ถามสถานที่ในรูปภาพเก่าครับ

[Nakhonlampang]

ผมคิดว่ารูปแบบอาคารสถานีตามภาพของ อ.จรัส ไม่น่ามีหลงเหลือแล้วนะครับ คงจะเปลี่ยนแปลงไปหมดแล้ว

สำหรับสถานีควนเนียงนั้น คงต้องเก็บไว้เป็นตัวเลือกหนึ่งก่อน อย่างน้อยก็มีภาพหลักฐานว่าน่าจะมีรูปแบบอาคารเหมือนกับสถานีในภาพคำถามแน่นอน รวมถึงการมีโค้งซ้ายด้านใต้สถานีด้วย
มาติดตรงเรื่องตำแหน่งลูกถ้วยรับสายโทรเลขที่ไม่ตรงกันนี่แหละครับ เพราะน่าจะต้องไปเกี่ยวข้องกับจุดที่มีการร้อยสายผ่านเข้าไปในตัวอาคารด้วย ซึ่งก็ยังหาเหตุผลไม่ได้ว่าหากเป็นสถานีเดียวกันแล้วจะย้ายตำแหน่งทำไม
อีกอย่างหนึ่ง การที่ภาพของ อ.จรัส มีเสามารับสายโทรเลขจากเสาโทรเลขฝั่งตรงข้ามก่อนที่จะส่งต่อไปยังอาคาร ในขณะที่ภาพของคุณพรเลิศเดินสายจากเสาโทรเลขข้ามทางรถไฟไปยังอาคารโดยตรง อาจจะหมายถึงอาคารสถานีในทั้ง 2 ภาพ มีตำแหน่งเมื่อเทียบกับเสาโทรเลขไม่เท่ากัน หมายถึงอาคารสถานีในภาพของ อ.จรัส มีระนาบหน้าจั่วเยื้องกับเสาโทรเลข (เสาโทรเลขอยู่ในแนวตรงกับเสาที่เห็นในภาพ) ขณะที่ภาพของคุณบุญเลิศหน้าจั่วอยู่ในระนาบใกล้เคียงกับแนวเสาโทรเลข ซึ่งปกติตำแหน่งเสาโทรเลขจะไม่เปลี่ยนแปลง เพราะต้องอ้างอิงกับหลักกิโลเมตร ในขณะที่อาคารสถานีถ้าเป็นของเดิมก็คงไม่มีการย้ายตำแหน่งไปไหน ซึ่งทำให้มีความเป็นไปได้สูงเช่นกันว่าสถานีในภาพคำถามอาจจะไม่ใช่สถานีควนเนียงครับ
เดี๋ยวคงต้องทยอยค้นหาสถานีที่มีตำแหน่งที่ตั้งลักษณะเดียวกันมาให้ได้ทั้งหมดเพื่อทำการพิจารณาก่อนนะครับ แล้วถึงจะตัดสินได้ว่าควรยกตำแหน่งให้กับสถานีควนเนียงหรือไม่
---------------------------------------------------------------------
เพิ่มเดิมติมอีกนิด ไม่เกี่ยวกับคำถามของ อ.จรัส หรือ อ.ก้อย นะครับ แต่เป็นข้อมูลเกี่ยวกับรถที่เห็นในภาพ

คันแรกคือรถโดยสาร จากลักษณะหลังคาที่ยกเป็นสัน และมีช่องเปิดหันออกด้านข้าง เท่าที่เทียบกับภาพที่ผมมีอยู่ ยังไม่พบว่าตรงกับรุ่นไหน แต่ที่ตรงกันและน่าจะเป็นข้อสรุปสำหรับรถคันนี้คือ น่าจะสร้างโดย Cravens จากอังกฤษครับ ช่วงเวลาที่รับเข้าประจำการก็อยู่ในช่วง 245x ปลายๆ ถึง 247x ครับ

