ร.5 กับการเสด็จฯ ทางรถไฟ

Wisarut

วันนี้ไปหอสมุดป๋วย ธรรมศาสตร์รังสิต ไปดูเรื่องการเสด็จประพาสต้น ที่ คุณพลาดิศัย สิทธิธัญกิจได้เรียบเรียงซึ่งก็น่าสนใจไม่น้อย เพราะช่วยเป็นลายแทงในการค้นเรื่องราวกษัตรย์ไทยกับรถไฟได้หนะ Laughing

1) เสด็จเปิดสะพานราชบุรี 19 มิถุนายน 2446
2) เสด็จประพาสต้นครั้งแรก ที่เพชรบุรี ราชบุรี สุพรรณบุรี 14 กรกฎาคม - 7 สิงหาคม 2447
3) เสด้จหัวเมืองฝ่ายเหนือด้วยทางรถไฟ ปี 2449
4) เสด็จประพาสเมืองสระบุรี พระพุทธบาท, ป่าโมก 31 กรกฎาคม - 3 สิงหาคม 2449
5) เสด็จประพาสแม่น้ำมะขามเฒ่า 10-28 ตุลาคม 2451
6) เสด็จประพาสมณฑลปราจีน 17-25 ธันวาคม 2451
7) เสด็จประพาสเพชรบุรี 31 สิงหาคม - 17 กันยายน 2452

Wisarut · Posted: 02/05/2006 10:59 pm Post subject:

ตอนนี้หนังสือของคุณพลาดิศัย สิทธิธัญกิจอยู่ในมือแล้ว ... คงได้เขียนหลังเอาจดหมายเหตุประจำวันขึ้นเวบหมดแล้วกนั Embarassed

Wisarut · Posted: 03/05/2006 10:05 am Post subject:

ออ เราน่าจะนำเรืองการเสด็จพระราชดำเนินต่อไปนี้ไปรวมในบันทึกด้วย
1) เสด็จเปิดศาลากลางจังหวัดธัญบุรี และ วัดมูลจินดาราม
2) เสด็จเปิดรถไฟสายใต้และสเพานราชบุรี 19 มิถุนายน 2446
3) เสด็จเมืองฉะเชิงเทรา เเพ่อเปิดรถไฟสายตะวันออก 24 มกราคม 2450

Wisarut · Posted: 09/05/2006 12:53 am Post subject:

วันที่ 13 มกราคม พ.ศ. 2442 (ร.ศ.118) พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จฯ ไปเปิดสะพานจักรี ที่สถานีท่าเรือ โดยเสด็จจากพระราชวังบางปะอินหลังจากเลี้ยงส่ง ผ่านกรุงเก่า ขึ้นทางเหนือ ... แต่ไม่ได้เสด็จไปที่ปลายราง สายโคราชเนื่องจากใช้เวลาถึง 8 ชั่วโมง (จากปางปะอิน ถึงปลายราง) ต้องนอนค้างคืนที่ปลายราง เนื่องจากยังไม่วางพระทัยให้เสด็จทางรถไฟในเวลากลางคืน

Wisarut · Posted: 09/05/2006 1:30 am Post subject:

จากรายงาน ประจำปี ร.ศ 123

1) วันที่ 23 มิถุนายน 1904 เสด็จจากสถานีสามเสน บางปะอินด้วยรถไฟพิเศษ และได้เริ่มการเสด็จประพาสต้น เสด็จจากบางปะอินกลับ สถานีสามเสน ด้วยรถไฟพิเศษเมื่อ 7 สิงหาคม 1904

ระหว่างนั้นได้มีการแต่งตั้งนายหลุยส์ ไวเลอร์ เป้นเจ้ากรมรถไฟหลวงต่อจากนายเกิรตส์ เมื่อ 1 กรกฎาคม 1904

2) วันที่ 12 ตุลาคม 1904 เสด็จจากสถานีสามเสน บางปะอินด้วยรถไฟพิเศษ และได้เริ่มการเสด็จประพาสต้น เสด็จจากบางปะอินกลับ สถานีสามเสน ด้วยรถไฟพิเศษเมื่อ 22 ตุลาคม 1904

3) วันที่ 27 ตุลาคม 1904 เสด็จจากสถานีพระปฐมถึงสถานีบางกอกน้อยด้วยรถไฟพิเศษ หลังเสด็จมณฑลราชบุรี

