ชงเอกชนเช่ารางกู้วิกฤตรถไฟ

[Wisarut]

กฤษฎีกาตอบข้อหารือร.ฟ.ท. ดึงเอกชนลงทุนขนส่งระบบราง
ประชาชาติธุรกิจ 22 ตุลาคม 2550

กฤษฎีกาตอบข้อหารือการรถไฟฯ ชี้ให้เอกชนเช่าที่ดินลงทุนพัฒนาและบริหารจัดการย่านกองเก็บตู้สินค้าคอนเทนเนอร์ ลงทุนจัดหาเครื่องมือเครื่องใช้ และอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานบนพื้นที่เช่า หรือรับจ้างเดินขนส่งสินค้าจากผู้อื่น ถ้าวงเงินเกิน 1 พันล้านบาทต้องเข้า พ.ร.บ.ร่วมทุน

แหล่งข่าวจากการรถไฟแห่งประเทศไทย (ร.ฟ.ท.) เปิดเผย "ประชาชาติธุรกิจ" ว่า สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาได้ตอบข้อหารือเกี่ยวกับปัญหาข้อกฎหมาย เรื่องการให้เอกชนเข้าร่วมงานดำเนินการในกิจการขนส่งสินค้าทางรถไฟ ที่การรถไฟฯมีแผนเชิญชวนเอกชนเข้าร่วมลงทุนจัดหารถจักร รถพ่วง อุปกรณ์ยกขน ตลอดจนการลงทุนพัฒนาในส่วนของคอนเทนเนอร์ สำหรับใช้ขนส่งสินค้าในระบบรางของการรถไฟฯ เพื่อสร้างรายได้เพิ่ม จากที่ได้หารือไปทั้งหมด 4 กรณีแล้ว

โดยชี้ว่ากรณีที่เข้าข่ายต้องดำเนินการตาม พระราชบัญญัติว่าด้วยการให้เอกชนเข้าร่วมงานหรือดำเนินการในกิจการของรัฐ พ.ศ.2535 คือกรณีที่ 4 ที่ให้เอกชนเช่าที่ดินเพื่อลงทุนพัฒนาและบริหารจัดการย่านกองเก็บตู้สินค้าคอนเทนเนอร์และหรือการลงทุนจัดหาเครื่องมือเครื่องใช้และอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานบนพื้นที่เช่า ส่วนกรณีที่ 1-3 ไม่เข้าข่ายต้องดำเนินการตามกฎหมายดังกล่าว

เนื่องจากเห็นว่าการดำเนินการที่เข้าข่ายต้องปฏิบัติตาม พ.ร.บ.ร่วมทุน จะต้องเป็นการร่วมทุนกับเอกชนไม่ว่าโดยวิธีใด หรือมอบให้เอกชนลงทุนแต่ฝ่ายเดียว โดยวิธีการอนุญาตหรือให้สัมปทาน หรือให้สิทธิ ไม่ว่าในลักษณะใด ในกิจการที่ส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ หน่วยงานอื่นของรัฐ หรือราชการส่วนท้องถิ่นหน่วยใดหน่วยหนึ่งหรือหลายหน่วยรวมกัน มีอำนาจหน้าที่ต้องทำตามกฎหมาย หรือกิจการที่จะต้องใช้ทรัพยากรธรรมชาติ หรือทรัพย์สินของส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ หน่วยงานอื่นของรัฐหรือราชการส่วนท้องถิ่นหน่วยใดหน่วยหนึ่งหรือหลายหน่วยร่วมกัน และการลงทุนนั้นมีวงเงินหรือทรัพย์สินตั้งแต่ 1,000 ล้านบาทขึ้นไป หรือตามวงเงินหรือทรัพย์สินที่กำหนดเพิ่มขึ้นโดยพระราชกฤษฎีกา

ส่วนกรณีที่ 1-3 ไม่เข้าข่ายต้องดำเนินการตาม พ.ร.บ.ร่วมทุน เพราะกรณีที่ 1 ให้เอกชนดำเนินการขนส่งสินค้าทางรถไฟ โดยมีวัตถุประสงค์หลักในการขนส่งสินค้าของตนเอง และการรถไฟฯเป็นผู้รับจ้างเดินรถให้แก่เอกชนเท่านั้น หากเอกชนไม่มีรายได้ใดๆ จากการขนส่งสินค้าทางรถไฟจากผู้อื่นด้วย ไม่มีลักษณะเป็นการร่วมลงทุน