คันต่อมาคือรถจักร แม้ว่าจะเห็นแค่ส่วนท้ายของรถลำเลียงเพียงบางส่วน แต่เมื่อสังเกตตะแกรงส่วนบนที่กว้างพอๆกับตัวรถ กับลักษณะตะแกรงที่ค่อนข้างทึบ คือมีเนื้อตะแกรงกว้างกว่าช่องห่างระหว่างตะแกรงค่อนข้างมาก เมื่อเทียบดูแล้วพบเพียงรถลำเลียงของรถจักรตระกูล E-class เท่านั้นครับที่มีลักษณะแบบนี้ ลักษณะตัวถังหลักเท่าที่เห็นก็มีลักษณะใกล้เคียงด้วยเช่นกัน ซึ่งรถตระกูลนี้จะมีระบบล้อแบบ 4-6-0 หรืออาจเรียกกันว่า Ten Wheeler ก็ได้ ในบ้านเราที่นำเข้ามาน่าจะ 4 ล็อต จากผู้ผลิต 2 ราย คือNorth British Locomotive Co., Hyde Park , England และ Narsmyth Willson & Co., England ทะยอยเข้าประจำการตั้งแต่ปี 2456 - 2464 ครับ

[Mongwin]

ชุดรถคล้าย ๆ แนวนี้ไหมครับ
(สถานีรถไฟสงขลา ราวปี 2462)

[Nakhonlampang]

รถโดยสารที่เห็นในภาพปี 2462 ดูแล้วผมว่าเป็นรถแบบ 4 ล้อ นะครับ แต่ก็น่าจะเป็นรถที่ผลิตจากอังกฤษเช่นกัน
ตอนนั้นรถไฟไทยเพิ่งเริ่มนำรถโดยสารแบบมีแคร่ (bogie) เข้ามาประจำการ จำนวนรถคงยังมีไม่มาก และคงจะนำไปพ่วงกับขบวนสำคัญที่เดินระยะไกลก่อน ในขณะที่รถโดยสารแบบ 4 ล้อก็น่าจะยังมีจำนวนมากอยู่

ว่าแต่ขบวนรถในภาพของ อ.จรัสนั้นดูแปลกตรงที่ว่าพ่วงรถโดยสารมาเพียงคันเดียว น่าจะเดินทางมาไม่ไกลจากสถานีที่เห็นในภาพนะครับ

[Mongwin]

ขอบคุณมากครับพี่หนุ่ม

เอาเป็นว่าตอนนี้ได้ข้อสรุปดังนี้นะครับ
1. เป็นสถานีในทางรถไฟสายใต้
2. เป็นสถานีที่อยู่ตรงข้ามกับเสาโทรเลข
3. ห่างออกไปมีโค้งซ้าย
4. ภูมิประเทศไม่ใช่ทางภูเขา

ซึ่งสถานีควนเนียงตรงตามลักษณะที่กำหนดทุกอย่าง แต่ต่างตรงรายละเอียดปลีกย่อย
เอาไว้ถ้าผมมีเวลาว่าง จะส่องภาพถ่ายดาวเทียมดูตั้งแต่ธนบุรีถึงสุไหงโก-ลก ครับ ว่ามีสถานีอยู่ใกล้โค้งกี่แห่ง
น่าจะเหลือไว้พิจารณาไม่กี่สถานีนะครับ

----
ข้อสังเกตเรื่องเสาโทรเลข มีคำถามเพิ่มเติมครับ เพื่อบันทึกไว้ช่วยจำ
ทางรถไฟสายสงขลา เสาโทรเลขอยู่ทางด้านซ้ายมือ เมื่อมุ่งหน้าไปสงขลา

แล้วสายกันตังกับสายนครศรีธรรมราชล่ะครับ อยู่ทางด้านไหนเป็นส่วนใหญ่ เมื่อมุ่งหน้าไปปลายทาง

[Nakhonlampang]

ทั้งสายนครศรีธรรมราชและสายกันตัง เสาโทรเลขอยู่ทางซ้ายมือเมื่อหันหน้าไปที่ปลายทางทั้งคู่ครับ

-------------------------------------------
ประเด็นเรื่องลูกถ้วยรับสายโทรเลขที่ทำให้ผมไม่มั่นใจว่าภาพชอง อ.จรัส เป็นสถานีควนเนียงนั้น ขออธิบายเพิ่มเติมนะครับ