4) วันที่ 18 พฤศจิกายน 1904 สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ เสด็จบางปะอินเวลาเช้า กลับสถานีสามเสนเวลาบ่ายของวันเดียวกัน

5) ได้จัดขบวนรถพิเศษ จากบางกอกน้อยไปพระปฐมเพื่อสนับสนุนงานนมัสการพระปฐมเจดีย์ ระหว่างวันที่ 19 - 23 พฤศจิกายน 1904 ... งานนี้สนับสนุนแม้ในปี 1936 ก็ยังสนับสนุน แต่ให้ไปเริ่มที่ สถานีหัวลำโพงแทนสถานีบางกอกน้อย คิดแค่ 2 บาทเท่านั้นเอง ถ้ามาจากปากน้ำคิดแค่ 2 บาท 40 สตางค์เอง

6) วันที่ 24 พฤศจิกายน 1904 สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธเสด็จคลองรังสิต โดยขบวนรถไฟพิเศษ

7) วันที่ 4 ธันวาคม 1904 สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธเสด็จพระปฐม โดยขบวนรถไฟพิเศษ

7) วันที่ 8 กุมภาพันธ์ 1905 พระเจ้าอยู่หัวเสด็จจากสถานีสามเสนไป บางปะอิน เพื่อประกอบงานพระเมรุพระศพ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสุพรรณฯ ที่เมรุหลวง ในพระราชวังบางปะอิน โดยให้จัดรถไฟพิเศษสำหรับขนพระศพพระเจ้าลูกเธอ เริ่มงานถวายพระเพลิงพระศพ ระหว่างวันที่ 15 ถึง 17 พฤศจิกายน 1904 กลับพระนคร เมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์

8) จัดงานพระพุทธบาทสระบุรี ตั้งแต่วันที่ 15 ถึง 20 มกราคม 1905 โดยมีการจัดรถไฟพิเศษไปที่สถานีท่าเรือทุกวัน

9) วันที่ 20 - 22 มีนาคม 1905 มีงานคล้องช้างที่กรุงเก่า มีการเตรียมรถขบวนพิเศษสำหรับในหลวงและ ประชาชนผู้เข้าชมการคล้องช้าง ที่เพนียดกรุงเก่า

10) 1 พฤศจิกายน 1904 แก้ไขตารางรถสายเพชรบุรี

11) พระเจ้าอยู่หัวเสด็จบางปะอินด้วยรถไฟพิเศษ เมื่อ วันที่ 1 ธันวาคม 1904 แล้วเสด็จกลับพระนคร วันที่ 7 ธันวาคม 1904

12) เจ้าชายอาดาลเบิร์ต (HRH Prince Adalbert) แห่งราชวงศ์โฮเฮนซอลเลอร์ จักรวรรดิปรัสเซียเสด็จจากพระนครไปเข้าเฝ้าในหลวงที่บางปะอินเมื่อ วันที่ 4 ธันวาคม 1904 จากนั้นจึงเสด็จฯกรุงเก่าด้วยรถไฟพิเศษเพื่อชมโบราณสถานเมื่อ วันที่ 5 ธันวาคม 1904 จากนั้นจึงเสด็จกลับพระนครเมื่อ วันที่ 6 ธันวาคม 1904 ด้วยรถไฟพิเศษ

Click on the image for full size

พระฉายาลักษณ์เจ้าชายอาดาลเบิร์ตแห่งปรัสเซีย - แม่ทัพเรือจักรพรรดินาวีปรัสเซีย

13) ดยุกแห่งอาบรุซซี่ (Duke of Abruzzi) แห่งราชวงศ์ซาวอย สหราชอาณาจักรอิตาลี เจ้าฟ้านักสำรวจชาวอิตาเลียน ได้เสด็จกรุงเก่าด้วยรถไฟธรรมดาก่อนเดินทางกลับพระนครด้วยรถไฟพิเศษ

Click on the image for full size

พระฉายาลักษณ์ดยุกแห่งอาบรุซซี่ (พระนามเดิม ลุยจี อาเมดิโอ ดิ ซาวอย- Luigi Amedeo di Savoy) แห่งอิตาลี - เจ้าฟ้านักสำรวจและผจญภัย

