ระบบขนส่งมวลชน หาดใหญ่ - สงขลา

[Mongwin]

รายละเอียดแนวเส้นทางรถไฟสายหาดใหญ่-สงขลา

เส้นทางรถไฟสายหาดใหญ่-สงขลา ถือว่าเป็นเส้นทางแยกออกจากเส้นทางหลัก สายเหนือใต้แห่งแรก ๆ ที่ก่อสร้างขึ้นในประเทศไทย และมีประวัติที่ยาวนาน ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 (เริ่มใช้เส้นทางเมื่อวันที่ 1 มกราคม 2456) เส้นทางรถไฟสายนี้มีประวัติศาสตร์ที่สำคัญคือการต่อสู้กับการรุกรานของญี่ปุ่นในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ในแผนการต่อสู้รวมถึงจะมีการระเบิดสะพานหลายแหล่ง เช่น สะพานน้ำน้อย และมีการเตรียมกำลังพลไว้สกัดบริเวณเนินเขาน้ำน้อย ซึ่งเป็นทางแคบ

เส้นทางรถไฟสายนี้ยังมีประวัติผูกพันกับคนหาดใหญ่-สงขลามาเป็นระยะเวลานาน ต่อมาได้มีมติคณะรัฐมนตรี เมื่อ 17 มกราคม 2521 ให้ยกเลิกกิจการเดินรถหาดใหญ่-สงขลา การรถไฟฯ ได้ประกาศยกเลิกกิจการเดินรถสายนี้ เมือวันที่ 1 กรกฎาคม 2521 (ระยะเวลาการใช้ 65 ปี)

เส้นทางดังกล่าวเริ่มจากชุมทางหาดใหญ่ ถึงสถานีสงขลา โดยเริ่มจาก กม. 929+000 ถึง 958+268.20 เป็นระยะทางทั้งสิ้น 29.268 กิโลเมตร โครงสร้างทางเป็นราง 60 ปอนด์ ASCE ยาว 8.00 เมตร และ 9.00 เมตร โดยมีหมอนไม้ทุก ๆ 0.70 เมตร สภาพทางปัจจุบันมีรางอยู่ในทางประมาณ 90% สภาพหมอนไม้ไม่มีสภาพที่ใช้งานได้ หมอนสะพานเหล็กและหมอนสะพานไม้ไม่มีสภาพที่ใช้งานได้และส่วนหนึ่งถูกเพลิงไหม้

[beer45]

เห็นอาจารย์เอก พูดถึงเรื่องไฟไหม้ไม้หมอน หน้าร้อนนี้ผมเป็นห่วงจริงๆครับ ในเส้นทางที่ยังใช้ไม่หมอนรองราง ชาวบ้านเผาป่าข้างทางแล้วลามมาติดไม้หมอน ถ้าขบวนรถที่วิ่งผ่านเป็นรถน้ำมันกับรถก๊าซ เที่ยวบรรทุกก็น่ากลัวพอสมควรนะครับ ขออภัยที่เป๋ประเด็น อ.เอกครับ

ผมก็อยากให้เส้นทางสายสงขลานี้นี้ได้เกิดขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง ถ้าเกิดทางรถไฟสายนี้เกิดขึ้นมาจริงๆ จะมีค่าใช้จ่ายมากไหมครับ อันนี้อยากรู้จริงๆ เพราะสมัยก่อนการสร้างทางรถไฟมีต้นทุนที่ไม่แพงมากนัก แต่เปรียบเทียบกับปัจจุบันมันมากกว่าเยอะครับ และในเมื่อมีการลงทุนแล้วมันจะคุ้มค่ากับที่ลงทุนหรือเปล่า แต่โดยส่วนตัวความคิดผมเองนะครับ ที่ดินถ้ายังเป็นของรถไฟอยู่ แล้วปล่อยให้ชาวบ้านรุกล้ำผมก็ว่ายากที่จะไปไล่ที่เขา แต่ถ้ามีการคงขบวนรถวิ่งไว้บ้างไม่ปล่อยให้เส้นทางรกร้างอันนี้ก็ไม่แน่ ยกตัวอย่างสายท่าขนอน หรือสวรรคโลก อย่างทางแยกเข้าท่าข้าวกำนันทรงบ้านผม ไม่มีสินค้าขนส่งภายในท่าข้าวมานานชาวบ้านก็รุกล้ำเข้ามาใช้ทางรถไฟ ครั้นจะเปิดเดินรถในภายภาคหน้าก็ต้องมานั่งปวดหัวเรื่องที่ดินที่โดนรุกล้ำอีกนะครับ

