สะพังเขิน ทะเลบก บ้านโพธิ์งาม : สถานีรถไฟที่จากไป

Mongwin

สวัสดีครับ เป็นที่ทราบกันดีครับว่าสถานีต่างๆ รายทาง ในทางรถไฟสายสุพรรณบุรี ระหว่างชุมทางหนองปลาดุกจนถึงที่หยุดรถมาลัยแมนนั้น ปัจจุบันถูกลดสถานภาพลงไปหมดแล้วเป็นที่หยุดรถ และสถานีรถไฟศรีสำราญ เป็นสถานีสุดท้ายที่ถูกยุบลงเป็นที่หยุดรถ เหลือเพียงสถานีสุพรรณบุรีเพียงสถานีเดียวที่ยังคงสถานภาพเป็นสถานีรถไฟอยู่ และมีการเปิดใช้ป้ายหยุดรถ/ที่หยุดรถเพิ่มเติม เช่น ป้ายหยุดรถทุ่งบัว ป้ายหยุดรถดอนทอง ที่หยุดรถหนองวัลย์เปรียง เป็นต้น

สำหรับที่หยุดรถต่างๆ ในสายสุพรรณบุรีนั้น หลายแห่งทางการรถไฟได้ยกเลิกการหยุดรับ-ส่งผู้โดยสาร กลายเป็นที่หยุดรถร้าง แต่ยังคงสถานภาพไว้ไม่ยุบเลิกตัดบัญชี
แต่มีอดีตสถานีรถไฟที่ถูกยุบเป็นที่หยุดรถและยกเลิกตัดออกจากสารบบอยู่อย่างน้อย 3 แห่งเท่าที่สามารถสืบค้นได้ คือ สถานีรถไฟบ้านโพธิ์งาม สถานีรถไฟทะเลบก และสถานีรถไฟสะพังเขิน

ดังนั้น ในครั้งนี้จึงขอนำชมการสำรวจร่อยรอยของสถานีรถไฟในสายชุมทางหนองปลาดุก-สุพรรณบุรี ที่ยุบเลิกไปจากบัญชีของการรถไฟฯ ในปัจจุบัน โดยเบื้องต้นมีข้อมูลรหัสสถานีดังนี้
4020 ชุมทางหนองปลาดุก
4021 ?
4022 ยางประสาท
4023 ?
4024 ดอนขุนวิเศษ
4025 กำแพงแสน
4026 ทุ่งบัว
4027 หนองฟัก
4028 โรงเรียนการบิน
4029 บ้านโพธิ์งาม
4030 ทะเลบก
4031 หนองวัลย์เปรียง
4032 สะพังเขิน
4033 ศรีสำราญ
4034 ?
4035 ดอนสงวน
4036 ดอนทอง
4037 หนองผักชี
4038 ?
4039 บ้านมะขามล้ม
4040 สะแกย่างหมู
4041 ?
4042 สุพรรณบุรี
- มาลัยแมน

Mongwin · Posted: 08/04/2008 10:34 am Post subject:

เริ่มต้นกันที่อดีตสถานีรถไฟสะพังเขินก่อนนะครับ เนื่องจากเป็นสถานีรถไฟที่ถูกยุบไปก่อนอีกสองสถานี คือ บ้านโพธิ์งามและทะเลบก

สถานีรถไฟสะพังเขิน ตั้งอยู่ที่บ้านสระพังเขิน หมู่ที่ 7 ต.ดอนมะนาว อ.สองพี่น้อง จ.สุพรรณบุรี บริเวณเสาโทรเลขที่ 107/1 ห่างจากจุดตัดทางหลวงหมายเลข 321 (ที่หยุดรถหนองวัลย์เปรียง) ไปทางทิศเหนือประมาณ 1,900 เมตร

สภาพปัจจุบัน ส่วนที่ยังหลงเหลือให้เห็นได้ มีเพียงบันไดซีเมนต์ทางขึ้นลงชานชาลาเท่านั้น ส่วนลานซีเมนต์พื้นสถานีที่มักพบเห็นในสถานีต่างๆ เช่น กำแพงแสน หนองฟัก นั้นไม่สามารถมองเห็นได้เนื่องจากมีต้นไม้ขึ้นปกคลุมโดยทั่วไป และไม่มีป้ายสถานีเหลืออยู่เลยทั้งด้านเหนือและด้านใต้

