีกอย่างหนึ่งของกระทรวงพาณชย์แลคมนาคม คือการตรวจวิเคราะห์ทางเคมี เพื่อกำหนดและควบคุมมาตรฐานของสินค้า
ภาพยนตร์จบลงเพียงเท่านี้ ไม่มีข้อความบอกจบ จึงยังระบุไม่ได้ว่ามีเพียงเท่านี้หรือเหลือมาเพียงเท่านี้

คำอธิบายเนื้อหาโดย โดม สุขวงศ์

https://www.youtube.com/watch?v=2mYO7AYqzh4

Mongwin · Posted: 22/02/2025 3:02 pm Post subject:

มีราง Dual gauge ให้ชมด้วย เยี่ยมเลยครับ
ชอบฉากพนักงานสลับสายโทรศัพท์ แจ็คถอดเข้าออกบ่อย น่าจะพังไวนะครับ
ศาลาแยกธาตุก็น่าสนใจ คลาสสิกมากครับ อยากทำงานในห้องแล็บโบราณแบบนี้ Very Happy

Mongwin · Posted: 25/02/2025 3:39 pm Post subject:

มรดกพระจอมเกล้า (2497)
Film Archive Thailand (หอภาพยนตร์)
Feb 25, 2025

ในช่วงหลังสงครามโลก ครั้งที่ 2 เมื่อโลกเข้าสู่ภาวะสงครามเย็น สำนักข่าวสารอเมริกันได้เข้ามาตั้งสำนักงานในประเทศไทย เพื่อปฏิบัติการทางจิตวิทยาให้ประชาชนหวาดกลัวและต่อต้านคอมมิวนิสต์ บทบาทที่สำคัญหนึ่งคือการโหมประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับประเทศสหรัฐอเมริกาให้คนไทยรู้จัก และได้เชิญชวนนักสร้างหนังไทยมืออาชีพมาสร้างภาพยนตร์ที่เรียกว่าภาพยนตร์โฆษณาชวนเชื่อให้สำนักข่าวสารอเมริกัน กรุงเทพฯ

ผลงานเรื่องสำคัญที่เกิดขึ้นในระยะแรกคือเรื่อง “มรดกพระจอมเกล้า” ที่แสดงความสัมพันธ์อันดีตั้งแต่เริ่มต้นระหว่างอเมริกันกับไทยที่มีมายาวนาน โดยสำนักข่าวสารอเมริกัน ได้ชักชวน ม.จ. ศุกรวรรณดิศ ดิศกุล พระโอรสของกรมพระยาดำรงราชานุภาพ และเป็นผู้กำกับหนังไทยที่มีชื่อเสียงมาตั้งแต่ก่อนสงครามโลก ให้มาเป็นผู้กำกับ

“มรดกพระจอมเกล้า” ดำเนินเรื่องตั้งแต่ครั้งเจ้าฟ้ามงกุฎ ยังทรงผนวชในรัชกาลที่ 3 ภาพยนตร์แสดงให้เห็นว่าพระองค์ทรงมีพระสหายเป็นหมอสอนศาสนาชาวอเมริกัน คือ หมอบรัดเล ซึ่งทรงคุ้นเคยและเรียนรู้เรื่องราวทางวิทยาการสมัยใหม่จากพระสหายท่านนี้ เช่นเรื่องการพิมพ์ และการแพทย์ ต่อมา เมื่อทรงขึ้นครองราชย์ เป็นพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีกระแสพระราชดำรัสประกาศว่า ในรัชสมัยของพระองค์ทรงมีความนิยมและไม่มีความระแวงสงสัยคนอเมริกันในทุกกรณี และเมื่อผลัดแผ่นดินเข้าสู่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สยามยังได้รับการช่วยเหลือจากคนอเมริกัน คือ ยอร์จ แมคคาแลน ที่มาเป็นอาจารย์สอนนักเรียนแพทย์ ทำให้เกิดมีโรงเรียนสอนการแพทย์ขึ้นเป็นแห่งแรก

ถึงแม้จะใช้ผู้สร้างมืออาชีพมาจากฮอลลีวู้ด แต่กองถ่ายมิได้ใช้นักแสดงอาชีพ หากใช้ผู้แสดงสมัครเล่นหรือกิตติมศักดิ์ เช่น ผู้แสดงเป็นพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ คือ “สันตสิริ” หรือ สงบ สวนสิริ นักประพันธ์นักหนังสือพิมพ์คนสำคัญ ในขณะที่บทหมอบรัดเล แสดงโดย Daniel Moore เจ้าหน้าที่ชั้นผู้ใหญ่ของสำนักข่าวสารอเมริกันที่เชียงใหม่มาแสดง

ผู้แต่งเรื่อง “มรดกพระจอมเกล้า” คือ Arnold Belgard ซึ่งได้สอดแทรกเกร็ดประวัติศาสตร์ที่คนไทยคุ้นเคยกันดี เช่น การศึกษาค้นคว้าปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์และคำนวณการเกิดสุริยุปราคาเต็มดวงที่หว้ากอ อย่างมุ่งมั่นของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ หรือ การประพาสต้นที่บ้านเจ๊กฮวด สมุทรสงคราม ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ

สำนักข่าวสารอเมริกัน ได้นำภาพยนตร์นี้ออกฉายเผยแพร่ครั้งแรก ราวปี 2497 และฉายต่อเนื่องเป็นระยะอีกนานหลายปี ทั้งในโรงภาพยนตร์และหน่วยฉายหนังกลางแปลงทั่วประเทศ โดยเฉพาะการส่งไปฉายในโรงเรียน ก่อนที่สำนักข่าวสารอเมริกันนี้จะมีบทบาทในการสร้างความรู้สึกนิยมชมชื่นในประเทศสหรัฐอเมริกา ว่าเป็นมหามิตรใหม่ที่หยิบยื่นความช่วยเหลือนานาชนิด และปกป้องมิให้ประเทศตกอยู่ภายใต้ลัทธิคอมมิวนิสต์

“มรดกพระจอมเกล้า” จึงมีค่าเป็นเอกสารหลักฐานการสร้างอิทธิพลของสหรัฐอเมริกาต่อประเทศไทย ผ่านการทำสงครามจิตวิทยา ซึ่งกลายเป็นสงครามเย็นที่ครอบงำโลกในยุคทศวรรษของปี พ.ศ. 2490 – 2510 เป็นบันทึกความทรงจำของยุคสมัยที่สังคมไทยเริ่มผูกพันอันดีกับอเมริกันได้เป็นอย่างดี ซึ่งไม่อาจจะสัมผัสได้จากคำบอกเล่า ปัจจุบัน หอภาพยนตร์ได้ขึ้นทะเบียนภาพยนตร์เรื่องนี้เป็นมรดกภาพยนตร์ของชาติ

ปีสร้าง 2497
16 mm สี เสียง
ความยาว 51.00 นาที
ผู้สร้าง: สำนักข่าวสารอเมริกัน

https://www.youtube.com/watch?v=FNedKbEqV1o

อันนี้เป็นเวอร์ชันที่คุณมนัส กิ่งจันทร์ ลงไว้ครับ

มรดกพระจอมเกล้า ปี 2497 ของ สงบ สันติสิริ#ฟิล์มเก่าเล่าอดีต
ชุมทางหนังไทย
Aug 5, 2022

https://www.youtube.com/watch?v=sSu-rkQfotU

Mongwin · Posted: 26/02/2025 12:50 pm Post subject:

หอภาพยนตร์ Thai Film Archive

สะพานในภาพยนตร์ เส้นทางเชื่อมต่อสู่อดีต
.
🌉 “สะพาน” คือ โครงสร้างที่ใช้เชื่อมต่อระหว่างพื้นที่สองฝั่งเพื่อให้สิ่งมีชีวิตหรือยานพาหนะสามารถข้ามผ่านได้ สะพานบางแห่งเมื่อเวลาผ่านไปได้กลายเป็นแลนด์มาร์กของเมือง เพราะยังคงอยู่แม้สิ่งต่าง ๆ รอบข้างมีการเปลี่ยนแปลง อาจกล่าวได้ว่า สะพานสามารถใช้เป็นเส้นทางย้อนกลับสู่อดีต การเห็นสะพานในช่วงเวลาต่าง ๆ ทำให้เราได้เห็นการเปลี่ยนผ่านของพื้นที่และสังคมในแต่ละยุคสมัย
.
🌟ในวันนี้ หอภาพยนตร์ขอนำเสนอบทความจากคอลัมน์คลังอนุรักษ์ของจดหมายข่าวฉบับเดือนมีนาคม-เมษายน 2568 กับภาพยนตร์ที่ถ่ายภาพของ สะพานพระพุทธยอดฟ้า สะพานสมเด็จพระปิ่นเกล้า สะพานพระราม 6 สะพานจุฬาลงกรณ์ สะพานปรมินทร์ สะพานข้ามแยกประตูน้ำ สะพานข้ามแม่น้ำแม่สาย สะพานห้าหอและสะพานคอมโพสิต ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งที่มีความน่าสนใจจากคอลเลกชันของหอภาพยนตร์ ไม่ว่าจะเป็นภาพยนตร์ข่าวจากสถานีโทรทัศน์ ภาพยนตร์ส่วนพระองค์ และภาพยนตร์สารคดีที่บันทึกภาพเหตุการณ์ของบ้านเมือง เป็นต้น

https://fapot.or.th/main/information/article2/view/126/0

Mongwin · Posted: 17/04/2025 11:27 am Post subject:

ถ้าชอบดูรถไฟเก่าๆ ในอดีต ต้องคลิปนี้ คัดมาจากหนังไทย ปี 2493-2510#ฟิล์มเก่าเล่าอดีต
ชุมทางหนังไทย
Sep 30, 2021

https://www.youtube.com/watch?v=XIwQYkNH7_Q

Mongwin · Posted: 28/04/2025 8:20 pm Post subject:

โตนงาช้าง ปี 2494 สุรสิทธิ์ สัตยวงศ์-สอางค์ ทิพย์ทัศน์ พากย์เสียงโดย ลุงมนัส ป้าเทพ ป้าแตง ป้าสุ
ชุมทางหนังไทย
Mar 28, 2022

https://www.youtube.com/watch?v=AxNgx6mYFVk

Mongwin · Posted: 08/05/2025 10:21 am Post subject:

ภาพเก่า สถานีชุมทางแก่งคอย จากหนัง ชะตาชีวิต ปี 2519 ครรชิต-เพชรา-ประจวบ-ด. ญ.ตุ๊กตา จินดานุช
ชุมทางหนังไทย
May 7, 2025

https://www.youtube.com/watch?v=bQs3wI_SFn8