[Mongwin]

ขอบคุณพี่เบียร์มากครับที่เข้ามาแสดงความคิดเห็น
ฝันอยากเห็นรถไฟสายสงขลากลับคืนมาครับ จะรูปแบบไหนก็แล้วแต่
----------------------------------
สถานีและป้ายหยุดรถ

เดิมมีสถานีจำนวน 2 สถานี (หาดใหญ่และสงขลา) และป้ายหยุดรถ จำนวน 9 แห่ง ดังนี้ ป้ายหยุดรถตลาดสด ป้ายหยุดรถคลองแห ป้ายหยุดรถคลองเปล ป้ายหยุดรถบ้านเกาะหมี สถานีบ้านน้ำน้อย ป้ายหยุดรถบ้านกลางนา ป้ายหยุดรถควนหิน ป้ายหยุดรถน้ำกระจาย ป้ายหยุดรถบางดาน ป้ายหยุดรถวัดอุทัย สถานีสงขลา

สะพาน

สะพานเหล็กจำนวน 15 แห่ง ความยาว 235.55 เมตร สะพานไม้ จำนวน 5 แห่ง ความยาว 156.00 เมตร เกิดเพลิงไหม้จำนวน 3 แห่ง ความยาว 80.00 เมตร

ทางผ่านเสมอระดับ

ทางผ่านเสมอระดับที่ได้รับอนุญาตจากการรถไฟ ฯ จำนวน 25 แห่ง ทางหลวง 9 แห่ง หน่วยงานอื่น 16 แห่ง (ปัจจุบันทุกทางผ่าน ได้ลาดยางทับสันราง) ทางลักผ่าน จำนวน 35 แห่ง (ปัจจุบันทุกทางผ่านได้ลาดยางทับสันราง)

เขตทางรถไฟสายหาดใหญ่-สงขลา

ตั้งแต่ กม. 930+000 ถึง 958+268.20 มีระยะเขตทางจากศูนย์กลางรางไปทั้งสองข้าง ข้างละ 40 เมตร โดยในเขตสถานีจะเพิ่มเป็น 80 เมตร โดยทั้งเส้นทางมีพื้นที่ทั้งหมด 1,384,926 ตารางเมตร หรือ 866 ไร่ โดยแบ่งเป็น ระหว่างหาดใหญ่-บ้านน้ำน้อย มีพื้นที่ 986,806 ตารางเมตร ระหว่างบ้านน้ำน้อย-สงขลา มีพื้นที่ 84,733 ตารางเมตร บริเวณสถานีสงขลามีพื้นที่ 313,388 ตารางเมตร

การใช้ประโยชน์ที่ดินอย่างถูกต้อง

ในเส้นทางหาดใหญ่-สงขลา แบ่งออกเป็นส่วนราชการและเอกชนดังนี้
หน่วยงานราชการขออาศัย 92,239 ตร.ม. หรือ 58 ไร่
บริษัทเอกชนเช่า 124,168 ตร.ม. หรือ 78 ไร่
รวมประมาณ 15% ของพื้นที่ทั้งหมด

[Mongwin]

ผู้ทำการสำรวจได้เริ่มทำการสำรวจจากชุมทางหาดใหญไปสถานีปลายทางสงขลา และได้แบ่งช่วงการสำรวจทางรถไฟออกเป็นช่วง ๆ จากหาดใหญ่ถึงสงขลาได้ 18 ช่วง ดังนี้