15) เปิดเดินรถรวมจากลพบุรีไปช่องแค เมื่อ 1 มกราคม 1905

Wisarut · Posted: 10/05/2006 12:51 am Post subject:

วันที่ 18 พฤศจิกายน รศ.115 (2439) แม้ทางรถไฟหลวงจะยังไม่เปิดเป็นทางการ ในหลวงสมเด็จพระบรมราชินี และ พระบรมวงศานุวงศ์ ได้ประทับรถไฟพิเศษเสด็จเปิด ประตูน้ำจุฬาลงกรณ์

โดยเปิดแพรประตูทำนบกั้นน้ำ จากนั้นจึงเสด็จทางเรือไปตามคลองเปรมประชากร เพื่อเปิดเดินเครื่องจักรที่ใช้ขุดคลองรังสิตประยูรศักดิ์ก่อนจะทะลุออกแม่น้ำเจ้าพระยา ที่ ตำบลบ้านใหม่เหนือ วัดเทียนถวาย เมื่อเปิดเเครื่องจักรขุดคลองแล้วจึงเสด็จเยี่ยมเยียนราษฎร ตลอด 2 ฝั่งคลองรังสิตฯ เมื่อถึงคลองซอยที่ 12 ( คลอง 12 ) จึงเปิด แพรคลุมป้ายศิลาอนุสาวรีย์การขุดคลองรังสิต

จากนั้นประทับเรือกลไฟพระที่นั่ง ถึงตำบลที่คลองรังสิตจะทะลุแม่น้ำนครนายก พระองค์จึงขึ้นประทับบนเครื่องจักรขุดคลองแล้ว เจ้าพนักงานบังคับให้เครื่องขุดคลองให้ทะลุแม่น้ำนครนายก จากนั้นพระองค์ให้สมเด็จพระบรมราชินี เปิดแพรคลุมป้ายประตูน้ำ เสาวภาผ่องศรี จากนั้นจึงประทับแรม ณ ตำบลที่คลองรังสิตทะลุแม่น้ำนครนายก 1 คืน

ต่อมาในวันที่ 19 พฤศจิกายน ร.ศ. 115 จึงประทับเรือกลไฟพระที่นั่งไปขึ้นรถไฟ ที่ สะเตชั่นรถไฟคลองรังสิต เพื่อเสด็จไปประทับ ณ พระราชวังบางปะอิน

// ------------------------------------------------------------------------------------

ต่อในวันที่ 13 มีนาคม รศ.121 เวลาเช้า เสด็จจากสวนดุสิต มายังสะเตชั่นรถไฟสามเสน (ปัจจุบันคือ สถานีหลวงจิตรลดา - เปิดใช้งานเมื่อปี พ.ศ. 2442 สำหรับสถานีหลวงแม้ว่าจะเปิดสถานีสำหรับราษฎรแต่ปี 2441) เพื่อประทับรถไฟพระที่นั่งไป สะเตชั่นรถไฟตำบลคลองรังสิตประยูรศักดิ์ โดยออกรถไฟพิเศษพระที่นั่งเวลาเช้า 1 โมง 35 นาที (0735) ถึงสะเตชั่นรถไฟตำบลคลองรังสิตประยูรศักดิ์เวลาเช้า 2 โมง 15 นาที (0815) พระอารักษ์ประชาราษฎร์กรมการเมืองธัญบุรี กำนันผู้ใหญ่บ้านและราษฎร ได้รับเสด็จที่สะเตชั่นรถไฟที่ฟากเมืองปทุมธานีกันอย่างล้นหลาม

ในการเสด็จเมืองธัญญบูรี (อำเภอธัญบุรี) นี้เสนาบดีกระทรวงนครบาลได้เสด็จไปด้วย

นายพันโทพระฤทธิจักรกำจร ผู้ว่าราชการเมืองธัญบุรี ได้เตรียมดอกไม้ธูปเทียนและเครื่องบูชาทั้ง 5 ทูลเกล้าถวาย พระเจ้าอยู่หัว ก่อนกราบบังคมทูลให้เสด็จตามลาดพระบาท ไปตามฉนวนท่าน้ำหลังประตูน้ำจุฬาลงกรณ์ เพื่อประทับเรือกลไฟพระที่นั่งเสด็จไปประกอบพิธีเปิดศาลากลางเมืองธัญบุรี โดยเดินทางจากสะเตชั่นรถไฟถึง ที่ประกอบพิธีเปิดศาลากลางเมืองธัญบุรี 368 เส้น ใช้เวลา 2 ชั่วโมง 10 นาที ถึงฉนวนท่าน้ำหน้าเมืองธัญบุรี มีข้าราชการทหาร และ ราษฏรมาเข้าเฝ้าเป็นจำนวนมาก