จากภาพสถานีควนเนียงของคุณพรเลิศ ถ้าสังเกตการติดตั้งลูกถ้วยให้ดี จะเห็นว่ามีการต่อแกนยื่นออกมาจากยอดจั่วอาคาร เพื่อติดตั้งลูกถ้วยเรียงกันในระนาบขนานกับทางรถไฟ แล้วโยงสายโทรเลขข้ามทางรถไฟไปยังเสาโทรเลขที่อยู่ฝั่งตรงข้ามโดยตรง (ถ้าสังเกตภาพจะเห็นสายโทรเลขโยงจากลูกถ้วยออกมาในทิศทางข้ามทางรถไฟด้วย)
ส่วนสถานีในภาพของ อ.จรัสนั้น ติดตั้งลูกถ้วยในระดับฐานของหน้าจั่ว ซึ่งถ้าสังเกตให้ดีจะเห็นว่าระดับดังกล่าวต่ำเกินไปที่จะโยงสายข้ามทางรถไฟโดยตรง การติดตั้งลูกถ้วยจึงให้ระนาบของลูกถ้วยขนานกับหน้าจั่ว เพื่อที่จะได้โยงสายโทรเลขมายังเสาที่อยู่ด้านข้างเพื่อยกระดับสายโทรเลข ก่อนที่จะโยงสายข้ามทางรถไฟอีกทอดหนึ่ง

ตอนนี้ยังนึกเหตุผลในการเปลี่ยนแปลงการเดินสายโทรเลขไม่ออกครับ หากภาพของ อ.จรัสเป็นสถานีควนเนียงจริง
----------------------------------------------
การค้นหาสถานีอื่นมาเปรียบเทียบอีกทางหนึ่งก็คือการอาศัยภาพจากกระทู้ของเฮียใช้นั่นแหละครับ เพราะภาพค่อนข้างละเอียด โดยเฉพาะภาพที่ถ่ายจากท้ายขบวน เพียงแต่วันก่อนที่ลองไล่ภาพดู ผมไปเน้นที่ตัวอาคาร เดี๋ยวคงต้องมาไล่ดูใหม่ คราวนี้จะเน้นไปที่ลักษณะเส้นทางบ้าง

[Mongwin]

พักเรื่องสถานีลึกลับที่คล้ายสถานีควนเนียงไว้ก่อน จนกว่าจะพบหลักฐานเพิ่มเติม สักวันคงจะไขปริศนาได้นะครับ

----

คงจำภาพนี้กันได้ สถานีพิษณุโลกหลังเก่า (ก่อน พ.ศ. 2500)



ที่มาของภาพนี้ ดูได้ที่นี่ครับ
http://portal.rotfaithai.com/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=6039&postdays=0&postorder=asc&start=140

ซึ่งพี่หนุ่มและคุณวิศรุตมาช่วยกันวิเคราะห์ และสุดท้ายลงความเห็นกันว่า อาคารสถานีรถไฟพิษณุโลกที่มีรูปแบบเหมือนอาคารสถานีรถไฟพิจิตรและสถานีรถไฟแปดริ้วหลังแรกนั้น ไม่มีอยู่จริง

ล่าสุด จากการรื้นค้นภาพถ่ายดิจิทัลที่หอสมุดมหาวิทยาลัยวิสคอนซิน-มิลวอกี ก็พบหลักฐานชิ้นสำคัญครับ เป็นภาพถ่ายทางอากาศของ Robert Larimore Pendleton (1890-1957) อยู่ในชุด 1935-1954 Robert Larimore Pendleton's Photos of Thailand

http://collections.lib.uwm.edu/cdm/singleitem/collection/agsphoto/id/1099/rec/44

ชมภาพใหญ่ได้ที่นี่ครับ
http://collections.lib.uwm.edu/utils/ajaxhelper/?CISOROOT=agsphoto&CISOPTR=1099&action=2&DMSCALE=100&DMWIDTH=4096&DMHEIGHT=4096

สถานีพิษณุโลกยุคก่อนสงครามฯ เคยมีลักษณะอาคารแบบสถานีพิจิตรและสถานีแปดริ้วหลังแรกจริง ๆ ด้วยครับ

[Nakhonlampang]

อย่างนี้ต้องเรียกว่า "คดีพลิก" แล้วสิครับ

อย่างที่ผมเคยบอกไว้ว่าผมไม่เชื่อว่าอาคารสถานีที่มีรูปแบบสถาปัตยกรรมเดียวกับสถานีพิจิตรจะถูกรื้อถอนนออกไป ยิ่งมีภาพถ่ายทางอากาศของ Peter Williams-Hunt ที่ถ่ายไว้เมื่อวันที่ 6 เมษายน 2487 มาประกอบ ยิ่งทำให้ไม่คิดเช่นนั้น
แต่เมื่อมีภาพถ่ายมายืนยันแบบนี้ก็ค้องยอมรับแล้วครับ ขอบคุณ อ.เอกมากที่หาภาพหลักฐานใหม่มาพิสูจน์ข้อเท็จจริงในประวัติศาสตร์