ช่วงที่ 1 สถานีรถไฟหาดใหญ่-สิ้นสุดบ้านแถวหลังตลาดสด (หลังถนนฉัยยากุล-ถนนมนตรี 2)
เดินตามเส้นทางรถไฟสายเก่าเิริ่มจากสถานีรถไฟหาดใหญ่ จะผ่านสะพานข้ามถนนเพชรเกษม ริมข้างรางรถไฟจะเป็นชุมชนหลังตลาดติดกับรางรถไฟ (บางหลังจะใช้ทางรถไฟเลี้ยงไก่ ตากปลาแดดเดียว) เมื่อทำการสำรวจต่อมาจะเจอทางซึ่งเป็นป่ารก และมีบ่อน้ำ (ลักษณะเป็นการขุดบ่อ) ซึ่งห่างออกไปประมาณ 5-10 เมตร พอประมาณ เดินตามทางต่อมาจะเจอกับชุมชนซึ่งติดกับรางรถไฟ

ช่วงที่ 2 ทางยกระดับสัจกุล-ชุมชนสำราญสุข
เมื่อเดินผ่านชุมชนในช่วงที่ 1 มาจะพบกับสะพานยกระดับที่คร่อมอยู่บนทางรถไฟและริมทางรถไฟทั้ง 2 ฝั่งจะเป็นชุมชนสัจกุล ส่วนอีกฝั่งหนึ่งจะเป็นบ่อน้ำและเลยออกมาจะพบกับชุมชนและจะเจอกับแยกที่ออกไปด้านขวามือจะออกถนนรัถการ ส่วนอีกฝั่งจะเป็นทางเข้าชุมชนสำราญสุขและด้านบนของถนนจะเป็นสะพานของทางรถไฟสายเก่าซึ่งเรียกว่าสะพานดำ เมื่อข้ามสะพานดำมาก็จะพบกับชุมชนที่อยู่ด้านข้างของทางรถไฟและจะมีบ้านบางหลังที่รุกล้ำเข้ามาในทางรถไฟ

[wiriya_aek]

โครงร่างหนังสือที่ระลึก 100 ปีรถไฟสายสงขลา เริ่มขึ้นแล้วครับ

รอติดตามครับ อาจารย์
_________________
:: ร่วมปลุกเส้นทางสายสงขลาให้กลับมามีชีวิตชีวา ในโอกาสที่จะใกล้ครบ 100 ปี หลังจากหลับใหลไปในความทรงจำกว่า30 ปี :: http://www.facebook.com/songkhlastation

[Mongwin]

ช่วงที่ 3 หลังชุมชนที่อยู่ริมทางถนนรัถการ-หลังชุมชนที่อยู่ริมทางถนนรัถการ (ไม่ทราบชื่อชุมชน ฝั่งตรงข้ามคือซอยนิพัทธสงเคราะห์)

เมื่อเลยเขตชุมชนมาจะเจอกับทางแยก ซึ่งตรงข้ามของถนนที่คร่อมทางรถไฟอยู่จะเป็นร้าน K-WORK ซึ่งตรงข้างรางรถไฟจะเป็นโรงงานวัฒนาโฮมเซ็นเตอร์และเมื่อเดินต่อไปจะเป็นป่ารกร้าง และได้มีการบุกรุกโดยการถางเป็นที่โล่งไว้ และพบว่าได้มีการกั้นเขตทำเป็นสวน และเมื่อเดินต่อไปอีกจะพบว่ามีการรุกล้ำเข้ามาอาศัยตั้งที่อยู่บนรางรถไฟและพบว่ามีรางรถไฟประมาณ 3 สาย ผู้ทำการสำรวจได้คิดว่าน่าจะเป็นสถานีเก่า เมื่อเดินต่อไปจะพบการบุกรุกเข้ามาตั้งที่อยู่อาศัยบนรางรถไฟตลอดแนว และมีการกั้นรั้วติดกับราง

ช่วงที่ 4 หลังชุมชนที่อยู่ริมทางถนนรัถการ-ป่ารกร้างเลยสะพานโครงสร้างเหล็ก (ใกล้ทางเข้าชุมชนคลองแห)