กรณีที่ 2 เอกชนดำเนินการขนส่งสินค้าทางรถไฟ มีวัตถุประสงค์หลักในการขนส่งสินค้าของตนเองโดยการรถไฟฯเป็นผู้รับจ้างเดินรถให้ การที่เอกชนจะต้องลงทุนจัดหารถจักรและหรือรถพ่วง แล้วมอบให้เป็นสินทรัพย์ของการรถไฟฯ โดยการรถไฟฯและเอกชนต้องทำสัญญาต่างตอบแทนระหว่างกัน ถือเป็นการอนุญาตให้เอกชนดังกล่าวใช้ประโยชน์จากรถจักรและหรือรถพ่วง ในการขนส่งสินค้า ของตนเอง และประหยัดค่าขนส่งสินค้าเท่านั้น หากเอกชนไม่มีรายได้ใดๆ จากการขนส่งสินค้าทางรถไฟจากผู้อื่น ก็ไม่มีลักษณะเป็นการร่วมลงทุนและไม่เข้าข่ายกฎหมายฉบับนี้

ส่วนกรณีที่ 3 กฤษฎีกาเห็นว่าเป็นกรณีที่มีข้อเท็จจริงเช่นเดียวกับที่คณะกรรมการกฤษฎีกาได้เคยวินิจฉัยไว้แล้วในบันทึก เรื่องการให้เอกชนร่วมดำเนินการให้บริการขนส่งกับการรถไฟฯ จึงไม่วินิจฉัยอีก

สำหรับประเด็นปัญหาข้อกฎหมายที่หารือไป คือ 1.เอกชนลงทุนจัดหารถจักรและหรือรถพ่วง เพื่อเดินขบวนรถขนส่งสินค้าบนรางซึ่งเป็นทรัพย์สินของการรถไฟฯ โดยจ่ายค่าตอบแทนในรูปค่า ใช้ทาง ค่าลากจูง ค่าจ้างบริการ ฯลฯ ให้การรถไฟฯ 2.เอกชนลงทุนจัดหารถจักรและหรือรถพ่วง มอบให้เป็นสินทรัพย์ของการรถไฟฯ โดยทำสัญญาเช่าพิเศษระหว่างกัน โดยการรถไฟฯอนุญาตให้ใช้ประโยชน์เพื่อเดินขบวนรถขนส่งสินค้าบนรางรถไฟ

3.จากกรณีข้อ 1 และ 2 หากเอกชนลงทุนจัดหารถจักรและรถพ่วงเพื่อบริการขนส่งสินค้าของผู้อื่น และ 4.เอกชนเช่าที่ดินเพื่อลงทุนพัฒนาและบริหารจัดการย่านกองเก็บตู้สินค้าคอนเทนเนอร์ และหรือการลงทุนจัดหาเครื่องมือเครื่องใช้และอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานบนพื้นที่เช่า

นายบัญชา คงนคร รองผู้ว่าการและรักษาการ ผู้ว่าการ ร.ฟ.ท. กล่าวว่า การที่หารือดังกล่าวก็ เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับในอนาคตที่จะว่าจ้างให้เอกชนเข้ามาร่วมลงทุนในหัวรถจักร โดยการรถไฟฯเป็นผู้เดินรถให้ จากปัจจุบันที่เอกชนไม่ว่าจะเป็นบริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) ปูนซีเมนต์นครหลวง ปูนทีพีไอ ฯลฯ ว่าจ้างให้การรถไฟฯ ลากจูงรถให้ โดยเร็วๆ นี้จะตั้งคณะทำงานขึ้นมาชุดหนึ่งมาดำเนินการเพื่อจะได้จัดเก็บรายได้จากค่าใช้ทางลงทุนในระบบรางเช่น การทำทางคู่ ซึ่งที่ผ่านมาเอกชนติงว่ามีความเสี่ยงไม่คุ้มกับการลงทุน ซึ่งถ้าดำเนินการในส่วนนี้ได้การรถไฟฯจะมีรายได้เพิ่มขึ้น จากปัจจุบันที่มีรายได้ในเชิงพาณิชย์ปีละประมาณ 300 ล้านบาท อีกทั้งยังเป็นการขยายเส้นทาง ทางคู่ให้มากขึ้นด้วย" นายบัญชากล่าว