เมื่อถึงเวลาปฐมฤกษ์ เช้า 5 โมง 18 นาที จึงจุดธูปเทียน ประทับพระที่นั่งโธรน ทรงศีล ไปจนสิ้นสุดพระฤกษ์ เวลาเช้า 5 โมง 39 นาที

จากนั้น ผู้ว่าราชการเมืองธัญบุรีได้ถวายรายงานเรื่องการเปิดศาลากาลางเมืองธัญบุรี จากนั้น จึงถวายไชยมงคล แล้วนำคำถวายไชยมงคลบรรจุดหีบพระศรีทองลงยาราชาวดี ที่ข้าราชการเมืองธัญบุรีได้จัดทำขึ้น

จากนั้นจึงทรงชักเชือกดแพรคลุมป้ายศาลากลางเมืองธัญบุรี แล้พระสงฆ์สวดชยันโต ชาววังประโคมแตรสังข์ ทหารถวายคำนับอาวุธ (วันทยาวุธ) แตรวงบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี มีลิเก ละคอน งิ้ว และ เพลงวงสมโภชศาลาลางเมืองธัญบุรี กัน 3 วัน 3 คืน

จากนั้น พระองค์ได้พระราชทานเครื่องราชฯ แก่ผู้ว่าราชการเมืองธัญบุรี และเจ้าพนักงานผู้เกี่ยวข้องรวมทั้งเจ้าหน้าที่บริษัทคูนาสยาม

จากนั้นจึงเสด็จขึ้นเรือกลไฟไปตามคลองรังสิตตลอดแขวงเมืองธัญบุรี เมื่อถึงวัดมูลจินดาราม จึงประทับช่วยการผูกพัทธสีมา ผู้สร้างวัดมูลจินดาราม (นายมุลเลอร์และภรรยา) ได้เข้าเฝ้า
วัดมูลจินดารามนี้ นายมุลเลอร์ได้บวชเป็นภิกษุและสถาปนาวัดนี้ขึ้น

จากนั้น จึงประทับเรือกลไฟไปสะเตชั่นรถไฟคลองรังสิตฯ เพื่อประทับรถไฟกลับสวนดุสิต รถไฟออกเวลา บ่าย 5 โมง (1700) ถึงสะเตชั่นรถไฟสามเสน เวลา บ่าย 5 โมง 40 นาที (1740) จากนั้นจึงประทับรถม้าเสด็จประทับสวนดุสิต

Wisarut · Posted: 10/05/2006 12:55 am Post subject:

ส่วนการเสด็จฯเปิดรรถไฟสายแปดริ้วและการเสด็จเมืองฉะเชิงเทรา เมื่อวันที่ 24 มกราคม รศ. 126 ( นับอย่างใหม่ต้องปี 2451 ) นั้น ได้เขียนไว้แล้ว ค้นดูก็จะเจอ เพราะผมดูดมาที่นี่ด้วย Very Happy

Wisarut · Posted: 11/05/2006 11:03 pm Post subject:

วันนี้ขออนุญ่ตเอาของดีจากจุฬาคือรวมพระราชดำรัสพระเจ้าอยู่หัวเกี่ยวกับรถไฟไทย ที่ทางจุฬาได้สแกนเอาไปเพื่อเป็นประโยชน์แก่สาธารณะชน

เสด็จเปิดรถไฟปากน้ำ 11 เมษายน พ.ศ. 2436
Click on the image for full size

Wisarut · Posted: 11/05/2006 11:06 pm Post subject:

ปฐมฤกษ์เปิดรถไฟหลวง 26 มีนาคม 2439
Click on the image for full size

Wisarut · Posted: 11/05/2006 11:10 pm Post subject:

เปิดรถไฟไปโคราช 21 ธันวาคม 2443
Click on the image for full size