ช่วงที่ 4 จะพบบ้านต่อจากช่วงที่ 3 และออกมาพบกับแยกซึ่งด้านหนึ่งจะออกถนนอนุสรณ์อาจารย์ทอง ส่วนอีกด้านหนึ่งจะเข้าชุมชนคลองแห เมื่อข้ามถนนมาจะเจอกับสวนที่ชาวบ้านแถวนั้นได้ทำเอาไว้ และเมื่อทำการเดินสำรวจต่อไปจะพบว่ามีการบุกรุกเข้ามาตั้งที่อยู่อาศัยบนรางรถไฟและยังพบอีกว่าได้มีการขุดคันดินของรางรถไฟออกมาเพื่อมาใช้ประโยชน์ต่าง ๆ แล้วได้ทำการสำรวจต่อมาจะพบสะพานเก่าซึ่งเป็นรูปโครงเหล็กมีอายุมากกว่าเกือบร้อยปีเป็นสะพานข้ามคลองเตยของรถไฟ เมื่อข้ามรางรถไฟมาจะเจอกับบ้านซึ่งตั้งติดกับรางและทำการสำรวจต่อไปอีกพบว่าจะเป็นคันดินที่มีหญ้า ต้นไม้รกร้างขึ้น

[Mongwin]

ช่วงที่ 5 บ้านติดริมซอยออกไปถนนอนุสรณ์อาจารย์ทอง-ชุมชนที่อยู่ในซอย

เมื่อเลยผ่านบริเวณหญ้ารกร้างมาจะเจอบ้านหนึ่งหลัง ซึ่งบ้านหลังนี้ได้ขุดเอาคันดินของรางรถไฟออกมาและนำรางรถไฟมาวางไว้ข้าง ๆ แล้วสร้างกำแพงแบ่งเป็นเขตพื้นที่ และเมื่อข้ามถนนมาจะเห็นแนวทางรถเป็นคันดินขึ้นมาเห็นได้อย่างชัดเจน ซึ่งตรงริมทางจะมีบ้านแต่ไม่ได้เข้ามาในแนวลึกมาก เมื่อทำการสำรวจต่อไปจะพบเป็นหญ้าขึ้นมารกร้าง และจะเจอกับสะพานรถไฟเก่า เมื่อเลยสะพานมาจะเจอกับบ้านซึ่งตั้งบนรางรถไฟอยู่หลายหลัง

ช่วงที่ 6 ป่ารกร้างแล้วข้ามถนน(ออกไปซอยกาญจนวนิช 4)-ป่ารกร้างอีกด้านหนึ่ง

ช่วงนี้จะไม่ค่อยมีอะไรมาก จะเป็นแค่บริเวณเป็นหญ้าขึ้นรกร้างแล้วสำรวจต่อมาจะเจอถนนซึ่งออกไปถนนกาญจนวนิช 4 ได้ และเมื่อข้ามถนนมาจะเจอหญ้าขึ้นรกร้างอีก

ช่วงที่ 7 ป่ารกร้างแล้วข้ามถนน(ออกไปซอยกาญจนวนิช)-ป่ารกร้างอีกด้านหนึ่ง
เมื่อเดินสำรวจมาอีกจะพบหญ้าขึ้นรกร้างและเดินสำรวจมาจนถึงริมซอยซึ่งออกไปถนนกาญจนวนิชได้ เมื่อข้ามถนนมาก็จะเจอกับบ้านซึ่งคร่อมทางรถไฟไว้อยู่ และข้างทางที่เลียบมากับรางรถไฟจะเป็นลำคลองเล็ก ๆ และเมื่อเดินสำรวจต่อไปจะเจอกับพื้นที่ที่เป็นบริเวณป่ารกร้าง

ช่วงที่ 8 บ้านอยู่ใกล้กับทางออกไปถนนกาญจนวนิช-ชุมชน (ไม่ทราบชื่อชุมชน)
เมื่อเดินสำรวจต่อมาจะเจอกับบ้านซึ่งคร่อมรางรถไฟอยู่และจะเจอกับแยกซึ่งด้านหนึ่งจะออกไปกาญจนวนิช ส่วนอีกด้านหนึ่งจะเข้าซอยเชื่อมสัมพันธ์ เมื่อข้ามถนนมาจะพบกับบ้านติดกับรางรถไฟอยู่หลายหลัง และจะเจอกับพื้นที่ที่เป็นบริเวณป่ารกร้างช่วงหนึ่ง

[Mongwin]