บันไดขึ้นชานชาลาด้านเหนือและด้านใต้ ห่างกันราว 200 เมตร โดยมีพิกัดภูมิศาสตร์ของบันไดชานชาลาด้านเหนืออยู่ที่ 14.17811,99.98462 และด้านใต้คือ 14.17652,99.98376 ชานชาลาอยู่ฝั่งเดียวกับเสาโทรเลข (ด้านทิศตะวันตกของราง)

ทางด้านตะวันออกของราง ปรากฏหลักกิโลเมตรที่ 107 สภาพดีมาก อาจจะเพิ่งซ่อมแซมไม่นาน และมีคันดินที่สันนิษฐานว่าอาจจะเคยมีรางหลีกมาก่อน ปัจจุบันใช้เป็นทางสัญจรของรถบรรทุกอ้อย

สถานีสะพังเขินถูกตัดออกจากบัญชีไปเมื่อใด ยังไม่พบหลักฐาน แต่น่าจะราวปี 2528-2538 สอบถามชาวบ้านได้ความว่าช่วงที่เริ่มเดินรถปรับอากาศแดวูในปี 2539 ก็ไม่มีการจอดรับ-ส่งที่สะพังเขินแล้ว

ปัจจุบันบ้านสะพังเขินซึ่งเดิมอยู่ในตำบลทุ่งคอก ถูกเปลี่ยนตัวสะกดเป็นสระพังเขิน และแยกออกจากตำบลทุ่งคอกออกมาตั้งเป็นตำบลใหม่ชื่อ ตำบลดอนมะนาว โดยมีรางรถไฟกั้นกลางระหว่างสองตำบล ดังนั้นในปัจจุบัน ฝั่งชานชาลาสถานี(ด้านตะวันตก)จึงอยู่ในพื้นที่ตำบลทุ่งคอก ส่วนคันดินที่อาจเคยมีรางหลีก(ด้านตะวันออก) อยู่ในพื้นที่ตำบลดอนมะนาว

สถานที่สำคัญที่อยู่ใกล้สถานีรถไฟสะพังเขิน คือวัดรางเทียน อยู่ทางด้านทิศตะวันตกของรางและศาลเจ้าพ่อทองคำ อยู่ทางด้านทิศตะวันออกบริเวณหมู่บ้านสระพังเขิน

การเดินทางมายังสถานีรถไฟสะพังเขิน ขึ้นรถประจำทาง ป.2 สาย 88 กรุงเทพฯ-สุพรรณบุรี หรือ ป.1 สาย 994 กรุงเทพฯ-ด่านช้าง ที่ขนส่งสายใต้บรมราชชนนี บอกกระเป๋ารถว่าลงที่ทางรถไฟหนองวัลย์เปรียง (จะตรงกับ สทล. 105/1) ค่าโดยสารรถ ป.2 ราว 75 บาท แล้วเดินเท้าตามทางรถไฟขึ้นไปทางเหนือ 2 กิโลเมตร หรืออีกวิธีที่สะดวกกว่าคือ จากทางตัดทางรถไฟที่หนองวัลย์เปรียง เดินย้อนกลับมาทางทิศใต้ประมาณ 100 เมตร จะมีถนนของกระทรวงมหาดไทยเข้าหมู่บ้านสระพังเขิน เดินเข้าไปประมาณ 2 กิโลเมตรก็จะพบทางรถไฟและสถานีรถไฟสะพังเขินเช่นกัน สามารถนำรถส่วนตัวเลี้ยวเข้าไปได้ถึงซากสถานี

Mongwin · Posted: 08/04/2008 10:38 am Post subject:

ภาพที่ 1 บริเวณอดีตสถานีรถไฟสะพังเขิน มองไปทางสุพรรณบุรี จะเห็นเนินด้านซ้ายมือคือ ชานชาลา บันไดทางขึ้นชานชาลาฝั่งใต้ และ ทางขวามือคือ ลานดิน ที่สันนิษฐานว่าเคยมีรางหลีกมาก่อน

Click on the image for full size

ภาพที่ 2 หลักกิโลเมตรที่ 107 บริเวณริมลานดินด้านตะวันออกของสถานี อยู่ในสภาพได้รับการบำรุงรักษาอย่างดี

Click on the image for full size

Mongwin · Posted: 08/04/2008 10:46 am Post subject:

ภาพที่ 3 บันไดทางขึ้นชานชาลาฝั่งเหนือ มองไปทางชุมทางหนองปลาดุก อยู่ห่างจากบันไดฝั่งใต้ประมาณ 200 เมตรพอดี (วัดด้วยเครื่อง GPS)

Click on the image for full size

ภาพที่ 4 บริเวณลานดินที่กลายเป็นถนนดินในปัจจุบัน กินบริเวณเลยบันไดทางขึ้นฝั่งเหนือและใต้ออกไปพอสมควร ส่วนบริเวณอื่นๆ ไกลออกไปคันทางมีขนาดเพียงพอสำหรับรองรับรางประธานเพียงรางเดียวเท่านั้น จึงทำให้สันนิษฐานว่าน่าจะเคยมีรางหลีกมาก่อน

Click on the image for full size

Mongwin · Posted: 08/04/2008 10:52 am Post subject:

ภาพที่ 5 ใกล้กับชานชาลาด้านใต้ มีป้ายซึ่งน่าจะเป็นป้ายหวีด อยู่ในสภาพชำรุดเป็นสนิม มีรูพรุน ไม่สามารถอ่านได้

Click on the image for full size

ภาพที่ 6 เมื่อยืนอยู่บนรางกลางสถานี มองไปทางทิศตะวันออก จะเห็นถนนดินตัดผ่านไร่อ้อยเข้ามายังตัวสถานีได้

Click on the image for full size

Mongwin · Posted: 08/04/2008 10:55 am Post subject:

ภาพที่ 7 ด้านทิศตะวันตกของสถานี มีทุ่งนาและวัดรางเทียน หมู่ที่ 13 ตำบลทุ่งคอก อำเภอสองพี่น้อง จังหวัดสุพรรณบุรี

Click on the image for full size

Mongwin · Posted: 08/04/2008 10:58 am Post subject:

ภาพที่ 8 ป้ายถนนทางเข้าหมู่บ้านสระพังเขิน ริมทางหลวงหมายเลข 321 อยู่ทางด้านใต้ของจุดตัดทางหลวง ห่างมาประมาณ 100 เมตร

Click on the image for full size

ภาพที่ 9 หากเดินทางมาตามถนนในภาพข้างบน ก่อนถึงสถานีรถไฟ จะผ่านศูนย์การเรียนชุมชน บ้านสระพังเขิน

Click on the image for full size

Mongwin · Posted: 08/04/2008 11:26 am Post subject:

ภาพที่ 10 ภาพถ่ายดาวเทียมจากโปรแกรม Google Earth บริเวณสถานีรถไฟสะพังเขิน

Click on the image for full size

Mongwin · Posted: 12/04/2008 12:32 pm Post subject:

จากอดีตสถานีสะพังเขิน ก็ลงใต้ผ่านที่หยุดรถหนองวัลย์เปรียงมาต่อกันที่อดีตสถานีรถไฟทะเลบกครับ ดูโปสเตอร์รายชื่อสถานีในสายสุพรรณบุรีที่ติดอยู่ที่สถานีนครปฐมกันก่อนครับ

ภาพที่ 11 รายชื่อสถานีในสายสุพรรณบุรี ระยะทางเป็นกิโลเมตรวัดจากสถานีนครปฐม

Click on the image for full size

Mongwin · Posted: 12/04/2008 12:49 pm Post subject:

สถานีรถไฟทะเลบก

อดีตสถานีรถไฟทะเลบก รหัสสถานี 4030 คาดว่าสร้างขึ้นพร้อมกับการเปิดเส้นทางรถไฟสายหนองปลาดุก-สุพรรณบุรีเมื่อ พ.ศ.2506 ตัวอาคารสถานีตั้งอยู่ระหว่างเสาโทรเลขที่ 99/10 และ 99/11 ในท้องที่บ้านทะเลบก หมู่ที่ 2 ตำบลกระตีบ อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม พิกัดภูมิศาสตร์ 14.11662,99.95722 ต่อมาถูกลดฐานะลงเป็นที่หยุดรถ และยุบเลิกตัดบัญชีในที่สุด จึงไม่ปรากฏในบัญชีรายชื่อสถานีรถไฟของ รฟท. อีกต่อไป

ภาพที่ 12 ตำแหน่งที่ตั้งของอดีตสถานีรถไฟทะเลบก ในโปรแกรม PointAsia

Click on the image for full size