ถ้าเช่นนั้นคำถามก็คือ อาคารหลังนี้หายไปไหน และทำไมจึงไม่เหมือนกับอาคารสถานีที่เห็นในภาพของ Peter Williams-Hunt

สมมติฐานใหม่ของผมก็คือ อาคารสถานีหลังเดิมคงจะได้รับความเสียหายก่อนที่ Peter Williams-Hunt จะถ่ายภาพไว้ อาคารที่เห็นในภาพของ Hunt อาจเป็นอาคารชั่วคราวที่สร้างในตำแหน่งอาคารเดิม ดูจากแนวสันหลังคาที่เปลี่ยนไปผมก็เลยเดาต่อไปว่าอาจอาศัยโครงสร้างส่วนที่เหลือของอาคารเก่าสร้างหลังคาครอบรับกับหน้าจั่วของอาคารที่หันออกมาทางถนน และเหลือเป็นอาคารชั้นเดียว ส่วนภาพถ่ายในวันที่ 16 พฤษภาคม 2489 อาจเป็นการรื้อถอนอาคารชั่วคราวออกเพื่อเตรียมสร้างใหม่ก็เป็นได้

จากภาพอาคารที่คล้ายสถานีพิจิตรและแปดริ้ว สังเกตว่าสถานีพิษณุโลกจะมีความแตกต่างโดยมีส่วนของหน้าจั่วที่ชั้นล่างของอาคารด้านที่หันออกถนนเพิ่มขึ้นมา


ภาพถ่ายของ Peter Williams-Hunt เมื่อ 6 เมษายน 2487 ซึ่งเมื่อสังเกตแนวหลังคาจะเห็นความเปลี่ยนแปลง แสดงว่าน่าจะมีอะไรเกิดขึ้นกับอาคารสถานีหลังเดิมมาก่อนหน้านี้แล้ว

http://gdap.crma.ac.th/whc/thailand/gallery3/thailand/Phitsanulok_Phetchabun/thumb1024/02608.jpg

ภาพถ่ายของ Peter Williams-Hunt เมื่อ 16 พฤษภาคม 2489 ซึ่งอาคารถูกรื้อถอนออกหมดแล้ว

http://gdap.crma.ac.th/whc/thailand/gallery3/thailand/Phitsanulok_Phetchabun/thumb1024/02614.jpg

[Mongwin]

ขอบคุณพี่หนุ่มมากครับ ที่มาช่วยวิเคราะห์ต่อยอดเพิ่มเติม
ลึกลับซับซ้อนจริง ๆ ครับ กับความเป็นมาและเป็นไปของสถานีรถไฟพิษณุโลก

อย่างน้อยตอนนี้ก็ทราบว่าสถานีพิษณุโลกมี 3 รุ่นแล้ว คือรุ่นแรกอาคารคล้ายสถานีพิจิตร รุ่นที่ 2 ยุคใกล้สงคราม และรุ่นปัจจุบัน (หลังสงคราม)

ภาพนี้ถ่ายเมื่อเดือน เม.ย. 2495 ครับ น่าสังเกตว่าอาคารสถานีรถไฟพิษณุโลกหลังปัจจุบันสร้างแล้วในปีนั้น
http://collections.lib.uwm.edu/cdm/singleitem/collection/agsphoto/id/797/rec/2072

ภาพใหญ่ http://collections.lib.uwm.edu/utils/ajaxhelper/?CISOROOT=agsphoto&CISOPTR=797&action=2&DMSCALE=100&DMWIDTH=1280&DMHEIGHT=1286

[Wisarut]

ถ้าเป็นปี 2489 แสดงว่าสถานีพิษณุโลกโดนระเบิด เสียเละ หละสินะ

[Noomrattana]

ได้ภาพน้ำท่วมใหญ่เมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๐ มาฝากคุณหม่องวินครับ เป็นทางรถไฟสายอยุธยา ดูเหมือนว่ารางจะเอียงตามแนวเสาไปด้วย



Uploaded with ImageShack.us