ช่วงที่ 9 ป่ารกร้างข้างถนนกาญจนวนิช-ทางเข้าบ้านหัวนอนถนน
เมื่อผ่านหญ้ารกออกมาจะเจอกับถนนกาญจนวนิชซึ่งรางรถไฟจะตัดข้ามถนนไปอยู่อีกฝั่งหนึ่ง เมื่อข้ามรางรถไฟมาจะเจอบ้านเรือนสร้างคร่อมรางรถไฟอยู่หลายหลัง

ช่วงที่ 10 สวนกล้วยเลยทางเข้าบ้านหัวนอนถนน-ป่ารกร้างเลยทางเข้าโรงเรียนหาดใหญ่
เมื่อเลยสวนกล้วยมาจะเจอกับสะพานของรางรถไฟเก่า และสำรวจมาจนถึงทางเข้าโรงเรียนหาดใหญ่ เมื่อข้ามทางเข้าโรงเรียนหาดใหญ่มาจะเป็นหญ้าขึ้นรกร้าง

ช่วงที่ 11 สะพานโครงเหล็ก-โรงงาน (ข้างทางเข้าถนน กม.19-พรุเตาะ)
เมื่อผ่านป่ามาจะเจอกับสะพานซึ่งเป็นโครงเหล็ก และเมื่อเลยสะพานมาจะพบว่า มีผู้คนเข้ามาบุกรุกสร้างที่อยู่อาศัยต่าง ๆ คร่อมทางรถไฟ ดูได้จากแผนผัง และเมื่อเลยมาจะเจอกับสวนซึ่งมีคนเข้ามาปลูกสวน ทางรถไฟยาวไปถึงหน้าโรงงานแห่งหนึ่งซึ่งอยู่ติดกับทางเข้าถนน กม.19-พรุเตาะ

ช่วงที่ 12 โรงงาน(ริมทางเข้าถนน กม. 19-พรุเตาะ) -หลังชุมชนที่ถัดจากบริษัททรอปิคอลแพคเกจจิงจำกัด
ทางรถไฟจะเริ่มข้ามมาอยู่อีกฝั่งตรงบริเวณหน้าร้านขายยา เมื่อข้ามฝั่งมาจะอยู่ข้างหลังของบ้านแถวและอยู่ข้างหน้าเยื้อง ๆ กับบริษัททรอปิคอลแพจเกจจิงจำกัด และทำการสำรวจต่อมาจะมีสะพานข้ามทางรถไฟอีกหนึ่งสะพาน และอีกฝั่งหนึ่งของทางรถไฟจะเป็นป่า

ช่วงที่ 13 ป่ารกเลยชุมชนที่ถัดจากบริษัททรอปิคคอลแพคเกจจิง-หลังปั๊ม ปตท.
ทางรถไฟจะตัดข้ามถนนกาญจนวนิชมาอยู่หน้าร้านสเตกในสวน แล้วจะตัดข้ามถนนทางหลวงชนบท 3033 (ทางเข้าบ้านแม่เตย) เมื่อทำการสำรวจไปเรื่อย ๆ จะพบว่ามีสะพานเก่าอยู่และทางรถไฟจะอยู่หลังปั๊ม ปตท.

ช่วงที่ 14 หลังปั๊ม ปตท. - หลังซอยกาญจนวนิช 63
เมื่อเลยปั๋ม ปตท. มาจะเป็นป่ารก และสวนบางช่วง และเมื่อสำรวจต่อมาจะเจอกับชุมชนบางดาน จะพบว่าบ้านบางหลังในชุมชนได้มีการรุกล้ำเข้ามาสร้างที่อยู่อาศัยคร่อมทางรถไฟเอาไว้ เมื่อเลยชุมชนมารางรถไฟจะตัดอยู่ที่ร้านอาหารโกป้อย โดยที่ข้างร้านจะมีสะพานเล็ก ๆ ข้ามคลองเล็ก ๆ แล้วทางรถไฟจะตัดข้ามถนนอีกครั้งที่ข้างร้านอาหารโกป้อยข้ามไปอีกฝั่งหนึ่งของถนนกาญจนวนิช และทางรถไฟจะไปอยู่ที่ชุมชนสวนสน 2 และข้างหลังซอยกาญจนวนิช 63 โดยที่ข้าง ๆ จะเจอสะพานข้ามคลองอยู่อีกหนึ่งสะพาน

ช่วงที่ 15 ทางเข้าโรงเรียนสงขลาเทคโนโลยี-ชุมชนพาณิชย์สำโรง
ช่วงนี้ของทางรถไฟจะผ่านชุมชนริมทางรถไฟ 10 ซึ่งตรงข้ามคือทางเข้าโรงเรียนสงขลาเทคโนโลยี และเมื่อสำรวจต่อมาจะพบบ้านบางหลังปลูกสร้างคร่อมทางรถไฟเอาไว้ และจะเจอสะพานอีกหนึ่งสะพานซึ่งเป็นสะพานข้ามคลองสำโรง เมื่อสำรวจต่อมาจะพบกับชุมชนที่มีการปลูกบ้านคร่อมรางรถไฟไว้โดยตลอดแนวก่อนจะถึงที่ทำการชุมชนพาณิชย์สำโรง ตรงหน้าที่ทำการชุมชนพาณิชย์สำโรงคือถนนไปราษฎร์อุทิศ 1 ได้

ช่วงที่ 16 ชุมชนพาณิชย์สำโรง-ชุมชนกูโบร์
เมื่อข้ามฝั่งของถนนราษฎร์อุทิศ 1 ได้จะพบว่ามีชุมชนอยู่คือชุมชนกูโบร์ จะพบว่าชุมชนในแถบนี้มีการรุกล้ำเข้ามาสร้างบ้านบนทางรถไฟกับเป็นอย่างมาก เมื่อได้ทำการสำรวจจะพบไปเป็นทางตลอดแนว และบางช่วงได้มีการขุดคันดินทางรถไฟเดิมออก ได้ทำการสำรวจจนถึงศูนย์พัฒนาเด็กเล็กชุมชนกูโบร์ และจะเจอกับถนนเมื่อข้ามมาอีกฝั่งหนึ่งจะเป็นตลาดซึ่งแนวทางรถไฟได้ผ่านตลาด จากการสำรวจพบว่าแนวทางตรงฝั่งตลาดได้หายไป

ช่วงที่ 17 ชุมชนกูโบร์-ชุมชนริมทางรถไฟ
เมื่อเลยชุมชนกูโบร์ออกมาจะพบโรงแรมกรีนเวิลด์พาเลซและข้ามถนนริมทางรถไฟนอกมาจะเจอรางรถไฟติดกับโกดังเก็บสินค้าและบ้าน แนวรางรถไฟจะถูกตัดออกที่นี่เพราะว่ามีถนนไทรบุรีตัดผ่าน เมื่อข้ามมาอีกฝั่งของถนนไทรบุรีจะเจอกับชุมชนริมทางรถไฟ ซึ่งแนวของรางรถไฟได้หายไปเนื่องจากได้มีการสร้างถนนทับรางไว้ เมื่อเลยชุมชนออกมาจะเจอกับถนนริมทางรถไฟ

ช่วงที่ 18 ชุมชนริมทางรถไฟ-สถานีรถไฟสงขลา
ช่วงนี้จะเจอกับชุมชนริมทางรถไฟในชุมชนบ้านร่วมใจพัฒนา ชุมชนเหล่านี้ได้มีการบุกรุกพื้นที่การรถไฟเป็นอย่างมาก โดยมีการสร้างบ้านคร่อมทางรถไฟไว้กับอยู่อย่างหนาแน่น และเมื่อเลยชุมชนมาจะพบว่าได้มีโรงงานลีวิวัฒน์ได้สร้างโรงงานคร่อมรางรถไฟไว้ และการสำรวจได้สิ้นสุดที่สถาีนีรถไฟสงขลา
โดยมีรายละเอียดดังแสดงในภาพ

[Mongwin]

กม.930-931
ภาพขยาย http://www.songkhlaline.com/image/report/km930-931.jpg

[ksomchai]

ช่วงที่ ๙ อยู่บริเวณเขาบรรไดนาง ใช่ไหม ครับ และช่วงที่ ๑๓ ซึ่งเป็นช่วงที่ตัดข้ามถนนกาญจนวานิช บ้านควนหินใช่ไหม ครับ อาจารย์

ถ้าใช่ สมัยที่รถสายนี้ยังวิ่งอยู่ เป็นจุดที่มีเครื่องกั้นทางอัตโนมัติ ครับ
_________________